Zor bir Şiir

Bu Şabat okuyacağımız Aazinu peraşasında Moşe, Tanrının emirlerine sadık kalınması için dile getirdiği uyarıları, İsrael Oğullarının bilhassa feraha kavuştuktan sona bu yoldan ayrılacakları konusundaki endişelerini ve Toranın emirlerini yerine getirmedikleri takdirde başlarına neler geleceğini şiirsel bir dille tekrarlar.

Dili ağır ve içeriği pek de gönül açıcı olmayan bu şiirden bazı bölümleri tercüme etmeye çalıştım.

Birkaç giriş mısraından sonra kötülüklerin kaynağının ne olduğu şöyle belirtilir.

Tahribat ondan mı gelir? Hayır.

Bu, inatçı ve çarpık çocuklarının bir kusurudur. (Devarim 32, 5)

Bu mısrada çocuklardan kasıt İsrael oğullarıdır. Onlar kötü sonuçları, uygunsuz davranışları ile davet etmezlerse, herhangi bir tahribata (kötülüğe) maruz kalmalarının pek bir sebebi yoktur.

Bunun delaleti olarak Tanrının ne denli armoni dolu bir evren yarattığı geçmiş nesillerden öğrenilebilir.

Dünyanın günlerini hatırla, nesillerin senelerini anla.

Babana sor sana anlatsın, dedene sor sana söylesin. (Devarim 32, 7)

Moşe şiirinde, İsrael Oğullarının yozlaşmasını şu kelimelerle belirtir.

Yağ ve balla doyan Yeşurun (İsrael)

Yağlanınca genişleyince şişmanlayınca tepecek,

Onu yapan ve kurtarıcısı olan Tanrıyı

Terk edecek ve hor görecek. (Devarim 32, 15)

Yeşurun, İsrael Oğullarına, doğruluğu nedeni ile (İbranicede ישר) verilen bir sıfattır. Ancak burada bu sıfat kötü davranışlarının (terk etme, hor görme) ne denli yersiz olduğunu vurgulamak için kullanılmıştır. Bu mısrada “Tanrı” olarak tercüme ettiğim kelimenin İbranicesi “צור” yanı sağlam ve dayanıklı kaya olma sıfatıdır.

Tanrının verdiği Tora tarafından belirlenen doğru yoldan ayrılmanın sonucu, peraşamızda şu kelimelerle dile getirilmektedir.

Bunu gören Ad’ hiddetinden

Oğullarını ve kızlarını geri tepecek.

“Yüzümü onlardan saklıyayım da

Onların sonunun ne olacağını göreyim” diyecek.

Çünkü onlar isyan neslidir

Ve inançları olmayan çocuklardır.

Beni tanrı olmayan için terk ettiler

Ve boşlukları ile hiddetlendirdiler.

Ben de onları millet olmayana terk edeceğim,

Alçak bir milletle kızdıracağım. (Devarim 32, 19-21)

Burada tercümesini getirmediğim daha sonraki mısralar yukarıdaki akıbetten çok daha şiddetli ve karanlık olaylardan bahsetmektedir. Ancak şiirin sonunda Tanrı biz İsrael Oğullarına bu karanlık günleri yaşatanlardan onları (yani bizleri) kurtaracağını da belirtir.

Bu şiir, İsrael Oğullarının Kenaan topraklarına girişlerinin arifesinde söylenmiştir. Millet onları bekleyen iyi bir devrin eşiğindedir. Ancak, milletin Tanrının yolundan çıkarak yozlaşması ve sonunda kurtuluşun geleceği yazılı olmasına rağmen, bu iki dönem arasında onların çok şiddetli bir buhrana maruz kalacağı belirtilmektedir.

Bu yükselme, çökme ve tekrardan kendine gelme çarkı ne yazık ki milletimizin tarihi boyunca birçok kereler tekrarlanmıştır. Yüce Tanrının değerlendirme kriterleri biz insanların anlama kabiliyetinin dışında olduğundan, millet olarak hangi davranışımızın bu çarkın çökme safhasına sebep olduğunu kesinlikle işaret etmekten kaçınmalıyız. Bunun yanında, Moşe’den sonra gelen Navilerin defalarca uyardıkları gibi, milletimizin yaşamının temeli olan Toradaki esaslara, Tanrıya ve bilhassa topluma ve insanlara karşı yükümlülüklere, bağlı kalmaya da çok gayret göstermeliyiz.