VAYELEH - ÖZ DENETİM

B.H.

1960'larda, Stanford Üniversitesi'nde ders veren ve yaşları 2 ile 5 arasında değişen üç küçük kız çocuğunun babası olan Profesör Walter Mischel ilginç bir gözlemde bulunur.

Bir gün, kızı dört yaşına bastıktan sonra bir şeylerin değiştiğini fark etti. O zamana kadar kızı her şeyin "hemen burada, hemen şimdi" olmasını istiyordu, ancak dört yaşından itibaren ona şayet sabırla beklerse istediğini elde edeceği açıklanıyordu.

Bu farkındalık, onu küçük çocukların özdenetimlerini test etmek için bir deney yapmaya yöneltti.

Yerel bir anaokuluna gitti ve çocukların dikkatini dağıtabilecek hiçbir oyuncak, resim veya başka bir şeyin olmadığı bir oda seçti. Odada sadece bir sandalye ve küçük bir masa vardı. Masanın üzerine iki lokum koydu. Bir çocuğu odaya davet etti ve hemen bir lokum alabileceklerini veya 20 dakika beklerlerse iki lokum alabileceklerini açıkladı.

Odadan çıkıp her çocuğun davranışını gizli bir kamerayla kaydetti ve bu işlemi 500'den fazla çocukla tekrarladı. Bazı çocuklar hemen etrafa bakıp ilk marshmallowu yedi; bir an bile dayanamayıp iştahlarına yenik düştüler.

Bazıları ise 7-8 dakika bekledikten sonra pes ett. Ancak çocukların %30'u kendini kontrol edip 20 dakikanın tamamını bekledi.

On yıl sonra Mischel, takip etmeye devam etti ve bazı çocuklarla iletişime geçerek hayatları ve gelişimleri hakkında bilgi edindi. Dört yaşında bekleyebilenlerin artık okulda daha iyi performans gösterdiğini fark etti.

Bunun üzerine orijinal çalışmaya katılan 186 çocuğu takip ederek performanslarını test etti. Sonuçlar onu bile şaşırttı. Dört yaşında özdenetim gösteren çocuklar, göstermeyenlere göre önemli ölçüde daha yüksek puanlar aldılar ve sosyal etkileşimlerde daha başarılıydılar.

Özdenetim konusunda zorluk çeken çocukların sınıftan atılma olasılığı daha yüksekti ve genellikle zorba olarak etiketleniyorlardı.

İlk deneyden bu yana, sayısız insan meraktan kendi çocuklarıyla bunu denedi. Ancak bu araştırmanın en rahatsız edici sonuçlarından biri, belirli özelliklerle doğmuş olabileceğimiz fikridir.

Öz denetimi doğuştan gelen çocuklar başarılı olmaya mahkûmken, öz denetimi olmayanlar ömür boyu mücadele etmek zorunda kalabilir.

Peki, bunu gerçekten değiştirebilir miyiz, yoksa bu doğuştan gelen bir şey mi ve yapabileceğimiz hiçbir şey yok mu?

Yahudi Kadim Bilgeliği, Cennet'in bizim adımıza karar vermediği konusunda ısrarcı olduğu bir alan var.

Bir kişinin iyi mi yoksa kötü mü olacağı. Bu seçim tamamen bize kalmış. "Cennet korkusu dışında her şey Cennet'in elindedir." Yani, doğru ve yanlış, iyi ve kötü hakkındaki kararlarımız tamamen bizim kontrolümüzdedir.

Bu haftanın peraşası bize Tora’nın "gökte" veya "denizin ötesinde" olmadığını söylüyor. Bunun yerine, "Sana çok yakın - ağzında ve yüreğinde, böylece onu gerçekleştirebilirsin" diyor (Dev 30:12-14).

İnsanların farklı eğilimlerle doğduğu doğrudur. Bazıları doğası gereği daha spiritüeldir ve dua ve Tora çalışmalarına daha kolay bağlanırlar. Diğerleri ise daha şüpheci olabilir veya bağlanmakta zorlanabilir.

Tıpkı kadınların Tanrı'ya daha içgüdüsel bir inanç beslerken, erkeklerin genellikle sorgulama ve şüpheye eğilimli olması gibi.

Ancak üç şeyde kontrole sahibiz. (Kalbimizdeki) DÜŞÜNCELER – (ağzımızdan çıkan) SÖZLER – (yaptığımız) EYLEMLER. Bunlar BÜYÜME – GELİŞME – DEĞİŞME kudretimizin olduğu alanlardır.

Tembelmisiniz, kalkınız ve eşinize yardım ediniz. Pişman mı oldunuz kelimelerinizi özenle seçin. Düşüncelerinizi geliştirmeye gayret edebilirsiniz.

Sonuçta daha az doğal zekayla doğan biri bile çalışırsa bilge ve bilgili olabilir. Hepimiz Marshmallow Testini geçememiş olsa da yaşamda büyük başarılar elde etmiş kişileri tanıyoruz.

Neden mi?

Çünkü "O sana çok yakın - ağzında ve kalbinde, böylece başarabilirsin!"

Hepinizin yeni yılda Sağlık, Bereket ve Barışla kutsanmanızı ve Yaşam Kitabına yazılmanızı diliyorum.

Sevgilerimle    -   Shana Tova 

Moşe PASENSYA

Geçen haftanın peraşasını okudunuz mu?

NİTSAVİM – BİR ARADA KALALIM

"Desteklerinizi Bekliyoruz: Şimdi Bağış Yapın!"

Yazarın tüm yazıları için tıklayınız