HAYATTA KALAN NOVA'LILARIN RUHSAL SORUNLARI

Sara YANAROCAK
2 gün önce
3 dakikada okunur

Merhaba sevgili okuyucularım. bu hafta 7 Ekim Katliamı'ndan artakalan yıkıntılardan söz etmek istiyorum. Belki üzüleceksiniz, belki içiniz daralacak, nedir ki içinde yaşadığımız ülkenin bunca güzellik, neşe, zekâ ve yüksek teknoloji içinde yaşadığı insani travmaları görmezden gelemeyiz. Yani ateşkes var, füzeler tepemize yağmıyor ama, yaralar hala açık. Yüzlerce fiziki ve ruhsal yaralar var. Bu felaketlere uğrayan kişiler aslında hiçbir zaman tam olarak düzelemeyecekler. Durumu merak edenler için, bilimsel bir makaleden edindiğim bilgiler ışığında bunu sizinle paylaşmak istiyorum.

7 Ekim 2023'teki korkunç saldırının üzerinden 2 yıl geçti ve İsrael'in ruh sağlığı, krizin boyutları ortaya çıkmaya başladı.

Nova Müzik Festivali'nden sağ kurtulanlar için özel olarak kurulan kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olan Safeheart, yardım taleplerinde son dönemde %150'lik bir artış olduğunu bildirdi. YNet'e göre, şu anda tüm sağ kalanların yaklaşık dörtte birini tedavi ediyorlar.

Şimdi, Ruh Sağlığı Örgütü, travma uzmanı Profesör Roi Admon ve psikedelik maddeler araştırmacısı, Prof.Dr. Roy Solomon'un Hayfa Üniversitesi'nden katılımıyla yürüttükleri yeni bir çalışmanın sonuçlarını açıkladı.

Safeheart, projeyi ''psikoaktif maddelere maruz kalmanın yarattığı travma mekanizmalarını anlamak için davranışsal, bilişsel, duygusal, fizyolojik ve sinirsel ölçümleri kullanan geniş çaplı disiplinlerarası bir çalışma'' olarak tanımladı.

Veriler, detaylı anketler, tükürük örnekleri, uyku takibi yapan akıllı saatler, EEG'ler, fMRI taramaları ve derinlemesine görüşmeler yoluyla toplandı. YNet, araştırmaya yüzlerce mağdurun katıldığını ve bunun bugüne kadar felaketle ilgili en kapsamlı çalışma olduğunu bildirdi.

Alexander C. Mc Farlane, World Psychiatry dergisinde yayımlanan travmatik stresin uzun vadeli fiziksel ve psikolojik sonuçlarını incelediği çalışmasında, travma sonrası stres bozukluğunun (TSSB) İlk olarak geçen yüzyıldaki iki dünya savaşından sonra ortaya çıktığını yazmıştır. Bu olgu, olaydan bir süre sonra, belki aylar hatta yıllar sonra ortaya çıkan travma tepkilerini tanımlamaktadır.

Mc Farlane makalesinde ''travma stresi alanındaki en büyük zorluklardan biri, travmatik deneyimle başa çıkan bireyin daha sonra rahatsızlanmasının gözlemlenmesi olmuştur.'' ifadesini kullanıyor.

Başka bir deyişle, gömülü acı, yakın tehdit azaldığında sıklıkla yeniden yüzeye çıkar.

Rehinelerin çoğunun eve dönmesiyle tüm İsrael yeniden nefes almış gibi görünüyor ve 7 Ekim'den beri dondurulan yas süreci artık ciddi anlamda başladı.' 'Bu durum herkesin kalkanıydı. hayatta kalma modunda düşünmeye zaman yoktu. Şimdi, ertesi gün, arkasına saklanacak bir savaş olmadığında, her şey yüzeye çıkıyor. derinlere gömdüğümüz şeytanlarla karşılaşıyorsunuz. beklediğiniz gün, korktuğunuz güne dönüşüyor''.

''Şimdi en başta bize söyleneni anlıyoruz: Eski halimize geri dönmeyeceğiz. Bunun farkına varmak zaman alıyor. kendinizi farklı, biraz tuhaf hissediyorsunuz. Büyük bir yalnızlık var. O gün, özellikle de o gün civarında, kendimizi sıkışmış hissediyoruz. Dünyanın bizim için durmasını beklemiyoruz ama birçok kurtulan geride bırakıldığını hissediyor.''

