(Yazarı sesli dinlemek için tıklayınız)
Merhaba sevgili okuyucularım. Bu hafta oldukça önemli olaylara tanık oluyoruz. Bunlar çok güzel ve neşeli günler olacağı yerde ne yazık ki yine kana bulanıyor. Sanırım önümüzdeki günlerde bizleri zor zamanlar bekliyor. Dilerim bu anlaşmazlıklar bir sonuca ulaşsın ve eski huzurlu zamanlara geri dönülebilsin.
Bu hafta sizlere hem anneler gününden, hem de Yom Yeruşalayim’den söz etmek istiyorum. ABD ve bütün dünya ülkeleri her yıl mayıs ayının 2. pazarında Anneler Günü, her haziran ayının 3.haftasında ise Babalar Günü kutlanır. İsrael’de ise yıllar boyunca bu iki özel gün Yom Hamişpaha yani “aile günü “olarak kutlanmaya başladı
Başlangıçta 1947’de anneler günü olarak başlayan bu gün aile birimini ve İsrael yaşamındaki merkeziyetini onurlandırmak için kuruldu.2000 yılarının başladığında, Yom Hamişpaha, yani aile gününün Henrietta Szold’un ölüm günü olan Şevat ayının 30’unda kutlanmasına karar verildi. Henrietta Szold’un hiç çocuğu olmamasına rağmen, kendisi ”Tüm Çocukların Annesi” olarak biliniyordu ve dünyanın her yerinden Yahudi göçmen çocuklar için, İsrael’de yer almaları ve mutlu yaşamaları konusunda son derece aktifti. Ayrıca günümüzde dünyanın sayılı tıp merkezlerinden biri olan Hadassah Tıp Fakültesi ve Hastanesi’nin de kurucusudur.
Yom Hamişpaha, İsrael’de anneler, babalar ve çocuklar için bir sevgi ve kutlama gününe dönüştü. Özellikle İsrael okullarında ve çocukların sanat projeleri oluşturduğu ve okulda sergilenmek üzere ailelerinin fotoğraflarını getirdiği anaokullarında popülerdir. Okuldan sonra birçok aile birlikte yürüyüş, piknik yaparak veya ailece oyun oynayarak bu güzel aile gününü kutlarlar. Yom Hamişpaha, İsrael toplumunda ailelerin kendilerine en yakın olanlara değer vermenin önemini kutladığı ve hatırladığı bir gündür.2021 yılında Yom Hamişpaha 30 Şevat günü veya miladi takvimle 12 Şubat günü kutlandı.
Yom Yeruşalayim…
28 İyar günü yani bu yıl 9-10 Mayıs, İsrael’de, Yeruşalayim şehrinin birleşmesinin 54. yılı kutlandı. Bu tarih,1967 yılında yapılan 6 Gün Savaşı’nın 3. gününde ele geçirilen eski kentin, ülkenin başkenti olan yeni bölüm ile bir bütün haline geldiği gündür. 28 İyar günü, 54 yıldan beri ‘Yom Yeruşalayim’ olarak kutlanmaktadır.
Yeruşalayim, Yehuda tepelerinde kurulmuş olan İsrael’in başkenti ve hükümet merkezidir. 3000 yıl önce Kral David’in şehri, krallığın başkenti yaptığı günden beri Yahudi halkının tarihi, ruhani ve ulusal merkezidir. Din, gelenek ve kutsal yöreler, ibadet yerleri ile mukaddes sayıldığından tüm dünyada Yahudiler, Hıristiyanlar ve Müslümanlarca saygınlığı olan bir şehirdir.
1860’a kadar Yeruşalayim Yahudi, Müslüman, Ermeni ve Hıristiyan olmak üzere dört mahalleden meydana gelen duvarlarla çevrili bir şehirdi.1875’ten itibaren, Yahudiler nüfusun çoğunluğunu oluşturarak ve duvarların dışında küçük yerleşim bölgeleri kurarak, modern Yeruşalayim’in çekirdeğini oluşturdular. Osmanlı imparatorluğu döneminde (1516-1918) bir taşra eyaleti olan Kudüs, İngiliz Mandası yönetimi sırasında (1919-1948) içinde yaşadığı yer topluluğunun özelliklerini yansıtan yeni mahallelerle, canlı bir metropol havasına girdi.
