İsrail Üniversiteleri’nin Dünyadaki Yerleri

Yıllardır iki takıntım var kafamı meşgul eden: Kinneret’in su seviyesi ve İsrail üniversitelerinin dünyadaki sıralamaları.

İlki bu yıl çözüldü: Güçlü yağışlar sayesinde düzey alt kırmızı hattın bir hayli üzerine yükseldi. 25 yıl önce kaygım su kalmayacak korkusuydu. Artık endişem azaldı; deniz suyunun tatlılaştırılması sayesinde Kinneret’e akan suların hacmi eskisi kadar yaşamsal olmaktan çıktı.

İsrail’de yüksek eğitimin düzeyi ve dünyadaki ağırlığı ise dikkatimi çekmeye devam ediyor. Bu konuda 3 kurumun sıralamaları önde geliyor:

1. Academic Rankings of World Universities (ARWU – Şangay).

2. QS - Dünya Üniversiteler Sıralaması (İngiltere).

3. US News and World Report – En İyi Küresel Üniversiteler (ABD).

Bunlara göre sıralamalar:

Top Universities Rankings (RA tablosu)

Institution ARWU QS US News & WR

Technion 77 247 260

Hebrew 95 154 192

Weizmann 101-150 112

Tel Aviv 151-200 230 174

Ben Gurion 401-500 407 513

Önemli farklılıklar gözlemleniyor:

• Dünyanın en iyi teknik üniversitelerinden biri sayılan ve New York Cornell Üniversitesi ile birlikte Cornell Tech’i kurarak NY bölgesine Silikon Vadisi örneği bilişim girişimcileri kazandıran Technion, Haifa(260) Suudi Kral Abdülaziz (76) ve Kral Abdullah (168) Üniversitelerinin bir hayli gerisinde (US News and World Report sıralaması). Kimya dalında profesörlerinin aldıkları 3 Nobel ödülüne ve yüzlerce mezununun start-up başarılarına rağmen.

• İsrail’in aldığı 8 Nobel Ödülünden (barış ve edebiyat dışında) 2’sine (Daniel Kahneman ve Robert Aumann – iktisat) yuva olan Yeruşalayim İbrani Üniversitesi (154), Nottingham (82) ve Sao Paulo (119) Üniversitelerinin arkasından geliyor (QS Sıralaması).

• ARWU sıralamasında bile İsrail kurumları çok yer değiştiriyorlar: Technion 2016’da 69. pozisyondan 2017’de 93’e düşüyor ve 2018’de 77’e yükseliyor. Hebrew ise 2016’da 87’den 2017’de 101 – 150 (100’den sonra gruplanıyor) arasında ve ancak 2018’de 95’i yakalıyor.

Bu gariplikler (hiç olmazsa bana göre) her sıralamanın metodolojisinden kaynaklanıyor.

• ARWU - Metodolojisinde 6 kriter bulunuyor: Nobel veya Fields Medal (Matematik ‘Nobel’i) kazanmış üniversitelerden mezun akademisyen ve çalışanların sayısı, en çok alıntıya yol açan araştırmacılar, ‘Nature’ ve ‘Science’ adlı itibarlı dergilerde yayınları çıkmış olanlar ve ‘Science Citation Index’ ve ‘Social Science Citation Index’lerde yer alan makalelerin sayısı.

• Bu nispeten objektif metodolojiye göre İsrail üniversiteleri en yüksek puanları alıyor ve sıralamalarda önlerde.

.QS - 80,000 akademisyene sorular yöneltiyor ve ‘’Akademik İtibar’’ ve başka kriterler için anket yaptırıyor. Ayrıca Eğitmen/Öğrenci oranlarını gözönüne alıyor.

.US News – 75 ülkeden 1250 eğitim kurumundan hem ‘’Küresel Araştırma İtibarı’’ hem de ‘’Bölgesel Araştırma İtibarı’’ için not vermelerini istiyor.

.Sonuç: Kesin ölçülebilen kriterlerden genel ‘itibar’ kriterine doğru yol alındığında İsrail üniversiteleri giderek sıralamalarda düşüyorlar.

Acaba Birleşmiş Milletler’deki anti-İsrail çoğunluğu burada da oyunda mı? Sorgulanan üniversite ve akademisyen sayısı arttığında objektif ölçülerden uzaklaşılıp ‘’hissiyat’’ kriterleri daha mı ağır basıyor?

Herhalde İsrail üniversiteleri bu sıralamaları gerçek başarı göstergesi olarak almıyorlar ki sıralama kurumlarına itirazda bulunmuyorlar.

Yoksa su konusunu çözdükleri gibi bunu da hallederlerdi.