Bu hafta sizlerle erdemli insan olmak üzerine söyleşmek istiyorum. Erdemli olmanın en önemli halleri hangileridir? İyilik, doğruluk, cesaret, vefa… ama hangi şartlarda? Zıtlıkların dengesinden söz etmekte fayda var.
İyilik kadar iyi bir şey var mı? Ne kadar huzur verici bir duygu… Etrafına zarar vermemek, kötülüklere rağmen iyi olmaktan vazgeçmemek… Kötülük olmasa iyilik olur muydu? İşte zıtlıkların dengesinin iyi bir örneği… İyiliğin değeri, kötülüğün var olmasından kaynaklanıyor. Bu örnekleri çoğaltmak mümkün… -Fakirlik-zenginlik, çirkinlik-güzellik, açlık-tokluk ve daha yüzlercesi…
Marifet, bunca kötülük arasında iyi olmayı başarmak... Kanımca iyi olmak kötü olmaktan daha zor… Neden derseniz, etrafta o kadar çok kötü şey var ki. Eğer bunları olağan karşılıyorsanız, huzurlusunuz demektir. Demek ki kötülüklerden fazlaca etkilenmiyorsunuz. Fakat iyi bir insan öyle mi ya? Bunca kötülüğe şahit olmak, hatta maruz kalmak, iyi insanın ruhunu kurşuna dizmek kadar kötü sonuçlara sebep olabiliyor.
Esas olan tüm zorlamalara karşı iyi bir kişi olarak kalabilmek… Eğer iyiliğiniz ile kötülüklere kalkan olabiliyorsanız, olayları sabırla karşılayıp duruşunuzu bozmuyorsanız ne mutlu size. Din kitapları hep iyiliği savunur. Anlattıkları hikayelerde hep kötülük vardır ama sonunda iyilik hep galebe çalar. Ama ne pahasına? Neyse örneklemeye kalkarsak, zaten bu yazının sonu gelmez.
Demin de söylediğim gibi iyi olmak zor zanaat. Üstelik fazla iyi yürekli olan insanlara layık görülen sıfatlar da malumunuz; saf, salak ve benzeri imalı, alaycı minik dokundurmalar. Siz yine de bana kulak verin, sizleri saf-salak gören ahmaklara aldırmayın. İyi insan olun. Siz evrene iyilik gönderdikçe, iyilikler size misliyle geri dönecektir. Tecrübeyle sabittir.
Erdemli olmanın ikinci şartı doğruluktur. Yanlışlıklara rağmen doğruluk… Dürüst insan olmanın hazzını bir kere tattınız mı, zaten alavere, dalavere size hiç uymaz artık. Ünlü biri “Dürüstlük gibi yumuşak yastık yoktur” demiş. Yalancılarda, madrabazlarda huzurlu uyku olmaz. Geceler uzar, yapışkan bir huzursuzluk her tarafına bulaşır. Uyku kardeş, tenha köşelere gizlenir. Üzerindeki yorgan kişiyi ateş gibi yakar.
Menfaat için, para için, koltuk sevdası için dürüstlük yolundan sapanlar, yalan yere yemin edenler, başkalarının ardından sövenler, iftira atanlar, kendi gayya kuyularının içinde acıyla debelenirler. Dürüstlük erdemli kişilerin huzurla yemek yemesini, nefes almasını, dünyanın renklerini görebilmesini sağlar. Ruhu dürüst olanın bedeni de sağlıklı olur. Evrene yalan, riya ve kötülük gönderirseniz geriye dönüp başınıza çöreklenirler. Misliyle size geri dönerler, acı ve pişmanlık içinde kıvranırsınız. Ama ne fayda, geriye dönüş biletini bulmak öylesine zor ki!
Yaşam zorluklarla dolu... Neredeyse her şey mücadele gerektiriyor hayatta. Bunların üstesinden gelebilmek için cesaret şart. Tıpkı miniklerin cesaretlenip, ilk adımlarını atması gibi… Suya dalıp korkmadan yüzebilmek gibi… Bu örnekleri de arttırabiliriz. Yeniliklere açılmak cesaret ister. Bilinmeyenleri kabullenebilmek cesaret ister. Hata dünyaya bir çocuk getirip, onu mükemmel bir insan olarak büyütmek cesaret ister. Kötülere ve yalancılara rağmen, iyi ve dürüst kalmak cesaret ister. Yanlışlıklara, haksızlıklara karşı durmak, yürekli olmak cesaret ister. Bazen beyhude olduğunu bildiğiniz halde, yine de yel değirmenlerine karşı kılıç sallamak cesaret ister.
Tüm bu olumsuzluklara rağmen, iyi yolda yürümek kararlılığını göstermek cesaret ister. Erdemli olmak kararında iseniz, dağ başını duman aldığında, cesaretle “yürüyelim arkadaşlar” demek erdemli olmaktır.
Vefa, canım vefa, neredesin ey canım kardeşim? Hayır efendim, İstanbul’un bir semtinden veya bozasından bahsetmiyorum. Ben burada nankör insanlara sesleniyorum. Vefa duygunuz nerede ey nankörler? Nice yaşanan güzellikleri, iyilikleri, fedakarlıkları görmezden gelip inkar ediyorsunuz. Zamanında kana kana içtiğiniz dostluk şarabını, iyilik ve sevgi dolu davranışları, hemen unutmayı yeğliyorsunuz?
Umutsuz günlerinizde sizlere uzanan şefkat dolu elleri bükmeye, kırmaya çalışıyorsunuz? Ey vefa neredesin? Sevdiklerinle arana uzak mesafeler girdiğinde, neden gönülden ıraklara düşüyorsun? Nerede güzel anılar, sevgiler, aşklar, yardımlaşmalar, yaşanmışlıklar? Sevgili nankör kardeşlerim, sevgililerim neredesiniz? Vefanızı, nerede düşürdünüz de bulamıyorsunuz?
Bu hafta sizlerle iyilik üzerine, dürüstlük üzerine, cesaret üzerine, vefa üzerine yolculuklar yaptık. Kıssadan hisse çıkarmaya çalıştık. Erdemli ve asil insan olmanın kudreti üzerine turladık.
Yeniden buluşuncaya değin iyilikle, sağlıkla kalın.