Shaul Paul Ladany

Bugün İsraelli Olimpiyat sporcusu Ladany’i konuk ediyoruz sayfamıza. Bir değil iki kez ölümün kıyısından dönmüş, hayata hiç küsmemiş adını spor tarihine yazdırmış Ben Gurion Üniversitesi’nde otuz yılı aşkın süre ile Endüstri Mühendisliği profesörlüğü görevini yürütmüş, aralarında Colombia Üniversitesi, Kaliforniya Üniversitesi, Cape Town Üniversitesi gibi sayısız üniversiteden fahri doktora almış bilim insanı. On ikiden fazla bilimsel kitap, bir tane biyografi ve 110’dan fazla bilimsel makale yazmıştır. Aynı zamanda sekiz mekanik tasarımı ABD patentlidir.

Ve gelelim kim olduğuna, bugünlere nasıl geldiğine. 1936 yılında Belgrad’da doğdu. Doğduğu yıl ve doğduğu topraklardan maalesef 1944 yılında Bergen-Belsen’e gönderildi. Ebeveynleri ile birlikte sağ kurtuldu. Savaş bittikten sonra o ve ailesi Belgrad'a geri döndü. Aralık 1948'de, 12 yaşındayken, İsrael’e göç etti. Eğitimine Technion’da Makine Mühendisliği bölümü ile başladı, Tel Aviv Üniversitesi ile devam etti.

1950lerde koşmaya başladı. O zamanlar koşu şimdiki popülerliğinden çok uzaktaydı. 1960'ların başında yirmili yaşlarının ortasında yarış yürüyüşüne geçti. Hayat felsefesi ve yarış mottosu: Vazgeçenler kazanmaz ve kazananlar pes etmez.

Tarihler 1963 yılını gösterdiğinde İsrael’de kazandığı toplam 28 madalyanın ilkini kazandı. 1968 yılında ülkesini Mexico City’deki Olimpiyat oyunlarında temsil etti. Yarışı 24. bitirdi. Yarış mottosunu hatırladı ve devam etti. 1969’da Maccabiat Oyunlarında altın madalya kazandı. Ladany, 1972'nin başlarında, 50 millik yürüyüşte 7:44:47'lik bir sürede bir dünya rekoru kırdı. Nisan 1972'de dünya rekorunu New Jersey'de 7:23:50'ye yükseltti. (halen kırılamamış bir rekor olduğunu belirtmekte fayda görüyorum.)

Eylül 1972'de, Almanya'nın Münih kentinde düzenlenen 1972 Olimpiyatları'nda 50 kilometrelik yürüyüşte yarışmak üzere İsrael atletizm takımının tek erkek üyesi olarak geri döndü. Almanlara bir Yahudi’nin hayatta kaldığını göstermek istediğini ve ısınma formasının üzerine Magen David giydiğini söyledi. Röportajlarını Almanca yaptı ve bunu Bergen-Belsen’de geçirdiği bir yıla borçlu olduğunu belirtti. Yahudi olduğunu, İsrael adına yarıştığını bulunduğu her ortamda belirtmekten çekinmiyordu.

5 Eylül 1972 sabahı normal ve sıradan bir sabah olarak başlamıştı Olimpiyat köyünde. Ama maalesef bir daha aynı olmayacaktı. Münih Katliamını adım adım yaşadı, mucize, tesadüf, şans ne derseniz deyin kurtuldu. Ladany, saldırıya ilişkin uyarıyı yayan ilk kişiydi ve kaçan sadece beş İsrailli ekip üyesinden biriydi. Weinberg ve diğer 10 İsrailli Olimpiyat sporcusu ve antrenörü teröristler tarafından kaçırıldı ve öldürüldü. 1992'de katliamdan bahseden Ladany, "Her zaman yanımda ve her ayrıntıyı hatırlıyorum" dedi. Her yıl 6 Eylül'de Tel Aviv'de öldürülen takım arkadaşlarının mezarlarını ziyaret ediyor.

1972 Dünya Şampiyonasında yarıştı. 100 km'lik yürüyüşte 9:31:00 'de altın madalya kazandı. 1973 Maccabiat Oyunlarında 20 km ve 50 km yürüyüşlerini kazandı. Ladany, 1976'da üst üste ikinci yıl 75 kilometrelik yürüyüşte ABD rekorunu kırdı. 1977 ve 1981'de bu başarıyı tekrarladı.

2006 yılında, 24 saatin altında 100 mil yürüyen ilk 70 yaşındaki kişi oldu ve Ohio'da 21 saat, 45 dakika, 34 saniye ile dünya rekoru kırdı.

2012'de, 75 yaşında, hala yılda 35 yarışmada yarışıyordu.

Her doğum gününde yaşını kilometre olarak yürüyerek kutluyor. Ladany'nin kariyerinde hiç koçu olmadı. Yürümenin en çok neyi sevdiği sorulduğunda, "Bitirmek" cevabını verdi. Ladany, 2019'da doğum gününde 83 km'yi tamamladı, ancak 2020'de COVID-19 pandemisine 84 kilometre yapamadı.