İnsan mı iyi, hayvan mı?

Birkaç hafta önce yavru bir köpeğin vahşice katledilmesi olayı, “insan mı iyidir, yoksa hayvan mı?” sorusunu aklıma getirdi nedense. Sizler de okumuşsunuzdur mutlaka: Sakarya’nın Sapanca ilçesinde, ormanlık alanda bacakları kesilmiş halde bulunan ama bütün müdahalelere rağmen kurtarılamayan yavru köpeğin ölümü sonrasında sosyal medyanın isyanını! O minicik canın gözlerindeki acı karşısında yüreğiniz burkulmuştur mutlaka ve ardından da benim yaptığım hataya düşmüşsünüzdür. “Bunu yapan insan olamaz!” diye geçirmişsinizdir aklınızdan. Peki, insan değilse bunu yapan, hayvan mı?

Pek çoğumuz, insanın sahip olduğu akıl, mantık, bilinç, gelişmiş işbirliği kabiliyeti gibi bazı özelliklerin onu hayvanlardan ayırdığını düşünürüz. Oysaki insanı gerçek anlamda hayvandan ayıran en önemli özellik, insanın sahip olduğu bilgileri yeni nesillere aktarabilmesidir. Hepsi bu! Peki ya hayvanları insanlardan üstün kılan özellikler hangileri?

Öncelikle bilmemiz gerekir ki, hayvanlar masum, saf ve iyi niyetlidirler, asla arkanızdan iş çevirmezler, planlar yapmazlar, kötülüğünüzü istemezler. Kesinlikle yapmacık değildirler, ne hissediyorsa onu gösterir, sizi kandırmaya çalışmazlar. Bir hayvanın – özellikle de beslediğiniz bir hayvanın – size olan sevgisi koşulsuzdur, çıkarlardan, beklentilerden muaftır. Gereksiz yere sorun çıkarmazlar, tartışma yaratmazlar, daima size kendilerini sevdirecek bir yol bulurlar. Ne harika yaratıklar öyle değil mi?

Hayvanların, kendi cinslerine safi kötülük amacıyla zarar vermeyen canlılar oldukları söylenir. Yani hayvanlar ihtiyaçları dışında avlanmazlar; kışkırtılmadan saldırmazlar, oysa maalesef insanlar zevk olsun diye avlanabilir ve nedensiz saldırabilirler. Az mı örneğine rastlıyoruz? Hiçbir hayvan kendi yaşam alanını tehdit etmeyen veya beslenmek için yemeyeceği bir başka hayvanı öldürmez. Anlayacağınız, keyif için cinayet sadece insanlara özgüdür. İşin ilginç yanı, insan tarımı öğrendiğinden beri beslenmesi için öldürmesi gerekmiyor, öldürmeden de hayatta kalabiliyor ve bu durum öldürme eylemini sırf kin, intikam, kibir, öfke gibi sebeplerden dolayı gerçekleştirebileceği anlamına geliyor. İnsan olmak bu mu peki? Dürtülerimizi kontrol altına almak bu kadar mı zor?

Çok sevdiğim bir söz var, sanırım bir Kızılderili sözü: “Her şey aynı nefesten alır: hayvanlar, insanlar, ağaçlar… Hayvanlar olmazsa insanlar ne yapar? Tüm hayvanlar gitse insanların ruhu büyük bir yalnızlığa boğulur; insanlar yalnızlıktan ölür.” Her ne kadar insan kendini bu evrenin tek sahibi ilan etmiş olsa da, bu dünya hepimizin. Bunu asla unutmamamız gerekir. Hayvanları sevmek zorunda değilsiniz, ama aynı toprakları paylaştığınız sürece onlara saygı duymak, özgürlüklerini sağlamak ve onları bir meta gibi görmemek zorundasınız. Onlara işkence ederek, zarar vererek, vurarak, sırf zevk uğruna dövüştürerek değil, onları koruyarak, gözeterek, çocuklarımıza onları sevmeyi öğrenerek insan olduğumuzu kanıtlayabiliriz ancak.

Demem o ki, bir daha karşınızdaki insana sinirlenip, ona “hayvan” demeden önce, bir durup düşünün. Kanımca vahşi olan hayvanlar değil, insanlar çünkü.