Bir yıl kadar önce koşmayı terk etmeye mecbur kaldım. 2017’de Tel Aviv’de yarımaratonu (22.1 km) 35 yarışçının katıldığı yaş kategorimde 8nci olarak bitirdikten sonra 2018 Şubat maratonuna özel antrenör yönetiminde büyük heyecan ve hevesle hazırlanıyordum ve …sol dizim gücünü birdenbire kaybetti.
Teşhis: Medial kompartman artroz. En yaygın eklem dertlerinden biri. İncelenen kıkırdak baskı yaptığı kemiği de hırpalıyor ve dizin iç yanından başlayan fakat tüm bacağa yayılan ağrılarla boğuşmak zorunda kalıyor insan. Hele adım atıldığında veya koşmaya teşebbüs edildiğinde.
Kolay çareler: Ya koşmayı ve hatta yürümeyi bırak veya cerrahi müdahele. Her ikisi de yapıma uygun değildi. Bacaklarımı çalıştırmaktan henüz pes etmek istemiyordum. Diz ameliyatlarının da her zaman başarılı olmadığını öğrenmiştim. Kaldı ki masaya yatacak ölçüde hayatım kararmamıştı.
Çözüm, İsrail’de yaşayan ve 10 yıl gibi kısa bir zaman zarfında ülkenin olgun kadınları arasında en üst seviyeye çıkan koşucuların birinden, kızkardeşim Tina’dan geldi: AposTherapy!
Önce öneriye inanasım gelmedi: ‘’her kişinin adım atma tekniğine uygun özel ortopedik botları her gün bir saat için kuşanırsan, 6 – 12 ay sürede ağırlığını az kullanılan bacak kaslarına vererek dizin üzerindeki baskıyı hafifleteceksin’’. Bir nevi yürümeyi yeniden öğrenmek!
Tedaviyi uygulayanlar arasında eski Knesset Başkanı Avrum Burg arkadaşımız da vardı. Sağlam kobay! Uzun koşu yıllarından sonra diz dertlerinden dolayı bırakmak zorunda kalanlardan biriydi. Biriken enerjiyi sarf etmediğinde mutsuzlar ordusuna katılanlardan. Apos’dan sonra ise bırakın doğru dürüst yürümeyi, yeniden koşmaya başlamış hatta İstanbul’da yarı maraton dahi bitirmişti.
Tedavi 2 İsrail’li ortopedist (Dr. Avi Elbaz, Dr. Amit Mor) tarafından geliştirilmiş. Araştırmalarında diz ve eklem sıkıntılarının çoğunun bünye ağırlığının iki bacağa eşit dağıtılmamış olmasından kaynaklandığını keşfederler. Dengeyi iyi kurmak için özel ayakkabıların altlarına yerleştirilen ‘kamaların’ açılarını ve konumlarını yeniden ayarlayarak vücut deformasyonunu onarırlar.
Tedavinin 2nci aşamasında özel kamaların yerlerini değiştirerek ve bu kez kısmen dengesizlik yaratarak zayıf kalan bacak kaslarının güçlendirilmesi sağlanıyor.
Sonuç: 5 ay oldu tedaviye başlayalı ve ilerleme kesin. Hem ağrılar azaldı (bitmedi), hem de ufak ufak koşulara başladım.
Bu sistem şimdilik yalnız 4 ülkede geçerli: İsrail, İngiltere, ABD ve Singapur. Hepsinde tedavi yöntemleri yaygın kullanılmadan önce esaslı araştırmalardan geçiyor ve en üst sağlık kurullarından onay alınıyor.
Osteoartroz (OA) genellikle kıkırdakların basınç altında kaldığı kalça, diz ve omurilikte oluşuyor ve fevkalade yaygın (60’ın üzerinde herkesi kısmen etkiliyor).
Neden İsrail’de geliştirildi AposTherapy? Birçok yeniliklere yatırım yapmayı hedefleyen fonların sağlık ve biomekanik alanlarında da risk almaya hazır olmaları. Nitekim AposTherapy’nin de 100 milyon dolarlık bir şirket olduğu iddia ediliyor (https://en.globes.co.il/en/article-knee-treatment-co-apostherapy-raises-15m-1000989010).
Ülkenin teknolojisine inancım bu kez kendi deneyimlerimle pekişti.