Bu yazı 65 yaş üstü için…

Hep söylenir; “İsrael çocukların ve yaşlıların cennetidir” diye.

Çocukların cenneti olduğu kesin; dünyada pek az gelişmiş ülkede İsrael’de olduğu kadar çocuklara değer verilir. İsrael’de çocuklar özgüven ve kişilik sahibi olarak büyürler, çocukluklarını yaşarlar, hele hele “sen çocuksun, her lafa karışma” türünden gelişmemiş bir zihniyet ve düşünce tarzına bu ülkede rastlamak mümkün değildir; en babaerkil ailelerde bile…

Peki yaşlıların durumu nedir? İlkin yaşam süresinin İsrael’de çok yüksek (kadınlarda 84.1, erkeklerde 80.2) ve İzlanda, İsviçre, Avustralya’nın ardından dünya sıralamasında dördüncü olduğunu belirtelim. İlginç bir veri de askerlik hizmetinin fiziksel gelişime faydası nedeniyle yaşam süresini artırdığı.

İsrael’de çok yaygın olan country’lerde, spor salonlarında 70, hatta 80 yaşın üstünde olup egzersiz yapanların, yüzenlerin çokluğu karşısında şaşırabilirsiniz. Parklar ise küçük çocuklara veya refakatçileri ile gezinen, banklarda oturan 90 yaş üstü nüfusa hasredilmiştir adeta.

65-80 yaş diliminin “orta yaş” olarak nitelendirildiği günümüzde, kendini enerjik hisseden bu kesim bazen ihtiyaçtan, kimi zaman da alışkanlıktan çalışma hayatını sürdürmek istemekte, ne var ki iş bulamamaktadır.

65 yaşında emekli olan bir kimse için önünde yaşadığı sürenin yarısı kadar bir emeklilik dönemi olabilmektedir. İsrael’de bu yaş diliminde yer alanların sayısı 940 bindir. İleri yaştakilerin genel nüfusa oranı gelişmiş ülkelerde yüzde 15,94 iken İsrael’de yüzde 10,56’dır. İsrael çok genç bir nüfusa sahip olmasına rağmen emeklilerin yaşam koşullarının sosyal açıdan arzulanan düzeyde olduğu söylenemez.

65 yaş üstü kesimin yüzde 2’si “beit avot” veya “diur mugan” diye tabir edilen yaşlı yurtlarında, yüzde 54’ü evlerinde eşleri ile birlikte ve yüzde 23’ü de yalnız yaşamaktadır.

Maalesef tamirci kılığında evlere giren dolandırıcılar tarafından soyulan, hatta saldırıya uğrayan yaşlıların sayısı az değildir. Bu tür haberlere sıklıkla rastlamaktayız. Tüm sakınca ve tehlikelerine rağmen tek başına hayatlarını sürdüren yaşlılar evlerini terk etmek istememektedirler.

“Bituah Leumi” aylık cüzi bir ödeme karşılığında tamirci, sağlık elemanı gibi yetkin kişilerin yaşlı evlerini dönemsel olarak ziyaretlerini sağlamakta ve düzenli telefon irtibatı olanağı tanımaktadır. Ayrıca 7/24 refakat gerektiren durumlarda yurt dışından bakıcı getirilmesine izin verilmektedir. Bakıcı ücretlerinin bir bölümü sağlık sigortası tarafından karşılanmasına rağmen ödenecek meblağın oldukça yüksek olduğunu da belirtelim.

“Shivyon Hevrati” adlı kurum da tek başına yaşayan yaşlıların istemeleri durumunda evlerinin bir odalarının öğrenciler tarafından kiralanmasına aracılık ederek hem yalnız kalmalarını önlemekte, hem de ek bir gelir teminini sağlamaktadır.

Emekliliğin insanın altın çağı olduğunu düşünelim ve bu dönemi en iyi şekilde değerlendirmek için hazırlanalım.

Sağlık dolu günler temenni ederim.