KASIM AYI HOŞ GELDİ

(Yazarı sesli dinlemek için tıklayınız)

Merhaba sevgili okuyucularım. Sizlerle bir aydır ayrıyız. Çünkü 15 gün önceki sıramı atladım. Eşimle Eilat’a gitmiştik. Üstüme bir derbederlik çöktü ve yazımı yazamadım. Aslında Eilat gezimiz evliliğimizin 45. yılını kutlamak gibi bir bahaneye sığınmaktı. Korona çıktığından beri neredeyse iki yıldır hep evdeyiz. Korkudan mıdır nedir, üzerimize bir boşvercilik geldi. Pek bir yere gittiğimiz yok. Sonunda evlilik bahanesiyle Eilat’a gittik.

Eilat oldukça değişmiş. Bir keresinde 90 yılında, bir keresinde de sanırım 2007 de gitmiştik. Çok değişmiş, gelişmiş, adeta bir Antalya-Bodrum havasına bürünmüş. Güzeldi. Gezdik, dolandık, kıyıları ziyaret ettik. Deniz çivi gibiydi, ilk girdiğinde anastezi gibi oluyor, sonra alışılıyor. Bana Bozcaada’nın buz gibi denizini anımsattı. Yol boyunca çölün iki yanında dağ keçileri gördük. İbranice Yael adı verilen bu keçilerin kocaman boru gibi boynuzları var. Negev Çölü alabildiğine kayalık ve kumlardan ibaretken, bazı yerleşimler yemyeşil vahalar haline getirilmiş.

Bu arada Türk Büyükelçiliğinin rezidansında Cumhuriyetin kuruluşunun 98. yılı onuruna yapılan kutlama kokteyline katıldık. Korona yüzünden mahdut sayıda davetli katılımı olduğundan, davetli sayısı sanırım yüz kişi kadardı. Güzel ve nezih bir geceydi. Rezidansın geniş bahçesi huzurluydu. İkramların lezzetinden bahsetmeden geçmek istemiyorum.” Keyifli Kitchen”ın sahibi Aylin Petilon Bahar ve arkadaşları harika bir işe imza atmışlar. Yediklerimiz çok başarılı, inanılmaz lezzetli ve özenliydi.

Bu arada seyahat serbestisinin ardından Türk Yahudileri, İsrael-Türkiye arasında mekik dokumaya başladılar. Onlarla buluşup özlem gidermeye başladık. Sırada bekleyen birkaç dost daha var. Kasım ayı geldi çattı bile. Bu sene Hanuka bayramı daha erken geliyor. Burada sufganiyalar her yerde satılmaya başlandı. Şimdi ay boyunca sık sık bu güzel ponçiklerden yiyeceğiz. Yani kasım ayı sufganiya, hanukiyakar ,mumlar ve hediyeler ayıdır. Kislev ayımız hepimiz için şenlikli geçer inşallah.

Size iki bölümdür bazı Yahudi sembolleri yazıyordum. Bu hafta da son olarak bazılarına kısaca değinmek istedim.

MENORA -7 KOLLU ŞAMDAN

İsrael Devleti’nin resmi amblemi olan Menora önemli bir Yahudi sembolüdür. Tevrat, Tanrı’nın kendisinin, Moşe Rabenu’ya bu kutsal 7 kollu şamdanı Sina Dağı’nda, inşa etmesi için nasıl talimat verdiğini anlatır: ”Saf altından bir Menora yapacaksın…(Çıkış:25:31-40)

Altın Menora, ilk olarak Yahudi ibadet evi olan Mişkan’a yerleştirildi. Yahudiler, Yeruşalayim’i fethedip oradaki Bet Amikdaş’ı inşa ettiklerinde, her zaman yanık tutulan Menorayı Mabete taşıdılar. Hanuka bayramı, işgalci Yunan askerleri tarafından Mabedi murdar ettikten sonra, MÖ 139 yılında Mabedi yeniden ele geçirip, restore ettikten sonra bu değerli şamdanın yeniden yakılmasını anıyor.

111 yıl sonra, MS 70’de Titus liderliğindeki Romalı askerler mabedi yağmaladılar ve altın Menora’yı Roma’ya götürdüler. Bu güne kadar, Titus Kemeri, Roma’nın merkezinde duruyor ve o günü tasvir ederek, Menora’nın götürülüşünü tasvir ediyor.

