Bugün içinde bulunduğumuz haftaya da atıfta bulunarak Holocaust’dan kurtulan Paul Sabol’ü ağırlayacağız. Yaşam yolculuğunu geçtiğimiz Kasım ayında anevrizma nedeniyle tamamlayan, ölümü sonrası öğrencileri tarafından çekilen videolarla medyada geniş yer bulan Sobol 1926 yılında Paris’de doğdu. Ailesi Polonya’dan daha iyi iş imkanları için göç etmiş işçi sınıfından bir aileydi. Yine geçim sıkıntıları Paris’in pahalılığı yüzünden 1928 yılında Belçika’ya göç etti. Düzenlerini orada kurdu, kız ve erkek kardeşleri doğdu.
Her şey, tüm düzen Almanların Belçika’yı işgal etmesi ile değişti. Gizlenme, göz önünde olmama için çaba sarf etme dönemi başladı. 1942 yılına gelindiğinde Belçikalı Yahudilerin üstlerine sarı yıldız olmadan sokağa çıkmaları tamamen yasaklanmıştı. Baba Sobol de soyunu gizlemek için Robert Sax takma ismi ile yeni belgeler çıkardı.
Saklanma, bir ihbar ile 13 Haziran 1944’e kadar sürdü. Tüm aile tutuklandı ve Mechelen transit kampına gönderildi. 31 Temmuz 1944’de ise bu zamana kadar ayrılmamayı başaran Sobollar için sonun başlangıcı oldu: Auschiwitz toplama kampı. Onlar bilmiyordu ama savaşın yönü değişmiş “son” yaklaşıyordu. Paul kampta marangozhanede çalışmaya zorlandı. Auschwitz, Sovyet ilerlemesi öncesinde tahliye edildikten sonra Sobol, Dachau toplama kampına giden yük vagonlarında diğer mahkumlarla birlikte tutulduğu Gross-Rosen toplama kampına doğru bir ölüm yürüyüşüne katıldı.
25 Nisan 1945'te demiryolu ile taşınırken, tren Müttefik uçakları tarafından saldırıya uğradı ve Sobol kaçtı. Fransız mahkumların bulunduğu bir köyde sığınak buldu ve 1 Mayıs 1945'te Amerikan güçleri tarafından kurtarıldı. Belçika'ya döndü ve kız kardeşiyle yeniden birleşti. Aynı anda sınır dışı edilen erkek kardeşi ve ebeveynleri Holokost'ta öldürüldü.
Sobol 1947'de evlendi ve iki çocuğu oldu. Reklamcılıkta çalıştı ve 1954'te kendi reklam şirketini kurdu. Başlangıçta deneyimleri hakkında sessiz kaldıktan sonra, (onu paylaşmaya iten sebep ile ilgili bir bilgiye maalesef ulaşamadım).
1987'den itibaren Belçika'da Holokost eğitiminde aktif hale geldi ve okullarda sık sık konuştu ve yaygın bir şekilde "passeur de mémoire" ("hafıza koruyucu") olarak selamlandı. Konuşmasına Sabol ile başlayıp bazı noktalarda Sax olarak devam etti ve aynı soruyu sordu: soy ismim değişince ben değiştim mi? Auschwitz Vakfı'nın yönetim kurulu ve eğitim komitesinin aktif bir üyesi olarak çalıştı. 2010 yılında Je me souviens d'Auschwitz (Auschwitz'i Hatırlıyorum) başlıklı bir anı yayınladı.
Commentaires