Ray Frank

Yelda Abudara PENSO

Bugün sayfamıza Amerika Birleşik Devletleri'nde sinagog kürsüsünden seslenen ilk kadın Yahudi dini lideri Ray Frank’ı ağırlıyor.

10 Nisan 1861'de San Francisco'da doğdu.  seyyar satıcı Bernard Frank ile eşi Leah'nin ilk çocuğu olarak dünyaya geldi. Daha sonra aileye iki kız kardeşi daha katıldı.

Annesi sessiz, dindar ve Tevrat okumayı seven bir kadındı. Ortodoks bir Yahudi olan babası ise Vilna'nın ünlü lordu Haham Elijah ben Solomon'un torunuydu.

San Francisco'da büyüyen ve devlet okuluna giden Frank, 1879'da Sacramento Lisesi'nden mezun oldu ve altı yıl boyunca öğretmenlik yaptığı Ruby Hill, Nevada'ya taşındı. 1885'te, o zamanlar California, Oakland'a taşınmış olan ailesine yeniden katıldı. Kendini geçindirmek için özel edebiyat ve diksiyon dersleri verdi. Yeterli gelmeyince yerel gazete için muhabirlik yapmaya başladı.

Oakland'da yerleşik olarak Kuzeybatı Pasifik kıyılarını dolaştı.

Eylül 1890'da Rosh HaShana akşamı Washington'a geldi. Yerel bir sinagogu nerede bulabileceğini araştırdığında, Yahudi cemaatinin küçük olması ve dini anlaşmazlıklar nedeniyle parçalanmış olması nedeniyle ne bir sinagogun ne de planlanmış herhangi bir dini seremoninin olmadığını keşfetti. Frank, kendisine bir tavsiye mektubu gönderen yerel bir adamın yardımını alarak, eğer minyan toplanabiliyorsa o akşam topluma konuşma yapmayı teklif etti. Haber hızla yayıldı. “Yahudi bir kadın, yahudi kadın ve erkeklerle bayram öncesi beşte konuşmak istiyor.” Çokça merak ve önyargıyla opera binasına bu kadını dinlemeye gittiler. Onların merakını görüp ilgilerini çeken Hıristiyan komşuları da katılımca yaklaşık 1000 kişi toplandı.

Yahudilerin, hem Yahudi hem de vatandaş olarak yükümlülükleri hakkında konuştuğu toplantısı öngörülemeyecek şekilde ilgi çekti. Böyle konuşmaları yapabilmesi için istediği yeri inşaa edebilmesi amacıyla boş bir arsa bağışlanmıştı bile.

Yom Kippur'da bu sefer deraşa (vaaz) veren Frank'in verdiği mesaj netti: toplumsal işbirliği çağrısı. Bu çağrı o dönemde o kadar başarılı oldu ki bu çabalarını başka yerlerde de tekrarladı. Amerika Birleşik Devletleri'nin batı ve kuzeybatısında dolaştı. Cemaat kavgalarını iyileştirdi ve hem Ortodoks hem de Reform cemaatlerinin yaratılmasına yardımcı oldu.

Eylül 1893'te ilk Yahudi Kadın Toplantısı'nda açılış duasını ve "Sinagogdaki Kadın" konulu resmi konuşmayı yaptı.

Frank'in gazeteci ve konuşmacı olarak ikili kariyeri, Ağustos 1901'de Dr. Simon Litman'la evlenmesinin ardından sona erdi. Sonraki yedi yıl boyunca Berkeley'deki Kaliforniya Üniversitesi'nde ekonomi dersleri verdi ve ardından Champaign'deki Illinois Üniversitesi'nde öğretmenlik pozisyonunu kabul etti.

1915 yılında evinde Yahudi tarihi öğrenmek isteyenler için  çalışma grubu organize etti ve yönetti. Ait olduğu Reform cemaati de dahil olmak üzere yerel Yahudi örgüt ve kurumlarında aktif olarak yer aldı ve ara sıra toplulukta ve Ortabatı'da konferanslar verdi.

Ray Frank, Ekim 1948'de Illinois, Peoria'da özel bir sanatoryumda öldü ve Urbana'ya gömüldü.

"Destekleriniz Bizim İçin Değerli, Teşekkürler!"

Yazarın tüm yazıları için tıklayınız