1948’de İsrael Devleti ilan edildiğinde, ülkenin genç sanatçılarından ulusal bir sembol için fikir sunmaları istendi. Maxim ve Gabriel Shamir ünlü grafik tasarımcılarıydı. Letonya’da doğdular,1920 ‘de İsrael topraklarına taşınmadan ve Tel Aviv’de popüler bir grafik tasarım stüdyosu kurmadan önce Almanya’da sanat eğitimi aldılar. Ulusal mühür için bu gün milyonlarca İsraillinin aşina olduğu amblemi önerdiler: Eski Menora’nın modern bir yorumu.

Gabriel Shamir daha sonra ”Menorayı kullanmaya karar verdikten sonra, başka bir unsur aradık ve zeytin dallarının Yahudi halkının barış sevgisinin en güzel ifadesi olduğu sonucuna vardık” dedi. Tasarımlarındaki Menora’yı zeytin yaprakları ile kuşatarak Yahudi halkının İsrael topraklarındaki eski mirasını hatırlattılar.

YAHUDA ASLANI- YERUŞALAYİM ŞEHİR KONSEYİ SEMBOLÜ

Yeruşalayim şehrinin resmi amblemi, Batı Duvarının arka planında, barışı temsil eden stilize zeytin yapraklarıyla çevirili bir aslandır. On iki eski Yahudi kabilesinden biri olan Yahuda kabilesine atıfta bulunur.

Tevrat’taki atamız Yaakov ölmek üzere iken, İsrael ulusunun 12 kabilesini kuran 12 oğlunun her birine vasiyetinde son bir miras verdi ve onları takdis etti. Yaakov oğlu Yahuda’yı kutsadığında ,onu aslanla karşılaştırdı ve bir gün soyundan gelenlerin en önde gelen Yahudilerin arasında olacağını söyledi: ”Bir aslan yavrusu Yahuda’dır; avından oğlum, kendini yükselttin. Çömeliyor, bir aslan gibi uzanıyor ve onu uyandırmaya cesaret eden müthiş bir aslan gibi. Krallık asası Yahuda’dan ve soyundan gelen bir alimden ayrılmayacaktır.” ( Yaratılış 49: 8-10)

MÖ 10. Yüzyılda Şlomo Ameleh’in hükümdarlığından sonra,10 kuzey kabilesi İsrael ulusundan ayrıldı. Sadece Yahuda ve Benyamin kabileleri kaldı. Bu krallık daha sonra Yahudiye (Judea) Krallığı olarak biliniyordu. Yahuda kabilesinin bölgesi başkenti olan Yeruşalayim’i kaplamaktaydı. Yahuda aslanı imajını bugün Yeruşalayim şehri için özellikle uygun bir hale getirmiştir.

ÜZÜM- İSRAEL TURİZM BAKANLIĞI SEMBOLÜ

İsrael Turizm Bakanlığı’nın sembolü, bir salkım üzümü taşıyan iki adamın, onu taşımak için, her bir ucunu tutan bir direk kullanmak zorunda kalacak kadar, büyük bir salkım taşıdığı, stilize bir tasvirdir.

Bu resim, on casusun Tevrat’taki ünlü hikayesini tasvir ediyor. Tanrı Yahudileri Mısırdan çıkardıktan sonra, onları İsrael ülkesi sınırlarına götürdü. Yahudiler ülkeyi keşfetmek için izin istedi. On iki adam İsrael’e girdi ve gördüklerine hayret ettiler. Nar, incir, üzüm ve diğer lezzetli meyveler İsrael’de yetişiyordu. Casuslar kardeşlerine göstermek için muazzam bir üzüm salkımı getirdiler. Sonunda casuslardan on tanesi, üzümleri bu topraklarda yaşayan devlerin kanıtı olarak gösterdikleri kötü bir rapor sundular. Oysaki diğer iki casus Yeoşua ve Kalev olumlu rapor sundular, halk onları dinlemeyi tercih etti.

Bu haftalık da bu kadar. Tekrar buluşuncaya değin sevgiyle kalın.