GÜNLERİN GETİRDİĞİ ve CADILAR

Merhaba sevgili okuyucularım. İki hafta yuvarlandı, gitti, yine beraberiz. Günler yine okumak, yazmak, bazı dernek faaliyetlerine katılmak ve en çok da televizyon başında geçiyor.

29 Ekim Cumhuriyet Bayramının 99.yılını kutlama vesilesiyle Türkiye Büyükelçiliği rezidansında verilen davete katıldık. Eski dostlarla karşılaştık, yeni yüzlerle karşılaştık. Daha nicelerine, barış ve refah dolu yıllar diliyorum…

Geçtiğimiz cumartesi akşamı İYT dernek binasında “Çocukluğumuzun Büyükadası” adlı bir sohbet faaliyetine katıldık. Yakup Barokas’ın moderatörlüğünde geçen program, eski adalılar ve adalı olmayanlar, şarkılı türkülü, nostaljik görseller ve komik anılarla dolu, çocukluk ve gençlik hatıralarını anlatan katılımcıların da renk kattığı çok keyifli bir akşamdı. Ben kendi adıma konuşacak olursam, mizaha yatkın bir insan olarak çok eğlendim. Uzun zamandır bu kadar çok kahkaha atmamıştım. Emeği geçen herkese sonsuz teşekkürler.

Bu arada ahir ömrümde beni hiç çekmeyen ve uygulamadığım bir Amerikan geleneği olan Halloween Cadılar Bayramı’na şahit oldum. Partinin yapıldığı eve gittiğimizde kapıyı iki cadı açtı, küçük cadı siyah saten pelerinli, kırmızı boynuzlu cadı şapkalı, küçük torunum Sary idi. Beni hırlayarak karşıladı. Her tarafın dekorları balkabağı rengindeydi, tatlıların ana maddesi de balkabağından imal edilmişti. Etraf, yarasalar, örümcekler, balonlarla süslenmişti. Çocuklar zevkten dört köşeydi. Ev sahipleri de ortama uyum sağlamış kostümlere katkıda bulunmuşlardı.

Zaman içinde dünya globalleştikçe, kapı duvar yıkıldıkça, bazı yerlere ve etnik kökenlere ait gelenekler adeta dini ritüel gibi kutlanır oldu. Böylece her ay ekonomiyi canlandıracak alış veriş çılgınlığı teşvik ediliyor.

Cadı dedim de biz Yahudilerin de Tora’da, Talmud’da, Kabala’da adlarından söz edilen iblisler, cinler, cadılar ve kötü yaratıklar var. Yani aslında dünya çok eski, “Güneşin Altında Yeni Bir Şey Yok” . Yahudi dininde adı geçen bu yaratıkların en ünlüsü “LİLİTH”.

Yahudi bilgisine göre, Lilith aslında Havva’dan önce yaratılan ilk kadındı. Adı İbranicede gece anlamına gelen “Layla” kelimesinden türeyen Lilith’in doğum sırasında kadınları öldürüp, bebeklerini kaptığına inanıldığı için, ondan çok korkulurdu. Lilith ayrıca kontrolsüz cinselliği ile de biliniyordu ve daha fazla iblis doğurabilmesi için ölümlü erkekleri kendisiyle yatmaya zorluyor ve başarıyordu. Çağdaş Yahudi feminist çevrelerinde, Lilith bağımsızlığın simgesi olarak kabul edildi ve- Lilith- popüler bir Yahudi dergisinin adaşı.

ENDOR CADISI ise, Tevrat’ın 1.Samuel/ 28 kitabında sahneye çıkıyor. İsrael’in ilk kralı olan Kral Şaul’un (Şaul Ameleh) başı beladadır. İsrael’in baş düşmanı olan Peliştiler’e karşı başarısız mücadeleler verir, savaşır. Her zamanki kanallardan, Tanrı’dan askeri tavsiye ister: Rüyalar, kehanet ve Kohen Gadol, Urim ve Tumim’e ait kehanet taşlarından medet umar. Nedir ki Pelişti’ler hala İsrael’i savaş alanında mahvetmektedir. Şaul Ameleh daha önce Tanrı tarafından yasaklanan tüm cadıları ve büyücüleri İsrael’den kovmuştur, ama şimdi çaresiz kalmıştır. Bir gece kılık değiştirir ve karanlık ve gizemli sırların bir yer altı uygulayıcısını aramaya çıkar. Şaul Ameleh, artık hayatta olmayan ve Şaul’u, Tanrı adına kral olarak kutsayan Samuel peygamberin ruhuyla temasa geçmek ve ondan fikir almak niyetiyle Endor Cadı’sına başvurur. Endor Cadısı, Samuel’in ruhunu çağırıp, Şaul’la konuşmasını sağlar.

Samuelin hayaleti, ona başarılı bir askeri tavsiye vermek yerine, ruh çağırmaya yönelip rahatsız ettiği için onu azarlar ve hemen ertesi gün savaşta öleceğini bildirir. Gerçekten de Şaul ertesi gün giriştiği yeni savaşta hayatını kaybeder.

Aslında kutsal Tora’da büyüye, fala, cadılara inanmak her ne kadar yasak olsa da, yine de bu konularla bezenmiş antik kutsal metinlere (Babil Talmudu, Kabala, Tevrat- yaratılış kitabı- Mizmorlar, İyov ve Yeşayahu kitapları) çokça rastlanır.

Geldik bu yazının sonuna. Cadılar Bayramı bana Yahudi geleneğinde ve efsanelerinde geçen cadı ve yaratıkları anımsattı. Eh tabii ki Made in İsrael cadıları da olmazsa olmazdı.

Hepiniz sağlık ve sevgiyle kalın.

Yazarın tüm yazılarını okumak için tıklayın