İsrail’i izlemeye, sevmeye, başarılarından gurur duymaya, sıkıntılarını içimde hissetmeye 50 küsur yıl önce İstanbul’da kurduğumuz Kültür ve Sanat (KS) Yurdu (Kadima Tsiyon) derneğinde başladım.
O zamanlar Orahayim Gençlik ve Amikal oluşumlarıyla ayni çatı altında, Şişli Sinagogunun arka binasında, etkinliklerimizi düzenler, Yahudi tarihini ve Ortadoğu coğrafyasını yakından öğrenirdik. Birlikte yapılan geziler ve pikniklerde İsrail folk şarkılarını çoşku ile seslendirir, Bayramlarda yazdığımız oyunları sahneye koyardık.
1964 – 68 yıllarında İsrail’den halk dansları toplulukları Türkiye’ye geldiklerinde (henüz yaygın İsrail sempatisi tersine dönmemişti) onlardan yeni adımları ve nağmeleri kapar, arkadaşlarla kurduğumuz folk topluluğunda göğsümüzü gere gere oynardık.
Bir süre sonra Amikal ve KS dans grupları birleştiler ve 5 delikanlının ayaklarını yere vura vura çıkardıkları Debka darbeleri izleyicilerin alkışlarıyla yüceldi. 5’li: Nino Debehar, Moris Kaspi, Simi Karaso, Gabi Perez ve bendim.
Bu ekipten bir tek Gabi İsrail’e yerleşti. Fakat KS’de arkadaşlarımdan Aaron Hanukoğlu, Rafi Lombrozo, Menaşe Carmon, Yomtov (z’’l), Itshak Atsis ve daha hatırlayamadıklarımdan birçoğu Aliya yaptılar.
Tüm ‘Ahava’mama rağmen benim imkanım olmadı. Liseyi bitirdiğimde Technion sınavını kazanamadım, Boğaziçi’nden makine mühendisi olarak mezun olduğumda ise İbrani Üniversitesi’nin MBA programı 2 yıllık olduğundan 1 yıl süreli bir Londra okulunu tercih ettim. Bir an önce aileme dönmeliyidim.
Arada kızkardeşim Tina Pesah İsrail’e yerleşmişti ve İstanbul’da yaşayan anne-babamız benim sorumluluk alanımdaydı.
Fiziki Aliya gerçekleşmedi fakat ruhsal yakınlaşma her zaman güçlü devam etti. Her yıl Golan’dan Negev’in ücra kibbutzlarına kadar gitmediğim yer kalmadı.
2015’ten bu yana ise her Şubat ayının son Cuma günü Tel Aviv’de düzenlenen resmi koşulara katılıyorum. Önceleri 10 km yarıştım, bu yıl ise yarı-maratonu bitirdim. 2018’de hedefim daha uzun. İsrail hayaline yakışan bir hedef!
İsrail’de Türkiye’liler Birliği (IYT) web sitesine yazıyla katılmam istendiğinde tereddüt etmeden kabul ettim.
İki açıdan: Hem eski Şalom yazarı ve sayfa editörü olarak gönülden Türkiye Yahudi Toplumunun parçasıyım fakat anlayışla karşılıyorum ki bugün ağırlığımız yer değiştiriyor.
Hem de IYT yoluyla yeni simalar tanımak, eski dostları hatırlamak, birlikte geçmiş yıllarımızı tazelemek ve yeni kuşaklara Ahava Le İsrael aşılamak.
Bizleri birleştiren bir başka nokta da Türkiye ile olan gönül bağımız. Türkçe’yi iyi konuşmak, yazmak ve sevmek; ülkenin havasını, suyunu benimsemek; kültürünü yaşamak, şarkılarını dinlemek; doğal güzelliğine hayran olmak; halkının paylaşma ve dostluk meziyetlerini takdir etmek.
İsrail’deki Türkiye’li çiftlerin yerleştikten onyıllar dahi sonra aralarında Türkçe konuşmalarına, buradan gelen haberlere ve gelişmelere kulak kabartmalarına, hatta hala ‘’Türkiye’yi yaşamalarını’’ hep takdir etmişimdir.
Bu arada eşim ve ben İstanbul’dan 2016 itibariyle ayrıldık fakat Türkiye’den kesinlikle kopmadık. Yılın yarısını Assos civarında bir köyde inşa ettiğimiz evde geçiriyor, diğer yarısında da Londra’da oğlumuzun ve torunumuzun yakınlarına taşınıyoruz.
Fakat yılın 15 – 20 gününü geçirdiğimiz İsrail, ruhumun ve benliğimin önemli mecralarından biri olmaya devam ediyor.
O günlerin birinde Aroma veya Arcafé’de buluşmak üzere,
Ralf Arditti
Kozlu Köyü, Çanakkale.