“Türkiye Üzerinden Yasa Dışı Göç”

GİRİŞ

1994 yılında bir konferans hazırladık. Konu, Avrupa’da Nazi vahşetinin yükselmeye başladığı yıllarda, öncesi ve sonrasında gemilerle veya karadan henüz kurulmamış İsrail topraklarına gerçekleştirilen göçün hikâyesiydi.

Pek çok söyleşi yapıldı, kaynak toplandı ve tercüme edildi, İsrail’de Dr. Robert Hason önemli bilgi aktarımında bulundu. Ne var ki bunca bilginin ve bire bir yapılan söyleşilerin bir saatlik bir konferans kapsamında dinleyiciye aktarılması mümkün değildi. Ayrıca konferans formatının da ilgiyi uyandıracak şekilde olması gerekiyordu.

Yıllarca sakladığım bu malzemeyi hep yeniden ele alıp değerlendirmeyi düşündüm. Günlük yaşamın akışı içinde bunu başaramadım… ta ki korona döneminde masamı toparlamak için bol bol vaktim olana dek.

Tabi ki bu arada konu bazı araştırmacılar tarafından şu veya bu şekilde incelenip bazı makale veya kitaplarda geniş bir şekilde işlendi. Ancak her şeye karşın bu bilgi ve tanıklıkların heba olmasına gönlüm elvermedi.

Çalışmanın “Tanıklıklar” başlıklı ikinci kısmında belgesel ve tarihi önem taşıyan söyleşileri aynen, hiçbir düzeltme yapmaksızın aktarıyorum. O dönemde kayda alınmış söyleşilerin kimlerce yapıldığını da hatırlamıyorum. Bir kısmının İsrail’de Dr. Robert Hason, Röne Veysit ile olanının da rahmetli dostum Mary Asayas tarafından gerçekleştirildiğini biliyorum. Metin içinde yer alan bir kısım söyleşi de bazı kaynaklardan tercüme edildi.

Çalışmamın üçüncü bölümde ise eşim Nelly Barokas’ın 30 Haziran 2004 tarihinden başlamak üzere, beş hafta boyunca Şalom Gazetesi’nde tam sayfa olarak yayımlanan, “Salvador Gemisi’nden bir ses” başlıklı uzun yazı dizisini aktardım.

2. Dünya Savaşı yıllarında, Nazi işgali altındaki ülkelerden kaçmaya çalışan yolcuları taşıyan gemilerden biri de Salvador’du. Bulgaristan’ın Varna Limanı’ndan 352 yolcu ile yola çıkan gemi, 12 Aralık 1942 günü Silivri açıklarında şiddetli bir fırtınaya yakalandı, Cambaz Burnu önünde kayalara çarparak battı. Salvador Gemisi kurtulanlarından Regine Canetti, Zvi Suzinne, Yaakov Chakirov, Moshe Peretz ve Adela Vana’nın yaşadıklarını bire bir aktaran bu söyleşilerin tarihi bir belge niteliği taşıdıklarına inanıyorum.

Aynı bölümün sonunda olayın geçtiği Silivri’de, 19 Şubat 2003 tarihinde, Ester Yannier ve Nelly Barokas’ın gerçekleştirdikleri ve Salvador Gemisi felaketini anımsayan bir yaşlının da anlatısını dile getiren “Silivri'nin bu evlerinde yaşayanınız var mı ?” başlıklı yazıyı da eklemeyi uygun gördüm.

Bu çalışmamda en önemli eksiklik, yukarıda da değindiğim gibi yıllar önce gerçekleşen bu konferansın hazırlanışında kullanılan kaynakların büyük ölçüde not edilmemiş olmalarıdır. Bu nedenle bloğumda sadece belirli bir dost kitlesiyle paylaştığım bu bilgilerin bilimsel bir çalışma niteliği taşıyamayacağını ifade etmek zorundayım.

Bu çalışmada konferansı hazırlayan diğer dostlarımın izinlerini almış bulunuyorum.

Dip notlarına birinci bölümün sonunda yer verdim.

Devamı için tıklayınız...