İsrael nüfusunun büyük bir kısmı yavaş bir iyileşme sürecinden geçiyor ve hala şiddetli travma sonrası stres stres semtomları yaşayanların oranı%16'ya düştü. Bu hala çok yüksek bir rakam. ancak Nova'dan hayatta kalanlar için bu oran üç kat daha yüksek: %55.

Hayatta kalan ve şu anda Nova Tribe gibi kâr amacı gütmeyen kuruluşun yöneticisi olan yapımcı Omri Sasi, seviyelerin daha yüksek olduğuna inanıyor. ''Onlar %55 diyor, ben%80 diyorum…orada bulunan herkes bir daha asla eskisi gibi olmayacaki''dedi. Prof Admon'a göre ''binlerce genç travmadan kurtulamıyor. kabuslar görüyor, konsantrasyon güçlüğü çekiyor, madde kullanıyor ve ciddi uyku sorunları yaşıyorlar.''

Ateşkes rahatlama getirmese de uzmanlar, risklerin artık eskisinden daha yüksek olduğu konusunda uyarıyor. YNet'e göre tahminen her 9 kişiden biri, intihar düşünceleri, psikotik bozukluklar veya bakım sağlamak için kurulan birçok grubun kapsamının ötesinde özel tedavi gerektiren bağımlılıklarla mücadele ederek durumu kötüleştiriyor.

Tüm anma etkinlikleri ve medya yayınları, travma sonrası stres bozukluğu yaşayanları sürekli tetiklerken, birçok kurtulan hayata tutunmakta zorlanıyor. Roy Shalev ve öldürülen festival katılımcısı Slava Giller'in annesi Yelena Giller'in trajik intiharları, birçok kişinin boğuştuğu acı ve ızdırabın kanıtıdır.

Safeheart, bu hafta Nova'dan sağ kurtulanlarla ilgilii bir duruşma düzenleyen Knesset Genç Yetişkinler Komitesi'ne yazdığı mektupta,''bu eşi benzeri görülmemiş bir ulusal felaketten sonra,3559 mağdurun yaklaşık yarısı işe dönemediğini hissederken, birçoğu acıyı dindirmek için bağımlılıklara yöneliyor. Safeheart'ın klinik direktörü Reut Plonsker, çoğunun izole olduğunu ve iki yıl sonra bile neredeyse hiç dışarı çıkmadığını söyledi.

Novadan sağ kurtulan Shye Klein, deneyimlerini şöyle paylaştı:'' Nova'dan sonra travma ve kederin pençesindeydim. Kaçmak için neredeyse her hafta sonu MDMA kullanıyordum.''(MDMA ,3,4-metylen-dioksi-metyl amfetamin) amfetamin türevi merkezi sinir sistemini etkileyen psikoaktif bir kimyasaldır. En çok ''Ecstasy'' veya ''Molly'' olarak bilinir.)

Şöyle ekledi: ''İntihar düşüncelerim ve öfkem vardı, sonunda fotoğrafçılık sayesinde bıraktım. Çoğu kişi bırakmadı. İyileşmek tek başına yapılabilecek bir şey değil''.

Prof.Admon, tüm ülkenin 7 Ekim travmasını yaşadığı göz önüne alındığında durumu değerlendirmenin zor olduğunu kabul ediyor. ''Bu iki yıl boyunca burada yaşayan kontrol grubumuz İsrael'lilerde bile yüksek TSSB oranları görülüyor. Bu durum İsrael'deki travmanın uluslararası alanda karşılaştırılabilir olup olmadığı sorusunu gündeme getiriyor.''

Sevgili okurlarım, işte güzel ülkemiz böylesi dertler ve etrafımızı saran düşmanlarla boğuşuyor. Bu dönem İsrael tarihinin en ağır dönemi olarak niteleniyor.

Bu gri renkli dönemden el ele, fikir ve gönül birliği içinde çıkmamız gerekiyor. Zaman, yangına benzin atmak değil, kova kova su boşaltma zamanıdır.

Hepinizi sevgiyle kucaklıyorum.

Sara YANAROCAK

Bir önceki yazımı okudunuz mu?

YiTZHAK RABİN'İ ANARKEN…