Bu hafta sayfamız, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü’ne atfen 1947 yılında Nobel ödülü alan ilk Yahudi kadın bilim insanını ağırlıyor.
1896 yılında Prag’da doğdu. Babası şeker tüccarıydı. Anne tarafından amcası çocuk doktoruydu. Zamanının önde gelen bilim insanıydı. 1914 yılında Prag Alman Üniversitesi’nin Tıp Fakültesinde öğrenim görmeye başladı. Gerty, kayakçılık ve dağcılık ile çok ilgiliydi. Kendi hayat arkadaşı olarak ta aynı üniversiteden ortak hobilere sahip Carl Cori’yi seçti. Birlikte 1920 yılında bağışıklık sistemi üzerine bir rapor yayımladılar. İş ve hayat ortağı oldular.
Gerty üniversite mezuniyetinden sonra Viyana çocuk hastanesinde çalışmalara başladı. 1922 yılında eşi Carl Amerika’dan yeni bir iş ve araştırma teklifi aldı. New York Ölümcül Hastalık Araştırma Enstitüsü ekibine katılmak üzere eşi Gerty ile birlikte ABD’ye gitti. Gerty kısa bir süre sonra yardımcı Patalog olarak aynı ekibe katıldı. 1928 yılında Coriler Amerikan vatandaşlığı aldılar.
1931 yılında Carl, Washington Üniversitesi Farmakoloji Bölüm başkanlığı görevini üstlendi. Gerty de bu sefer Washington Üniversitesi’ne geçti.
Washington, Gerty’ye daha fazla araştıma olanağı sunuyordu. Üniversite laboratuvarlarında karbonhidrat metabolizması üzerine çalışmalar araştırmasının çatısını oluşturuyordu. 1936 yılında soyismi ile anılan “Cori Ester”i izole etmeyi eşi Carl ile başardı. Gerty’nin özel ilgi alanı hipofiz bezi ve hormonlardı. Glikozun vücuda etkisi, yüksekip düşmesi, enzimlerin değişimlerini sıçanlar üzerinde yaptıkları deneyler ile gözlemleyip yayımladılar.
1940 yılında Gerty ve Carl birlikte Biyolojik Kimya bölümünü kurdu. 1943’de ise Gerty, Biyolojik Kimya ve Farmakoloji Profesörü olmuştu. 1947 yılında ise eşi Carl ile birlikte Nobel ödülü ile taçlandırıldılar. Elbetteki aldıkları tek ödül bu değildi. Eşi ile birlikte Amerika’daki bağımsız bir çok kuruluş, üniversite onların araştırmalarını desteklemiş ve ödüllendirmiştir.
Dönemin ABD başkanı Truman Gerty Cori’yi Ulusal Bilim Vakfı yönetim kuruluna üye olarak iki dönem atadı. Ancak aynı yıl Gerty kemik iliğini etkileyen nadir bir hastalık olan miyelofibroz (dalak büyümesi ile kendini gösteren bir kan kanseri türü) tanısı aldı. Son anına kadar insanüstü bir şekilde çalışmalarını sürdürdü. 1957 yılında hastalığına bağlı komplikasyonlar yüzünden yaşamı sona erdi. Geride kendi gibi bilim insanlarına bıraktığı onlarca yayımlanmış makale, araştırma raporu bırakarak…