Türkiye’den Aliya niye yavaşladı?...

Aile üzgün, kızları başka bir ülkeye göç arifesinde… Bir yandan da torunlarının geleceğini düşünüp rahatlıyorlar. Biliyorlar gençlerin artık bu ülkede pek bir şanslarının olmadığını, olanakların giderek daraldığını, nerdeyse sıfırlandığını...

Torunları kendi ülkelerinde başlangıçta lisanı öğrenene dek bir süre sıkıntı çekeceklerse de bundan böyle kimsenin onlara “öteki” gözüyle bakmayacağını, isimlerini sorgulamayacağını, yabancı gözüyle görülmeyeceklerini biliyorlar.

Gençler okuyacak, belki üst düzey teknokrat, öğretim üyesi, hatta niye olmasın siyasetçi bile olacak ve aileleri onlarla gurur duyacaklar.

Büyükler de bıktılar artık bu beş yüz yıllık misafirlik safsatasından, onlar da usandı her fırsatta pek çok akrabalarının, dindaşlarının yaşadığı İsrael’in sürekli en ağır ithamlarla yerden yere vurulmaya çalışılmasından, ama ne yapsınlar… Ve teselli buluyorlar; “yine Allaha şükür; Kanada’ya gidenler de var. Neyse ki bizimkiler iki saat mesafede!..” diyorlar…

Soruyorum kendi kendime; “Niye Kanada?” diye.

Doğru, Kanada’da 300 binden fazla Yahudi, 50 bin de İsraelli yaşıyor… Soğuk olmasına soğuk da yine de dünyanın en ileri ülkelerinden biri… Sonra lisan ya İngilizce ya Fransızca, bu da önemli… Kişi başı milli gelir ise 43 bin dolar.

Düşünüyorum; İsrael de dünyanın en güçlü ekonomilerinden biri, kişi başı milli gelir 41 bin dolar… Sıcak olmasına sıcak… Ama sonunda neyi niçin, neyle kıyaslıyorum ki?.. Kızıyorum kendi kendime; “İsrael senin evin!..” Hepsi bu…

Bu yıl İsrael’e Aliya yapanların sayısı geçen yıla oranla önemli bir düşüş gösterdi. Geçtiğimiz yıl 400 kişi, bu yıl şu ana kadar gelenlerin sayısı sadece 50. Beklenen bu rakamın 150-200’e ulaşması.

Nedenini düşünüyorum. İki binli yılların başında Türkiye Yahudi toplumunun demografik bir araştırması yapılmıştı. Yanlış anımsamıyorsam nüfusun yüzde 40’ı 60 yaş üstü idi.

Geçen 2 yılda kişi sayısının 20 binden 12-14 binlere azaldığını, 60 yaş üstü ortalamanın da yükseldiği ortada. Oldukça yaşlı olan ve yüzde 50’ye ulaşan bir karışık evlilik, asimilasyon tehdidi ile karşı karşıya bulunan bu toplumda “Aliya” yapacak potansiyel kişi sayı 2-3 bini geçmez.

Bu potansiyelden bir bölümünün de ülkelerini terk etmeyi düşünmeyeceklerine ve terk edeceklerin de tamamının İsrael’e gelmesinin beklenemeyeceğine göre 4-5 yıl içinde genç çocuklu ailelerin göçleri tamamlanmış ve Türkiye’deki Yahudi toplumun nüfusu daha da küçülmüş olacaktır.

Seçim öncesi siyaset bilimine biraz yakınlık duyan bir kişi olarak (mevcut siyasi iktidar lehine oy kullananlar dışında) umutlanılmaması gerektiğini söylediğimde eş dost bana kızdı. Ne yazık ki bu iş pozitif-negatif enerjilerle olmuyor…

Dost doğru söyler de demek ukalaca oluyor ve insanı üzüyor. Ama görüyorum ki “Aliya” yapmayı düşünenlerin bir kısmı planlarını ötelemeyi tercih etmiş… Yavaşlayan göç eğilimini başka şekilde yorumlamak imkânsız…