Matthias Sindelar - "Futbolun Mozart'ı"nı Naziler mi öldürdü?

10 Şubat 1903'te, o zamanlar Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nda yer alan, günümüzde ise Çekya topraklarında bulunan Jihlava'da, Avusturya tarihinin en büyük futbolcusu olarak gösterilen Matthias Sindelar dünyaya geldi.

Babasını 1. Dünya Savaşı'nda kaybeden Matthias Sindelar bir yandan evin geçimini sağlayabilmek için genç yaşta ailesinin tüm yükünü omuzlarına aldı, bir yandan da futbolunu ilerletebilmek için kendini geliştirmeye başladı. 1918'de Hertha Viyana'da amatör olarak futbola başladı. 1924'te ise Austria Viyana takımında profesyonel kariyere geçiş yaptı. 15 yıl boyunca da başka bir takımın formasını giymedi.

Matthias Sindelar sadece 2 yıl içerisinde Avusturya Milli Takımı'na kadar yükseldi. 1934 Dünya Kupası'nda sahaya kaptan olarak çıktı. Macaristan ile oynanan çeyrek final maçında sakatlanınca yarı final maçını kaçırdı. Sindelar'ın oynamadığı maçta İtalya'ya mağlup olan Avusturya, yine Sindelar'dan yoksun çıktığı Almanya'ya da mağlup olarak turnuvayı 4. sırada tamamladı. Milli formayla çıktığı 43 maçta 26 gol atmayı başardı.

12 Mart 1938'de Avusturya, Anschluss (birleşme) adı altında Nazi Almanya tarafından ilhakla bu ülkeye dahil oldu. Bu da, Matthias Sindelar'ın Almanya adına oynaması demekti ancak Sindelar, Nazi karşıtı bir isim olarak bilinen birisiydi.

Futbol tarihinin en önemli futbolcuları sıralamasının başında gelen Pele'nin de rol aldığı, başrollerinde Sylvester Stallone, Michael Caine gibi yıldızların yer aldığı “Zafere Kaçış” filmini izlemişsinizdir. Futbolu bir propaganda aracı olarak gören Naziler'e karşı bir maç yapar tutuklular. Naziler'in kesin galip geleceği düşünülen maçta futbolcular devre arasında kaçma fırsatı yakalamalarına rağmen ikinci yarı da sahada olurlar ve maçı kazanırlar. Tarihte "Ölüm Maçı" olarak bilinen bu maçtan esinlenerek çekilmiştir “Zafere Kaçış” filmi. “Ölüm Maçı”nda ise Almanya işgali altındaki Kiev'de Almanlar, Sovyetler'e karşı beklemediği bir mağlubiyet alırlar. Maçta oynayan Sovyet futbolcular öldürülürler.

Naziler için futbol gerçekten de bir propaganda amacıydı. Matthias Sindelar, bu amacın bir parçası olamazdı. Çünkü Yahudi’ydi. Bu yüzden de Almanya adına oynamayı kabul etmedi. Rudolf Raftl, Franz Wagner, Willibadl Schmaus, Josef Stroth gibi isimler 1934 Dünya Kupası'nda Avusturya, 1938 Dünya Kupası'nda ise Almanya adına forma giyen isimlerdendi. Matthias Sindelar ise yaşının ilerlediğini ve sakatlığının da bulunduğunu iddia ederek 1938 Dünya Kupası kadrosunda yer almayı reddetti.

Uluslararası Futbol Tarihi ve İstatistikleri Federasyonu (IFFHS) tarafından Avusturya'da yüzyılın futbolcusu seçilen Matthias Sindelar, Avusturya'da Futbolun Mozart'ı olarak lakaplandırıldı. Futbolun Mozart'ı, 23 Ocak 1939'da gizemli bir şekilde hayatını kaybetti. 35 yaşındaydı. Viyana'daki bir apartman dairesinde birlikte yaşadığı kız arkadaşı Camilla Castagnole ile birlikte ölü bulundu. Ölümleri "karbon monoksit zehirlenmesi" olarak kayıtlara geçse de bu pek inandırıcı bulunmadı.

Avusturyalı şair Friedrich Torberg, yazdığı bir şiirde Matthias Sindelar'ın Nazilerce düzenlenen bir suikaste uğradığını belirtmektedir. 2000'de BBC'de yapılan bir belgeselde ise Sindelar'ın yakın arkadaşı Egon Ulbrich, yerel yetkililerin rüşvet aldıklarını ve Sindelar ile Castagnole'nin ölümlerinin farklı şekilde kayıtlara geçtiğini ifade etmektedir.

Matthias Sindelar, yine IFFHS tarafından tüm zamanların en iyi 22. futbolcusu seçilmiştir.

Yazarın tüm yazıları için tıklayınız