“Let it Be”den, “LU YİHİ”ye…

Bir Yom Kipur’u daha geride bıraktık. Dualarımızla hatalarımızdan arınıp, saf ve temiz bireyler olarak yeni başlangıçlara doğru yola çıkıyoruz. Tam 45 yıl önce, 1973’ün Kipur günü İsrael, her cepheden Arap komşularının saldırısına uğramış, o günlerde verilen ölüm kalım savaşı yeni bir zaferle sonuçlansa da, ülkenin geleceği açısından çok kritik ve karamsar günler yaşanmış, İsrael 2673 askerini yitirmişti.

Bu günlerde gazetelerin birinde o dönemle ilgili okuduğum hoş bir bilgiyi sizlerle paylaşmak istiyorum. 1967’de yazdığı “Yerushalayim shel Zahav” şarkısı Altı Gün Savaşının ve Yerushalayim’in birleşmesinin simgesi haline gelen Naomi Shemer 1973 yazında, (henüz Kipur Savaşı başlamamıştır) bir Beatles klasiği olan “Let it Be” şarkısına İbranice cover yapmaya karar verir. O günlerde Beatles’ın bu şarkısı pek revaçtadır ve İsrael radyosunda sık sık çalmaktadır. Naomi’nin öncelikle niyeti aynı anlamı taşıyan İbranice sözler yazmaktı.

Fakat Yom Kipur Savaşının patlak vermesi ile Beatles’ın bu hit şarkısı yepyeni bir şarkıya temel oluşturur. Naomi Shemer “Let it Be” şarkısının İbranice sözlerini, savaşın biteceği, askerlerimizin barış içinde evlerine dönecekleri umudunu içeren bir duaya dönüştürür. Karamsarlığın hüküm sürdüğü, Yahudi ülkesinin geleceğine yönelik kuşkuların yaşandığı, her gün onlarca kayıp haberinin geldiği o zor günlerde, Naomi’nin şarkısının sözleri daha iyi bir geleceği vadediyordu.

Önce “Let it Be”nin melodisine sadık kaldı Naomi. Fakat eşi Mordechai Horowitz buna karşı çıktı; “Bu güfteyi yabancı bir melodide harcamana gönlüm razı olmaz. Bu bir Yahudi savaşıdır, bu sözleri bir Yahudi melodisine vermen gerekir” diyerek Naomi’yi farklı bir yola, yeni bir arayışa yönlendirdi. Ve böylelikle Naomi bu güzel sözlerine yeni bir beste yapacaktı.

Günümüzde İsrael Ulusal Kütüphanesinde sergilenen el yazısı taslaklarda Naomi Shemer’in sayfaların başında “Beatles’ın şarkısının İbranice versiyonu” ibaresini yazdığı halde, sonradan bunları takip eden sayfalarda; “Müzik ve Güfte: Naomi Shemer” olarak değiştirdiği açıkça görülür.

Kipur Savaşının süregeldiği günlerden birinde Naomi Shemer bir TV programına davet edilir. Stüdyoya doğru arabada giderken, yolda yeni melodisini oluşturur. Ertesi gün şarkı radyoda yayınlanır. Bir gün sonrasında da Havva Alberstein şarkıyı Ordu Radyosunda seslendirir.

Böylece Naomi Shemer’in Beatles’ın “Let it Be”sinden esinlenerek bestelediği “LU YİHİ” Yom Kipur Savaşını simgeleyen bir şarkıya dönüşür. Günümüzde de ordu orkestralarında askerlerin seslendirdiği şarkıların başında yer alır “LU YİHİ”.

Bu duygusal şarkıdan etkilenen İsraillilerin Shemer’e takdirlerinin birer ifadesi olarak yolladıkları yüzlerce mektup, İsrael Ulusal Kütüphanesinde sergileniyor. Derler ki, dönemin Genelkurmay Başkanı David Elazar, Kipur Savaşı sonrasında şarkıyı ilk kez dinlediğinde gözlerinden yaşların süzülmesine engel olamamış.

Ben hafızalarınızı tazelemek için, efsanevi müzik grubu Beatles’dan “Let it Be” şarkısının linkini yazımın sonuna iliştiriyorum. Ardından Naomi Shemer’in “LU YİHİ” şarkısının linkini ekliyorum.

İzlediğinizde göreceksiniz… Havva Alberstein tanıtımını yaptığı şarkıyı ilk kez seslendiriyor, genç bir dinleyici kitlesi önünde. Yüzlerdeki hüzne dikkatinizi çekerim. Kipur Savaşının yeni bittiği, verilen kayıpların acısının henüz çok taze olduğu o günlerde… Gözyaşlarımın süzülmesine engel olamadım… Ya siz?