Renia Spiegel

Bugün 2019 yılında Polonya’da vizyona giren Broken Dreams Belgeseli’nin kahramanı Renia’nın kısacık yaşamını yakından tanıyacağız.

2012 yılına kadar böyle bir günüğün varlığı ailesi dışında kimse tarafından bilinmiyordu. Günlüğün belki de en çarpıcı kısmı okuyucusuna verdiği histir. Aynı zamanda Sovyet Rejimi ve Nazi Almanyası hakkında çarpıcı gözlemler içerir.

Günlük 2019 yılında İngilizce olarak yayımlanmış ve geniş kitlelerle buluşmuştur.

Gelelim Renia’ya. 1924 yılında o zamanlar Polonya şimdilerde Ukrayna’da dünyaya geldi. Kendinden altı yaş küçük ve o zamanların en popüler çocuk film yıldızı Ariana’nın ablasıdır. Biz onu Elizabeth Bellak olarak tanıyoruz. 1938 yazında Renia babası ile büyüannesinin yazlığına gitmiş,kardeşi ise film kariyeri için annesi ile birlikte Varşova’ya gitmiştir. Fakat Ağustos 1939’da değişen politik hava sebebiyle anne ve kardeşler ayrılmıştır. Ariana ve annesi savaş sonrası Amerika Birleşik Devleti’ne göç etmiş ve yeni isimlerle yeni bir hayat kurmuşlardır.

Renia babası, büyükannesi ve 24.000 diğer Yahudi ile birlikte yaşamaya zorlandığı Przemysl Gettosunda 1942 yılında sokak ortasında vurularak öldürüldüğünde onsekiz yaşındaydı. Gelelim kendisini bizimle tanıştıran onu O yapan günlüğüne

31 Ocak 1939’da ilk sayfa başlıyor.15 yaşında bir genç kız olarak.Yaklaşık 700 sayfa tuttuğu günlük büyüyen savaştan duyduğu korku anne ve kızkardeşine duyduğu özlem ilk aşkı konularını içermektedir.

Temmuzun 25’inde son sayfasını yazdığını bilmeden ama belkide hissederek

Sevgili Günlüğüm

İyi ve belkide tek arkadaşım seninle çok kötü zamanlardan geçtik. Bence şimdi en kötü zamanlarımız. Artık korkabilirim. Tanrım beni kurşunlardan el bombalarından korudun. Hayatta kalmama yardım et...

Günlüğü arkadaşı Scwarzer buldu o da Auschiwitze gönderilmeden ünce başka bir arkadaşına emanet etti. Hayatta kaldı geri döndü ve yeni bir yaşam kurmak için Amerika’ya göç etti ve orada Renia’nın kızkardeşin günlüğü teslim etti. Günlük 1969 yılında banka kasasına girdi ve 2021 yılına kadar sessizce çıkacağı günü bekledi.

Günlüğü bize kazandıran ise Reina’nın yeğeni Alexandra Renia Bellak’tır. 2016 yılında günlük ik olarak Lehçe yayımlanmıştır. Ve aynı yıl Polonya’nın en çok izlenen tiyatrosuna da ilham vermiştir. İngilizce ile buluşması ise 2019 yılını bulmuştur Reina’s Diary A Young Girls Life in the Shadow of Holocaust adıyla yayımlanmıştır. Yazımın başındanda belirttiğim belgesel film aynı zamanda Birleşmiş Milletler’de de gösterime girmiştir.

Günlük çokça Anne Frank’ın günlüğü ile karşılaştırılmıştır. Colombia Üniversitesi’nden Anna Zajac günlüğü inanılmaz bir tarihsel bir belge olarak belirtmiştir. Edebi olarak da günlüğü başarılı bulmuştur. The New York Times kitap eleştirmeni Joanna Berendt ise basit gerçekler üzerine savaşı ve saf korkuyu çok iyi yansıttığını çünkü gerçekleri yazdığını kitabı tanıtırken kendi okuyucularına aktarmıştır.