Avrupa’da aşırı sağcı partilerin 10 yıldan bu yana yükseliş göstermeleri Avrupa’da yaşayan Yahudi toplumlarının tepkisini çekti. Fakat İsrail siyasi aktörlerinin yaklaşımı daha farklıydı. 2017 (5777) yılı Avrupa Yahudileri ile İsrail arasındaki ‘gedik’in en fazla açıldığı dönemlerden biri oldu.
Batı Avrupa’nın aşırı sağcı partilerinin İsrail’e bakışları:
Hollanda’da Geert Wilders (Müslüman karşıtı Özgürlük Partisi) son 25 yılda İsrail’i 40 kez ziyaret etmiş, hatta 2 yıl süreyle de orada yaşamış. İsrail’e hayran. Batı’nın Ortadoğu’daki kalesi olarak değerlendiriyor. Oysaki Hollanda Yahudi toplumu (52,000) bu partiye pek rağbet göstermiyor, hatta verdikleri oylar genel oranın altında.
Almanya’da AfD (Alternative für Deutschland) son seçimlerde % 13 civarında oy alarak 3ncü parti oldu. İsrail ile iyi ilişkiler istiyorlar. Hatta bazı üyeleri Avrupa Parlamento’sunda ‘’Yehuda ve Şomron Dostları’’ adlı bir grup dahi kurdular. Amaçları: AB’nin Filistin’e yaptığı yardımları durdurmak (İsrail’liler öldürmek için kullanılıyor diye) ve Batı Şeria’dan gelen ürünlerin ‘’damga’’lanmasının önüne geçmek.
Norveç’de İlerici’ler (Progress Party) ‘’aşırı sağcı’’ etiketine karşılar hatta Avrupa’nın diğer ‘’aşırı’’larıyla işbirliğini red ediyorlar. Liberal ekonomi politikaları ve bireyselliği savunuyorlar. İktidara ortaklar. Filistin yanlısı kamuoyu ortamında İsrail’i hararetle savundukları gibi elçiliklerinin Kudüs’e taşınmasını dahi öneriyorlar.
Avrupa Yahudilerinin Bu Partilere Bakışı – Milliyetçi ve aşırı sağcı partilere karşı Yahudi topluluklarının tarihten gelen tepkileri ve ‘Müslüman karşıtı’ görünmeme hedefleri bu partilere kesin karşı gelmelerini gerektiriyor. Tabii bazı aşırı sağcıların ‘Antisemit’ söylemlerinin İsrail yanlılığı sayesinde kamufle edilmesini de düşünmek gerek. Fakat Avrupa’daki Müslüman nüfus Yahudilere kıyasla 10 mislinden fazla artınca aşırı sağcıların Yahudi karşıtlığı giderek azalıyor ve esas sıkıntının başka yönde olduğu iddia ediliyor.
Sağcılar Neden İsrail’i Seviyorlar – Genellikle Avrupa Birliği’nin ‘yumuşak’ göç politikalarına ve kucak açma sevdalarına karşılar. İsrail’in almış olduğu tedbirleri: Anti terör istihbaratı ve uzmanlığı, taviz vermeme, icabında duvar çekme, tehdit odaklarını erkenden vurma, Ortadoğu’da Batı tipi demokrasi oluşturma, teknolojik hamleler…benimsiyorlar. Hıristiyan dünyasının medeniyet değerlerini koruduklarına inanıyorlar. Cesur ve disiplinli bir toplum inşa ettiklerini düşünüyorlar.
Sonuçta Avrupa’lı Yahudilerin tarih algısı İsrail’lilere göre daha ağır basıyor ve korunma güdüsüyle ana akım siyaset içerisinde kalmak istiyorlar.
Avrupa Yahudileri ile İsrail arasında aşırı sağcılara partilere yaklaşımda oluşan gedik kapanır mı? Göç eden Müslüman kitle topluma uyumda zahmet çekerse, İsrail’in karşı karşıya geldiği terörün Avrupa tarafından da yaşanması devam ederse, merkez sağ ve sol partiler aşırı sağcıların savlarından bazılarını kabul etmeye mecbur kalacaklar.
Aşırı sağcılar merkezi kendi uçlarına çekerek tarihsel görevlerini yerine getirdiklerinde ve iktidar ortaklıkları sayesinde sorumluluk kazandıkça Avrupa Yahudileri ile İsrail arasında, bu açıdan, oluşan gediğin kapanmaya başladığını göreceğiz.