Judit Polgár

Bugün yüzümüzü yakın tarihe dönüyor ve Macaristan’a doğru yola çıkıyoruz. Tarihe iz bırakan köşemiz günümüzün yaşayan en önemli satranç dehalarından biri kabul edilen Judit ile onurlandırılıyor.

1976 yılında Macaristan’da doğan Judit, tüm zamanların en güçlü kadın satranç oyuncusu olarak kabul ediliyor.

Henüz 12 yaşındayken dünyanın en iyi 100 oyuncusu arasına girdi. 2014 yılında ise emekli oldu.

Peki, kimlere karşı kazandı? İşte cevabı: Magnus Carlsen, Anatoly Karpov, Garry Kasparov, Vladimir Kramnik, Boris Spassky, Vasily Smyslov, Veselin Topalov, Viswanathan Anand, Ruslan Ponomariov, Alexander Khalifman ve Rustam Kasimdzhanov.

Bu kadar genç emekli olup ne yapmakta peki: Haziran 2015'te Polgár, Macaristan erkek milli takımının yeni kaptanı ve baş antrenörü olarak seçildi. 20 Ağustos 2015'te Macaristan'ın en yüksek nişanı olan Macaristan Aziz Stephen Nişanı ödülüne layık görüldü.

İki ablası da büyük satranç ustası olan Judit ilk satranç derslerini de yine evinden babası Laszlo’dan aldı. Babası “dahi doğulmaz, dahi yaratılır.” Felsefesini benimsemiş ve kızlarını da bu disiplinle yetiştirmişti. Anneleri Klara da bu prensibe tam uyum gösterdi.

Geleneksel olarak satranç, erkeklerin egemen olduğu bir faaliyetti ve kadınlar genellikle daha zayıf oyuncular olarak görülüyordu, bu da bir Kadınlar Dünya Şampiyonu ile eşitlenmeye çalışılıyordu. Ancak başından beri László, kızlarının yalnızca kadınlara yönelik etkinliklere katılmak zorunda olduğu fikrine karşıydı. "Kadınlar, entelektüel faaliyet alanlarında erkeklerinkine benzer sonuçlar elde edebilirler" diye yazdı. "Satranç bir tür entelektüel faaliyettir, bu yüzden bu satranç için geçerlidir. Buna göre; her türlü ayrımcılığı reddediyoruz. Bu, Polgárları dönemin Macar Satranç Federasyonu ile çatışmaya soktu. Abla Susan, önce erkekler turnuvalarında oynayarak ve kadın turnuvalarında oynamayı reddederek bürokrasiyle savaştı. 1985'te, 15 yaşında bir Uluslararası Usta iken, Susan, on bir kez norm almasına rağmen kendisine Grandmaster unvanının verilmemesinin bu ihtilaftan kaynaklandığını söyledi.

Judit 5 yaşındayken bir aile dostunu tahtaya bakmadan yendi. Maçtan sonra arkadaş şaka yaptı: "Satrançta iyisin ama ben iyi bir aşçıyım." Judit cevap verdi: "Sobaya bakmadan yemek mi pişiriyorsun?

Nisan 1988'de Polgár, New York Open'ın Uluslararası B bölümünde ilk Uluslararası Master normunu yaptı. Ağustos 1988'de Romanya'nın Timișoara kentinde düzenlenen Dünya Gençlik Satranç ve Barış Festivali'nin 12 yaş altı "Erkekler" bölümünü kazandı. 1988'de, Londra'da 10 oyunculu bir round-robin turnuvasını İsrael’den Yair Kraidman'a karşı yarım puanlık bir üstünlükle 7-2 puan alarak birinci bitirdi. Bu üç sonuçla, Uluslararası Master unvanı için şartları tamamladı; o zamanlar, bu ayrımı başaran en genç oyuncuydu. Hem Bobby Fischer hem de Garry Kasparov unvanı aldıklarında 14 yaşındaydı; Judit ise 12 yaşındaydı. Bu süre zarfında eski Dünya Şampiyonu Mikhail Tal, Polgár'ın erkekler Dünya Şampiyonasını kazanma potansiyeline sahip olduğunu söyledi.

13 yaşından önce, dünyanın en iyi 100 oyuncusu arasına girmişti ve İngiliz Satranç Dergisi, "Judit Polgár'ın son sonuçları, benzer yaştaki Fischer ve Kasparov'un performanslarını kıyaslandığında soluklaştırıyor." İngiliz GM Nigel Short Judit’i "tarihteki en büyük üç veya dört satranç dahisinden biri" olarak adlandırıldı. Ancak Kasparov erken dönemdeki şüphelerini dile getirdi: "Harika bir satranç yeteneğine sahip, ama sonuçta bir kadın. Her şey kadınsı ruhun kusurları vardır.. Hiçbir kadın uzun süreli bir savaşı kaldıramaz." Ancak 2002'de Judit’e karşı hızlı bir oyun kaybettikten sonra, Kasparov fikrini yeniden gözden geçirdi 😊

2003'ün başlarında Polgár, dünyanın en iyi 10 oyuncusu arasına girdi. 2004 yılında ise hamilelik ve doğum iznindeydi.

Eylül 2005'te Judit, Dünya Satranç Şampiyonası elemelerinin son aşamalarında oynayan ilk kadın olarak bir kez daha tarih yazdı.

2006 yılında yine doğum ve hamilelik izni ile geçirdi. Ama dönüşü çok hızlı oldu. Aralık 2006’da eski FIDE dünya şampiyonu Veselin Topalov'a karşı altı maçlık gözleri bağlı hızlı satranç oynadı.

2011 yılında kendisi ile yapılan röportajda kararlılığını ve savaşçı kişiliğini anneannesine borçlu olduğunu, onun Auschwitz’den kurtulan bir kahraman olduğunu söyledi.

Mart 2013'te, satranç oyununu tanıttığı için Macaristan'ın en önemli ödüllerinden biri olan Yıldız ile ödüllendirildi. Aynı yıl kardeşi Sofia’nın resimlerini çizdiği çocuklara satrancı daha iyi ve kolay anlamaları için kitap yazdı.