Rachel Bluwstein

Bugün sayfamız henüz kırk yaşında iken tüberkülozdan ölen, şair Rachel Bluwstein’i ağırlıyor. Fotoğrafı ilk gördüğünüzde bir yerden tanıdık geliyor demeniz çok normal keza kendisinin fotoğrafı 20 Shekellik banknotlarını onurlandırıyor. Şimdi gelin bu tutkulu kadını yakından tanıyalım:

20 Eylül 1890 yılında Rus İmparatorluğu’nda doğmuştur. 1909'da o zamanlar Osmanlı İmparatorluğu'nun bir parçası olan Filistin'e göç etmiştir. İdealisttir. 15 yaşında şiir yazmaya başlamıştır. İlk şiirleri anadili Rusçadır. Aslında resim okumak üzere İtalya’ya gidecekken uzun yolculuğunun Filistin ayağı onu gördüğü manzaraya aşık etmiştir. Bir amaç uğrana çalışan, mutlu, gençler… Anaokullarında çocukların gevezeliklerini dinleyerek İbranice öğrendi. Rehovot'a yerleşti ve meyve bahçelerinde çalıştı. Daha sonra Rachel, Kinneret'e taşındı ve burada bir kadın tarım okulunda eğitim gördü ve çalıştı. Kinneret'te, hayatında büyük etkisi olacak ve ilk İbranice şiirini adadığı Siyonist lider A. D. Gordon ile tanıştı.

1913'te Gordon'un tavsiyesi üzerine, tarım bilimi ve çizim okumak için Fransa'nın Toulouse kentine gitti. Birinci Dünya Savaşı patlak verdiğinde Filistin'e dönemedi, bunun yerine Yahudi mültecilerin çocuklarına öğretmenlik yapmak üzere Rusya'ya döndü. Rusya'da yoksulluk ve ağır çalışma koşullarının yanı sıra çocukluk çağı akciğer hastalığının yeniden ortaya çıkması onu ruhen ve bedenen tüketti. Yalnız, hasta ve aç, tek bir umudu kalmıştı: Filistin'e dönmek. 1919'da savaştan sonra Rusya'dan Filistin'e giden ilk gemiye bindi.

Ruslan gemisiyle Filistin'e döndü ve bir süreliğine Kinneret'teki önceki evine komşu bir yerleşim yeri olan küçük tarımsal kibbutz Degania'ya yerleşti. Ancak, gelişinden kısa bir süre sonra, o zamanlar tedavisi olmayan bir hastalık olan tüberküloz teşhisi kondu. Artık bulaşma korkusuyla çocuklarla çalışamıyordu. Hayatının geri kalanını Tel Aviv'de yaşayarak geçirdi. İbranice ve Fransızca özel dersler vererek geçimini sağladı ve sonunda Gedera'da tüberküloz hastaları için bir sanatoryuma yerleşti.

Rachel, 16 Nisan 1931'de Tel Aviv'de 40 yaşında öldü. Vasiyeti, If Fate Decrees adlı şiirinde dile getirdiği gibi Kinneret mezarlığında Celile Gölü'ne bakan bir mezara gömüldü. Onun yanında birçok sosyalist ideolog ve ikinci ve üçüncü göç dalgasının öncüleri gömüldü. Naomi Shemer, Shemer'in isteğine göre Rachel'ın yanına gömüldü.

Davar gazetesinin yazı işleri kadrosunda yer alan Zalman Rubashov, daha sonra İsrael’in üçüncü Cumhurbaşkanı olacak olan Zalman Shazar, onu şiirlerini yayınlamaya teşvik etti.

İlk çalışmaları Rusçaydı ama İbraniceye geçti. Şiirlerinin çoğu hayatının son altı yılında, genellikle arkadaşlarına küçük notlar halinde yazılmıştır.

1920'de ilk şiiri Davar gazetesinde yayımlandı.

Rachel lirik tarzı, şiirlerinin kısalığı ve konuşma tonunun devrimci sadeliği ile tanınır. Şiirlerinin çoğu, İsrael Topraklarının pastoral kırsalında geçiyor. Şiirlerinin çoğu, hayattaki özlemlerini gerçekleştirememesinin bir sonucu olarak, özlem ve kayıp duygularını yansıtmaktadır. Birkaç şiirinde asla kendi çocuğu olmayacağı gerçeğinin yasını tutar. Çocuk özlemi hissedilir. Aşk şiirlerinde yalnızlık, mesafe ve sevgiliye duyulan özlem duyguları vurgulanır.

Rachel ayrıca yaşamı boyunca oynanan ancak yayınlanmayan tek perdelik bir çizgi roman Mental Satisfaction’ı yazdı.

Rachel, Filistin'de erkek egemenliğindeki şairliğin yaşadığı dönemdeki kadın öncülerindendi. icra ettiği bir türde tanınan ilk Yahudi kadın şairdi. Şiirlerinin birçoğu bestelendi ve İsraelli şarkıcılar tarafından seslendirildi. Şiirleri okullarda müfredata dahil edilmiştir. Rachel'ın şiirleri İngilizce, Almanca, Çekçe, Lehçe, Esperanto, İtalyanca, Sırp-Hırvatça, Macarca, Baskça ve Slovakçaya çevrildi.

2011'de Rachel, portreleri İsrail para birimine basılacak dört büyük şairden biri olarak seçildi (diğer üçü Leah Goldberg, Shaul Tchernichovsky ve Nathan Alterman).

2016'da Google Doodle, onun 126. doğum gününü kutladı.

Yazarın tüm yazıları için tıklayınız