VAYİKRA - Her Şeyin İlk Nedeni….

İlk neden (sebep) arayışı felsefeye özgü değildir. Bütün büyük düşünürler bunu yapar. İlk prensip düşüncesi, kendi adınıza düşünmeyi öğrenmenin, yaratıcı potansiyelinizi açığa çıkarmanın en iyi yollarından biridir. Bu yaklaşım filozof Aristoteles tarafından kullanılmıştı ve şimdi Elon Musk ve Charlie Munger tarafından kullanılıyor. 

Bir Tora kitabının ilk kelimesi onun karakterini yansıtır. Bereşit, dünyanın yaratılışı hakkındadır. Şemot, Yahudi ulusunun özgürlüğü ve Tora’nın Sina'da verilmesi ile anlamlı bir dünyanın yaratılmasıyla ilgilidir. Bamidbar ve Devarim ise Yahudi halkının iniş çıkışları, mücadeleleri ve sıkıntıları hakkındadır. Tüm bu unsurları bir araya getiren temel taş ise Vayikra kitabıdır.

Vayikra, kitabının ilk kelimesi ele aldığı konularla (kurban ve kohanim) arasında hiçbir bağlantısı yoktur. Ancak kitabın altında yatan mesajla çok derin bir bağı vardır.

Vayikra kelimesi, Aşem'in Moşe'ye Mabetteki sunuları anlatmaya başlamadan önce şefkatle seslenmesine atıfta bulunarak, kelimenin tam anlamıyla “VAYİKRA El Moşe” - "Ve O çağırdı" olarak çevrilir.

Tanrı’nın, pagan peygamber Bilam ile olan temasında ise “VAYİKAR” Elokim el Bilam. (Bam 23:4)  VAYİKAR kelimesi kullanılır.  

VAYİKRA - “ÇAĞIRMAK” olan Kara kökünden türemiştir. VAYİKAR sözcüğü ise “RASLANTI” anlamına gelir.

Sefer Tora’daki kullanımda alışık olmadığımız bir şeyi not etmeliyim. Vayikra (ויקרא) kelimesinin sonunda yer alan ALEF harfi sanki zar zor varmış gibi KÜÇÜK yazılır. Vayikar (ויקר) kelimesi ise Vayikra’dan bir ALEF EKSİK olarak yazılır.  Birincisinin alefi varken ikincisinin olmamasıdır. 

ALEF NEDİR (Kİ) ?

Tarihte Aşem'in varlığının her zaman Mısır'dan çıkış ve Kızıldeniz'in bölünmesi sırasındaki kadar açık ve net olmasını beklemeyin. Çoğu zaman, kendi hassasiyetinize bağlı olacaktır. 

Bakanlar için görünür olacak. Dinleyenler için duyulabilir.  Ama önce bakmak ve dinlemek gerekiyor. Görmemeyi veya duymamayı seçersen VAYİKRA – VAYİKAR olur. Çağrı duyulmaz olacaktır. Ve tarih sadece bir rastlantı (şans) gibi görünecektir.

İbranice'de "ALEF"in fark yarattığı başka kelimelerde buluyoruz. Örneğin, Sürgün – GOLAH -  גולה (alefsiz) ve Kurtuluş – GEULA -  גאולה (alefli) olarak tercüme edilen sözcikler. 

BOR kelimesi, genellikle yılanların ve akreplerin kovuğu veya hapishane veya ölümle ilişkilendirilen boş bir çukur anlamına gelirken, B’ER serinletici su içeren bir kuyu anlamına gelir. ("Mayim Haim-yaşayan sular.") 

Bir başka çarpıcı örnek de, Hakikat – EMET sözcüğüdür. Alef'i kaldırırsak, Ölüm anlamına gelen MET olur. 

ALEF harfinin bir kelimeyi dönüştürebilecek gücü nedir? 

Alef, alfabenin ilk harfi olarak her şeyin İlk Nedeni olan AŞEM'i ifade eder. 

Sözcüğün kendisi, İbranice'de ŞEF veya USTA anlamına gelen Aluf kelimesiyle aynı kökü paylaşır. Alef olan dünyanın Efendisinin farkındalığını SÜRGÜN (Golah) sözcüğüne eklediğimizde, KURTULUŞA (Geula) dönüştürürüz. Alef'i boş bir ÇUKURA (Bor) eklediğimizde orada bir YAŞAM (B’er) yaratırız. ÖLÜMCÜLLÜĞÜ (Met) çağrıştıran sözcüğe Alef'i eklediğimizde, EMET – Hakikat ve tutarlılığa çevirmiş oluyoruz. 

Tesadüfi bazen de aşağılayıcı bir ilişkiyi ifade eden (Vaikar) sözüne Alef'i eklediğimizde ise sevginin ifadesi olan Vayikra'ya dönüşür.  

Biz DOĞARIZ. (Bereşit) Ergenliğe ve yetişkinliğe erişebilmek için ebeveyinlerimizden DESTEK ALIRIZ. (Şemot)  Ancak hayatımızın sonraki aşamaları olan DENEYİM ve OLGUNLUK çağlarımıza (Bamidbar ve Devarim) bizi bağlayan VAYİKRA’dır.

Hayatlarımızı, Aşem ile bizim aramızda sevgi dolu bir ilişki olarak görmeye başladığımızda tesadüf gibi görünen olaylara ALEF’i eklediğimizde her olayda ilahi takdiri görmeye başlarız.

Sevgilerimle  -  Shabat Shalom

Rabi. Yishak BİLMAN (z”l)  &  Moşe PASENSYA

Yazarın tüm yazıları için tıklayınız