1948’de yeni kurulan İsrael Devleti’ne düzenlenen Arap saldırılarından sonra kent ikiye bölündü (1949) ve 19 yıl süreyle iki kısım beton duvarlar ve dikenli tellerle birbirinden ayrıldı. Ağlama Duvarı, binlerce yıllık Yahudi mezarlığının bulunduğu Zeytinlikler Tepesi ve 1924 yılında Yahudiler tarafından Har Hatsofim’de kurulan ‘Yerşalayim İbrani Üniversitesi’, (Hauniversita Haivrit Be Yeruşalayim) deki yerleşkeler Ürdün’ün elinde kaldı.1967 yılındaki 6 Gün Savaşı sırasında, Yeruşalayim şehrinin eski bölümü İsrail Savunma Ordusu’nun eline geçti.
Savaşın ikinci günü, İsrael Ordusu, Scopus Dağı’nı (Har ha tsofim)i ele geçirerek Doğu Yeruşalayim’e bir adım daha yakınlaşmıştı. Savaşın 3. günü,7 Haziran 1967 tarihinde, İsrael’in Paraşütçü Birlikleri, Albay Motta Gur komutasında, eski kentin Aslanlar Kapısı’ndan (Şaar Haaryot) içeri girerek şehri ele geçirdiler. Batı Duvarı (Kotel Hamaravi) bütün haşmetiyle askerlerin karşısında yükseliyordu.
Paraşütçü askerler büyük bir duygu patlaması yaşayarak sevinç gözyaşlarına boğuldular. Daha sonra bundan çok etkilenen İsrael’li şair Hayim Hefer ”Paraşütçüler niçin ağladılar?” diye düşünürken kaleminden şu dizeler döküldü;
“ÇÜNKÜ BELKİ DE BU 19 YAŞINDAKİ GENÇ ADAM,
BU ÜLKENİN KURULDUĞU YIL DOĞMUŞTU.
OYSA ŞİMDİ OMUZLARINDA İKİ BİN YILIN AĞIRLIĞINI TAŞIYORDU…”
Bu gençler cesurca savaşmışlardı, ama karşılarında Kotel Hamaaravi’yi görünce, atalarının 2000 yıllık tarihi gözlerinin önünden geçerken, kazandıkları zaferin haşmeti, onları mutluluktan ağlattı. Atalarının ebedi şehri ayaklarının altındaydı. 12 Mayıs 1968 tarihinde Yeruşalayim’in yeniden birleşmesi ve İsraeli’n başkenti olmasının anısına 28 İyar tarihinin her yıl Yom Yeruşalayim adı altında, ulusal bayram olarak kutlanmasına karar verildi.
128. Mezmur
Tanrı tüm insanlığa barış, sevgi ve huzur armağan etsin.
Ne mutlu RAB’dan korkana,
O’nun yolunda yürüyene!
Emeğinin ürününü yiyeceksin,
Mutlu ve başarılı olacaksın.
Eşin evinde verimli bir asma gibi olacak:
Çocukların zeytin filizleri gibi sofranın çevresinde.
İşte RAB’dan korkan kişi,
Böyle kutsanacak.
RAB seni Siyon’dan kutsasın!
Yeruşalayim’in gönencini göresin,
Bütün yaşamın boyunca!
Çocuklarının çocuklarını göresin,
İsrael’e esenlik olsun!
Sevgili okurlarım, dilerim ki bu hafta yaşanan kanlı olaylar, tez vakitte çözülsün. İnsanlar ölmesin, ocaklar sönmesin. Yeniden buluşuncaya değin sağlık ve sevgiyle kalın.