Kusursuz Başlangıç

Teruma ve Tetsave peraşaları, Mişkan’ın, içindeki kap ve araçların ve Koen’lerin özel kıyafetlerinin imalatı ile ilgili detayları içerir. Üretime dair tüm talimatlar tamamlandıktan sonra, Mişkan’da ve daha sonraları Bet-Amikdaş’ta yapılması öngörülen ibadetin tanımlanması için her şey hazırdır. Peraşamızın sonunda Tora, Hanukat A-Bayit, yani evin açılışı, bu bağlamda Kutsal Mekân’ın ibadete açılması kavramını tanımlamaktadır. Bu açılışa, Mişkan’ın sadece kendisi değil, içindeki tüm kap ve eşyalar da dâhildi. Kurala göre Mişkan’daki araç-gerecin kutsal ibadete adanmaları, ilk kullanımlarıyla gerçekleşecekti. Ayrıca tabii ki buradaki merkezi ibadet olan rutin korban işlemleri de bu vesileyle başlayacaktı.

Tora bu seremoniyi şöyle tanımlamaktadır: “Mizbeah’ın (sunak) üzerinde yapacağınız budur: Günde, birer yaşında iki kuzu; sürekli (Tamid)” (Şemot 29:38). Mizbeah’ta, tüm halk adına, Şabat, Yom Kipur ve diğer bayramlar da dâhil olmak üzere her gün, biri sabah diğeri de akşam olmak üzere iki tane kuzu sunulurdu. Pasuk şöyle devam eder: “Bir kuzuyu sabah yapacaksın ve ikinci kuzuyu akşam vakti yapacaksın” (Şemot 29:39). Söz konusu pasuk, Mişkan’ın ibadete açıldığı gün yapılacakları tarif etmektedir.

Bunun dışında Tora, Korban Tamid adı verilen bu toplumsal korbanın bundan sonra aksatılmadan her gün yapılacağını da Pinehas peraşasında söylemekte ve aynı ifadeleri kullanmaktadır: “Bir kuzuyu sabah yapacaksın ve ikinci kuzuyu akşam vakti yapacaksın” (Bamidbar 28:4).

Yine de “tıpkısının aynısı” gibi görünen bu iki emir arasında, çeviride görülemeyen çok küçük bir fark mevcuttur. İbranice aslında, peraşamızdaki pasuk; “Et Akeves A-Ehad (האחד) Taase Baboker…”şeklindeyken, Pinehas peraşası ise “Et Akeves Ehad (אחד) Taase Baboker…” Başka bir deyişle, Pinehas’taki metinde bir “E” harfi eksiktir. Bu “E”, İbranice gramerinde “E ayedia” adı verilen belirli tanım edatıdır. Başka bir deyişle, Türkçede bulunmayan, İngilizcedeki “the” ile aynı görevi görmekte; yani bahsedilen kuzunun “belirli” bir kuzu olduğunu ifade etmektedir.

Uzun lafın kısası, peraşamız Tetsave’de, yani Mizbeah’ın ibadete açılışının anlatıldığı bölümde, Tora, o gün sabah vakti korban edilecek olan ilk kuzuyu “the kuzu” olarak tanımlamaktayken Pinehas’ta buna paralel kuzu ise, herhangi bir kuzudur.

Brisk Rabisi bunun bir rastlantı olmadığını ve Tora’nın burada önemli bir noktaya işaret ettiğini belirtir. Normalde, her gün, iki kuzu – sabah getirilenle akşam getirilen – temel olarak birbirlerinden bağımsızdı. Bunlardan bir tanesinin, bir aksilik ya da ihmal sonucu sunulmaması, diğerinin sunulması konusundaki yükümlülükte bir değişiklik yapmazdı. Bu açıdan Tefilin’in iki parçasıyla benzerlik göstermekteydiler. Zira Baş Tefilini ya da Kol Tefilini’nden sadece bir tanesine sahip olan bir kişi, elinde olan parçayı elbette takmalıdır. Birinin olmaması diğerini muaf, geçersiz veya yetersiz kılmaz. Her biri ayrı bir mitsva niteliğindedir.

Ancak Brisk Rabisi, bu birbirinden bağımsızlık konusunda tek bir istisna olduğunu vurgular: Korban Tamid’in ilk getirilişi. O ilk günde, Mizbeah’ın ibadete açılışının gerçekleştiği zamanda, iki korbanın da eksiksiz bir şekilde getirilmesi şarttı. Koen – yani bu olayda Aaron – her ne sebepten olursa olsun, sabah korbanını getirmeseydi, ikinci korbanı getirme hakkını da otomatik olarak kaybedecekti. Zira mitsvanın bütünlüğü kalmamış olacaktı. Peraşamızdaki ilk kuzunun “the kuzu” olmasının sebebi işte budur. Tarihtek ilk Tamid korbanları olarak getirilecek olan ilk çift, diğer tüm günlerdeki kuzu çiftlerinden farklıydı. Birinin eksik olması, diğerini anlamsız kılacaktı.

Şemen A-Tov adlı eser, bu ilk gündeki korbanın diğer günlerden farklı olmasından bir ders çıkarır. Başlangıçlar fazlasıyla önemlidir. Yeni bir şeye başladığımız zaman “sağ ayakla başlamamız” ve yapmamız gerekeni, gerektiği gibi yapmamız gerekir. Eğer yıllar boyu sürmesini istediğimiz bir işlemde, uygun tonu oturtmayı ümit ediyorsak, bu tonu belirleyecek olan ilk hamleyi, idealden en ufak bir sapma bile olmaksızın gerçekleştirmemiz büyük önem taşır. Ve eğer ilk yapılışında gerektiği şekilde yapılamayacaksa, hiç yapmamak ve ilk yapılışı daha uygun bir zamana ertelemek daha uygundur.

Her ne kadar bundan sonraki tüm zamanlarda Korban Tamid olarak getirilecek olan iki kuzu birbirlerinden bağımsız olarak sunulabilecek idiyse de, başlangıçta, biri olmadan diğeri anlamsızdı. Şemen A-Tov, İbranice’deki “Kol aAthalot Kaşot – Tüm Başlangıçlar Zordur” deyişinin de bunu ifade ettiğini vurgular. Bunun sebebi başlangıçların çok önemli olmasıdır. Bundan sonraki her şeyin gidişatı o başlangıca bağlı olacaktır. Bu sebeple, başlangıçla ilgili olarak, mükemmelden aşağısı, kabul edilir değildir.

Başlangıçlar önemlidir. Bir anne-babanın çocuğunun eğitimine ya da bir çiftin evlilik hayatlarına başlangıçları ve benzeri tüm başlangıçlar – iyi, doğru ve kusursuz olmalıdır. Bu olduktan sonra yolun yarısı aşılmış demektir.

Yazarın tüm yazıları için tıklayınız