(Yazarı sesli dinlemek için tıklayınız)
ABD’nin Afganistan’ı terk etmesiyle başlayan “Amerika artık zayıftır, inişe geçmiştir, sonu yakındır” tebliğlerine (tebliğ=dinsel anlamda haber vermek) kulak asmalı mıyız? Washington’un dünya hükümranlığı sona mı erdi?
Ayni teraneleri (terane=çok tekrarlandığından usanç verici söz) 1975 Saygon bozgunundan sonra da dinlemiştik. Vietnam yenilgisi ABD’yi girdaba sürükleyecek, Asya’lı müttefikleri artık ona güvenmeyecekler, Batı gerilemekte, Doğu ilerlemektedir.
Hafızalarımıza kaydedilen Saygon’un ABD Büyükelçiliğinden helikopterle kaçış fotoğraflarından yalnız 14 yıl sonra, 1989’da Berlin Duvarı’nın balyozlarla darbe filmine tanık olduk.
Hangisi daha kalıcı oldu sizce? Berlin’den 2 yıl sonra 74 yıllık (1917 – 1991) Sovyetler Birliği çöktü, Soğuk Savaşı kimin kazandığı belli oldu. Bugün, tüm doğal gazına, fizikçilerine ve kültürüne rağmen Rusya’nın ekonomisi İtalya’dan çok daha küçüktür (İtalya= 2,1 – Rusya = 1,7 trilyon $). Askeri bakımdan güçlüdür fakat tüm komşu Baltık ükelerinin ve Ukrayna’nın Batı ittifakına geçmelerine engel olamamıştır.
Oysa ki savaştığı Vietnam şimdi ABD’ye harp gemilerini açmakta, özel anlaşmalar önermekte ve esas korktuğu Çin’e karşı yanında olmasını istemektedir.
Saygon ve Berlin, hangisi daha önemliydi, tarihsel açıdan? Berlin Duvarı yok olunca, iki Almanya birleşti, Doğu Avrupa’da Sovyet İmparatorluğu çöktü, komünist ülkelerin hemen tamamı Nato ve A.B. üyesi oldular.
Vietnam Savaşı Amerika’yı içeriden parçaladı fakat zamanla Microsoft’lar, Google’lar, Apple’lar, Facebook’lar, Hollywood filmleri dünyayı sarıp sarmaladı.
Başlıktaki Katelyn Ohashi? Alman anne, Japon baba bir çiftin jimnastikçi kızları. 2019’da UCLA adına katıldığı yer jimnastiği yarışmasında 10.0 puan alarak dünya rekorlarından birini kırdı
Nedir özelliği? Göçmen aileden geliyor. Amerika’nın en büyük cazibesi dünyanın her yanından yetenek çekme becerisi. Göçmen başarı örneklerine bakın:
· Microsoft CEO – Satya Nadella - Hindistan.
· Whatsapp Kurucu – Jan Koum – Ukrayna SCB.
· Oracle CEO – Safra Catz – İsrail.
· Alphabet (Google) CEO – Sundar Pichai – Hindistan.
· TESLA CEO – Elon Musk – Güney Afrika.
·
İş dünyasının dışında sanat, bilim, spor, siyaset alanlarında ABD’yi ABD yapan esas unsur “göçmene açıklık”. Nitekim ABD halkının yalnız % 13,7’si göçmen kökenli olmasına rağmen girişimcilerin % 30’u bu gruptan kaynaklanıyor.
Rus pogromlarından kaçan Yahudileri 1880’lerde ABD’de karşılayanlardan biri de Portekiz Sefaradı Emma Lazarus idi. New York’da Özgürlük Heykelindeki şiiri şöyle:
Yorgunlarınızı verin bana, fakirlerinizi,
Özgürce nefese özlem duyan kitlelerinizi,
Sahillerinizde içiçe kaynaşan sefilleri,
Gönderin bana evsiz barksızları,
Onları altın kapının yanıbaşında fenerimle karşılayacağım.
Amerika’nın rakiplerinin dünya çapında yetenek havuzundan yararlanmaları bahis konusu değil. Çin’de Çin’li olmayan kaç iş adamı, sanatçı veya müzisyen var? ABD’yi hararetle kınayan OrtaDoğu veya Türkiye liderleri çocuklarını eğitime hangi ülkeye gönderiyorlar tahminizce? Moskova’ya mı, Şangay’a mı?
Amerika göçmeni ABD anayasasını, bayrağını, demokrasisini, sistemini peşinen kabul eder. Amerika’da doğanlardan daha fazla çalışır, hırslıdır, idealisttir. Başarmak, zenginleşmek ister. Çocuklarına esaslı fırsatlar sunan, genelde ayırımcılık gütmeyen ülkeyi tercih eder.
Tabii ABD’de eşitsizlik, kayırmacılık var. Tabii tarihinde hatalar, günahlar, katliamlar var. Fakat Amerika’nın farkı bunları açıklamaya, tartışmaya, sonuca götürmeye engel koymaması. Yönetim sansürlese, medya yayınlar; Kongre yasalarla yasaklamaya çalışsa, yargıya taşıma imkanı doğar; Başkan’ın politikası yanlışsa, ilk seçimde iktidarı kaybeder.
Tüm yerküreden aç, yoksul, özgürlüğe susamış milyonlara New York’dan Los Angeles’e kadar ‘’hoşgeldin’’ diyebilme, kısıtlamalara rağmen, ABD’nin geleceğinin garantisidir.