Bu şabat Pesah nedeni ile haftalık peraşa düzeninden çıkıp Pesah olayı ile ilgili bir bölümü okuyacağız.
Tanrının Mısır’a getirdiği on belanın sonuncusu olan “behorların vurulması” belasından birkaç gün öncesindeyiz. Moşe, Tanrının ona emrettiği üzere, İsrael oğullarına her aile başına veya birkaç aile bir araya gelerek bir koyun almalarını emreder. Bu koyun birinci ayın (Nisan) 14üncü gününün akşam üstü kurban edilmelidir. Her aile, kurbanın kanından alarak evinin kapısını işaretlemelidir. O gece herkes evine girip sabaha kadar evinin kapısından çıkmamalıdır.
וְעָבַר יְהוָה, לִנְגֹּף אֶת-מִצְרַיִם, וְרָאָה אֶת-הַדָּם עַל-הַמַּשְׁקוֹף, וְעַל שְׁתֵּי הַמְּזוּזֹת; וּפָסַח יְהוָה, עַל-הַפֶּתַח, וְלֹא יִתֵּן הַמַּשְׁחִית, לָבֹא אֶל-בָּתֵּיכֶם לִנְגֹּף.
Ad. Mısır’ı vurmak için geçecek. Kapının kirişindeki ve iki tarafındaki kanı görecek ve Ad. girişin üzerinden atlayıp, zarar verecek olana, evinize girip vurmasına izin vermiyecek. (Şemot 12, 23)
İşte “Pesah” kelimesinin kökeni: Tanrının Mısır behorlarını öldürmek için ev ev geçerken İsrael oğullarının, kapıları kan ile işaretli, evlerinden atlıyarak onlara zarar vermemesi.
Herşeye muktedir olarak bildiğimiz Tanrının, İsrael oğularının evlerinden atlamak için, kapılardaki kan işaretlerine ihtiyacı mı vardı? Koyun ile yapılan bu merasimin (14 Nisandan birkaç gün evvel kapıya bağlanması, kurban edilmesi, kapıların kurbanın kanı ile işaretlenmesi, ateş üzerinde kızartılıp yenilmesi) amacı ne idi acaba?
Bunun herhalde iki amacı vardı. Birincisi Mısır’dan çıkan nesile diğeri de İsrael oğullarının gelecekteki bütün nesillerine yönelikti.
Mısır’dan çıkmak üzere olan nesil, ilk dokuz bela boyunca sadece pasif kalmıştı. Çıkışa bu kadar yaklaşmışken artık aktif bir hareket yapmalarının vakti gelmişti. Aynı zamanda, bu vazife Tanrının bir emri olduğu için yapılmalı idi. Her ne kadar, Mısırlılara gelecek kötülüklerden korunmak için de olsa, ilk adım olarak gayet uygun bir sınavdı onlar için.
Gelecek nesiller yönelik amaç ise şöyle dile getirilir:
Ad.’ın size vereceğini söylediği topraklara geleceğiniz zaman, bu işi koruyun. Oğlunuz “yaptığınız bu iş nedir?” diye sorunca, “bu Tanrı için yaptığımız, Mısır’ı vururken İsrael oğularının evlerinden atalayıp evlerimizi kurtardığı, Pesah kurbanıdır” deyin. Millet eğilir ve secde eder. (Şemot 12, 25-27)
Olayları yaşıyanların onlardan etkilenmesi çok doğal iken, bu etkiyi nesilden nesile aktarmak oldukça güç bir vazifedir. Bu vazifeyi yerine getirebilmek için iki temel davranışı seçer Tora’mız. Tarihi olayın simgelerini tekrarlamak ve olayın tarihçesini simgelerin eşliğinde gelecek nesile aktarmak.
Olaydan 3500 sena kadar sonra bizler halen, Pesah gecesi, aileler bir araya gelerek sederi yapıyorsak, çocuklarımız “bu gecenin diğer gecelere nazaran değişikliğinin sebebi nedir” diye sormaya devam ediyorlarsa Tora’nın amacına ulaşmak için seçtiği metod gayet başarılıdır herhalde.