Ortadoğu’da sürpriz gelişmeler

Ortadoğu’da sürpriz gelişmeler

İsrael Başbakanı Binyamin Netanyahu ve özellikle ülkedeki sağ kesim

Joe Biden’dan kurtulacakları ve Donald Trump’ın iktidara geleceği anı

umut ve heyecanla bekledi. Kamuoyu araştırmaları İsrael halkının yüzde

77’sinin Trump’ın seçilmesinden yana olduğunu gösteriyordu. İlk

başkanlık döneminde Yeruşalayim’i başkent olarak tanıyan o değil

miydi?

Trump’ın Filistinlilerin başka ülkelere yerleştirilerek Gazze’nin bir

rivieraya dönüştürülmesi projesi Arap ülkelerinde tepki, Batı’da hayretle

karşılanırken İsrael’de en aşırı uçlarda yer alan siyasilerin dahi açıkça

dillendirmekten çekinecekleri bu çözüm önerisi sevinç uyandırdı. Trump

gerçek bir İsrael dostuydu. Savunma Bakanı İsrael Katz göç etmek

istiyenlerin listelerinin hazırlanacağını açıklarken 800 yerleşimci aile

Gazze’ye taşınma hazırlıklarına başladı.

Ne var ki, Macaristan Başbakanı Victor Orban’ı ziyaretinden sonra apar

topar Beyaz Saray’a davet edilen Netanyahu görüşmelerden şaşkın

ayrılacaktı. 7 Nisan günü gerçekleşen görüşme sonrasında düzenlenen

ortak basın toplantısında ABD başkanı İsrael’e uygulanacak yüzde 17’lik

gümrük vergisi konusunda hiçbir taahhütte bulunmazken, aynı hafta

cumartesi günü İran ile ABD arasında en üst düzeyde “doğrudan”

görüşme yapılacağının bildirilmesi de şok etkisi yaratacaktı. Trump’ın

Netanyahu ile görüşmesindeki esas amacının Suriye’de İsrael-Türkiye

arasında olası bir askeri çatışmayı önlemek olduğu anlaşılacak ve ABD

başkanı, Erdoğan için “çok iyi anlaştığım biri” demekten geri

kalmayacaktı.

Trump ile Netanyahu’nun kapalı kapılar ardından ne konuştuklarını

bilemeyiz. Ancak, ikinci başkanlık döneminde ABD Başkanı’nın sorunları

geleneksel diplomasi dışında, kendi yöntemleriyle çözmeye çalışacağı

anlaşılmakta. Yemen’de Husiler ile savaşa son verirken İsrael’in

roketlere hedef olmaya devam etmesi umursanmadı.

Trump önce ABD ve sonra da kendi menfaatlerini korumaya kararlı.

İsrael’i teğet geçen Trump’ın, Suudi Arabistan, BAE ve Katar turunun

ABD ekonomisine net katkısı dört trilyon dolar, yapılan anlaşmaların

toplam hacmi ise on trilyon doları buluyor. Trump, “Eski dünya”

Avrupa’nın ABD üzerindeki yükünü azaltmaya çalışırken, Ortadoğu

coğrafyasında da tüm operasyonların maliyetini İran’dan titreyen Körfez

ülkelerine yüklüyor.

25 yıldan bu yana ilk kez Suriye ve ABD liderleri Riyad’da bir araya

geldi. Trump, ABD Dışişleri Bakanlığının “küresel terörist” olarak

nitelendirdiği Suriye yönetiminin yeni lideri Ahmed Şara ile karşılıklı

görüşerek onu İbrahim Anlaşması’na katılmaya ve IŞİD’in yeniden

canlanmasını önlemeye çağırdı. Buna karşılık Suriye’ye ambargonun

kaldırılabileceği sözünü verdi. Bu arada Bibi’ye de havuç uzattı,

Suriye’de istikrar sağlandığında İsrael ile ilişkilerin düzelebileceğini ifade

etti.

Bölgede ilginç gelişmeler yaşanıyor; Rusya- Ukrayna görüşmeleri

ABD’nin katkısıyla Türkiye’nin ev sahipliğinde, İstanbul’da yapılıyor.

Erdoğan ve Zelinski 45 dakika süren bir görüşme yapıyorlar. Rusya-

Ukrayna, Suriye ve Kürt sorunlarının eş zamanlı çözümlenmeye

çalışılması oldukça anlamlı.

PKK yönetimi “silahlı mücadele”ye son kararı verdi. Umalım 2013-2015

yılları arasında cereyan eden “Dolmabahçe Mutabakatı” gibi sonuçsuz

kalmaz ve Türkiye terörsüz ve daha demokratik bir döneme doğru bir

açılım gerçekleştirir. Hatta Suriye konusunda İsrael ile teknik düzeyde

masaya oturan Türkiye, oluşabilecek bölgesel barış ve işbirliği

ortamından etkilenerek iki ülke arasında eskiden olduğu gibi dostluk

adımlarının atılmasına olumlu yaklaşır.

Netanyahu yeni bir Ortadoğu’ya doğru yol alındığını söylemesine

rağmen İsrael’in hiçbir görüşmede yer almadığını ve hatta İbrahim

Anlaşması’nın İsrael’siz yola çıktığını görmek üzücü.

Av. Yakup BAROKAS

IYT dip not :

İfade edilen görüşler İYT web portalının editöryal politikasını yansıtmayabilir.

Yazarların düşünceleri sadece kendilerini bağlar.

Yazarın tüm yazıları için tıklayınız

Bağış/Donation/תרומה