Bütün Yahudiler Beyaz mıdır? Harriet Bogard’ın Öyküsü

“Tüm Yahudilerin beyaz ve Avrupalı olmadığını kabul etmenin Amerikan Yahudiliğini güçlendirdiğini hissetti.”

Prof. Jonathan Sarna

2001 yazında Harriet Bograd, Amerika Birleşik Devletlerindeki konforlu evini bırakıp Gana'nın ücra bir köyünde yazın işe giren kızı Margie'yi ziyaret etmeye karar verdi. İşte bir ömür sürecek serüven böyle başladı!

Challah kapağı örneği

Gana'daki tecrübeleri Bayan Bograd’ı o kadar heyecanlandırdı ki, hemen Kulanu yönetim kuruluna katıldı ve 14 yıl başkan olarak görev yaptı. Örgütün merkezi, New York’un Yukarı Batı Yakası'ndaki dairesinin çalışma odasındaydı.

Bayan Bograd, bu geziden sonraki yıllarda, çoğu Amerikan Yahudisinin bile Yahudilerin varlığından haberdar olmadığı yerlerde "izole edilmiş, yeni ortaya çıkan veya geri dönen" Yahudi topluluklarını destekleyen, kâr amacı gütmeyen Kulanu kuruluşuyla çalıştı: Uganda, Tanzanya, Nijerya, Kamerun, Madagaskar, Endonezya, Pakistan, Guatemala, Filipinler ve daha fazlası - toplamda 33 ülke.

Bograd’ın bu ülkelerde karşılaştığı ‘Yahudiler’ Yahudi kökenlerinin izini çeşitli kaynaklara kadar sürerler: MÖ 722'de Asurluların İsrail Krallığı'nı fethiyle dağıtılan 10 kayıp kabile; 15. yüzyılın sonlarından başlayarak binlerce Yahudiyi, birçoğunun dinini gizlice yerine getirdiği uzak diyarlara dağıtan İspanyol ve Portekiz engizisyonları; ve Hıristiyan misyonerlerin öğretilerinden çok Eski Ahit'e ilgi duyan topluluk liderlerinin asırlık din değiştirmeleri.

Harriet Bograd, 2011 yılında Uganda'da Hıristiyanlara ve Müslümanlara açık Yahudi temalı bir ilkokulda. Uzun yıllar boyunca, çoğu Amerikalı Yahudinin bile Yahudilerin yaşadığının farkında olmadığı yerlerde Yahudi cemaatlerini destekleyen bir örgüt olan Kulanu'nun başkanıydı.

Bayan Harriet Bograd kimdir?

Harriet Mary Bograd, 6 Nisan 1943'te Paterson, NJ'de Muhafazakar bir Yahudi evinde dünyaya geldi. Babası Samuel Bograd, bir amcasıyla lüks bir mobilya mağazasına sahipti. Annesi Pauline (Klemes) Bograd, bazen kocasına işinde yardımcı oluyordu ve Planlı Ebeveynlik'in yerel bir bölümünde liderdi.

Harriet, Montclair State Teachers College (şimdi Montclair State University) tarafından işletilen özel bir liseye gitti ve 1963'te Bryn Mawr'dan siyaset bilimi derecesi ile mezun oldu. Mezun olduğu yaz, dokuz beyaz Bryn Mawr öğrencisinden oluşan bir grubun, büyüyen sivil haklar hareketinin etkisini özümseyebilmeleri için Salisbury, NC'deki tarihsel olarak Siyahi bir kolej olan Livingstone College'da öğretmenlik yapması için ayarladı.

Yale Hukuk Okulu'ndan sınıfındaki 11 kadından biri olarak 1966'da mezun oldu. Bir hukuk firmasına katılmak yerine New Haven, Conn.'da tıbbi bakıma erişim gibi konularda yoksul müvekkilleri temsil eden bir kuruluşta çalışmaya başladı. Yerel sakinleri kendilerinin ve komşularının savunucusu olmaları için eğitti.

1977'de vergi avukatı Bay Klein ile evlendi. Kızı Haham Klein Ronkin'e ek olarak, başka bir kızı Sarah Klein doğdu; bir kız kardeş, Naomi Robbins; ve iki torun sahibiydi.

Bayan Bograd'a 1997'de 4. Aşama göğüs kanseri teşhisi konduğunda, kötü bir prognozla, kalan zamanını İbranice tikkun olam - "dünyayı onarmak" - kavramı ve Kulanu ile yaptığı iş için kullanmaya daha kararlı hale getirdi.

Bayan Bograd, geçtiğimiz 17 Eylül'de Manhattan'daki bir hastanede öldü. 79 yaşındaydı. Kızı Haham Margie Klein Ronkin, sebebin kalp ameliyatının komplikasyonları olduğunu söyledi.

Ve Kulanu’yu tanıyalım…

Kulanu’yu daha iyi anlamak isteyenler yazının ekindeki 7 dakikalık videoyu izleyebilir. Kulanu Israil parlamentosunda temsil edilmiş bir partiydi, doğru, ama anlamı ‘hepimiz’ demek olan Kulanu aynı zamanda dünya çapında tecrit edilmiş, ortaya çıkan ve geri dönen Yahudi topluluklarını maddi manevi her açıdan desteklemek amacı ile kurulmuştur. Kendi ağızlarından dinleyelim:

“Yahudilik hakkında daha fazla bilgi edinme ve topluluklarının ötesindeki Yahudilerle bağlantı kurma arzularında bu gruplara yardımcı olmak için farkındalık ve destek oluşturuyoruz. Kurduğumuz bağlantılar - eğitim, araştırma, ağ oluşturma, bağış toplama, sürdürülebilir kalkınma ve yayınlar yoluyla - "hepimizin" Yahudi yaşamlarımızı zenginleştirmesine yardımcı oluyor.

Konum ve mezhep açısından çeşitli geçmişlerimiz olsa da Yahudi yaşamını geliştirmeye yönelik ortak bir taahhütle birbirimize bağlıyız. Ekibimizle burada tanışabilir ve ortak topluluklarımız hakkında buradan bilgi edinebilirsiniz. Kulanu ile ilgilenerek "hepimize" katılmanızı öneririz!”

"Sen kimsin ki bana Yahudi olmadığımı söylüyorsun?"

Benim bulduğum araştırma konuları elbette tartışmalı olacaktır. Geleneğe uydum, ve tabii ki Kulanu'nun çalışmaları da beraberinde bazı tartışmalara neden olmuştur diyelim. Etiyopya'daki Yahudiler, İsrail'deki Ortodoks yetkililer tarafından gerçek anlamda Yahudi olarak kabul edilirken, Afrika'nın diğer bölgelerindekiler tanınmadı. Neden? Muhafazakar hahamların bazı Afrikalıları resmi olarak Yahudiliğe döndürme çabaları, İsrail'deki Ortodoks müesses nizam Muhafazakar hahamların meşruiyetini tanımadığı için zorluklarla karşılaştı. Kulanu'nun yeni başkanı Bonita Nathan Sussman, "Sen kimsin ki bana Yahudi olmadığımı söylüyorsun?" diyor. Al sana bir tartışma konusu daha!

https://mail.google.com/mail/u/0/?tab=wm#inbox/FMfcgzGrbHwmXBRRMxWtGmWgzcXRFXnL?projector=1

Yazarın tüm yazıları için tıklayınız