At ya da Katır…

(Yazarı sesli dinlemek için tıklayınız)

‘Bir pazar yerinden geçerken, Rabbi Israel Baal Shem Tov'un, öğrencisi olan, Rav Kehot Veritch, iki at tüccarı arasındaki konuşmaya kulak misafiri oldu.

“Düşünüyordum," dedi, biri diğerine. Mezmur yazarı, “At, ya da katır gibi olmayın; anlayışsız, ağızları pır pır pır pır pır pır eden”, derken ne demek istiyor?

Bir atın ağzına, saman koyduğunuzda, ona çiğneme pratiği yapması için bir şey verdiğinizi düşünüyor. “At gibi olma”, diyor Kral David. “Cennetsel Efendiniz, size bir şey gönderdiğinde, bunun çiğnenecek bir şeyden daha fazlası olduğunu anlayın…”

Yargı Günü

ilk insan, her zaman varmış gibi görünen dünyaya gözlerini açtı, yukarıdaki uçsuz bucaksız gökyüzüne, hareketli hayata baktı, görkemli dağları, şelaleleri, akan nehirleri, yemyeşil ormanları gördü.

Ve bağırdı, “Bu bir gökyüzü değil!

Bu, Yaratıcımın engin ihtişamıdır!

Butün bunlar sadece dağ, şelale, aslan ya da sadece karınca değil ---

Bütün yarattıkları, O'nu bilsinler diye iyilik, kudret, güzellik, hayret, izzet, azametten bir dünya yaratan Sonsuz Varlığın heybetidir!

Bunun ne olduğunu biliyorum! Bu sadece bir orman değil! Burası büyük, muhteşem bir Kralın bahçesi!”

Yaratılışın ilk günü olarak adlandırılan her Roş Aşana’da biz bu sahneyi tekrarlıyoruz, dünyamızın anlamını yeniden keşfediyoruz, o zaman herşey yenileniyor, yaşadığımız dünya yeniden anlam kazanıyor.

Yeni denetim

Rosh Aşana ile, geçen yılı kapatırken, yeniyi memnuniyetle karşılıyoruz, geçmiş deneyimlerimizi denetlemek için bugünler iyi bir zaman, böylece gelecek yılı daha iyi hale getirebiliriz. Her birimiz bunu kendi kişisel yolumuzla yaparız.

Gelin, Hancı Moshe’nin ve Rab Levi Yitzchak’ın bakış açılarına bir göz atalım.

Baal Shem Tov'un öğrencileri, büyük bayramlara nasıl hazırlanacaklarını sordular. Rabbi, onları, basit hancı Moshe'yi gözlemlemeleri için gönderdi.

Öğrenciler onun hanında oda tuttular, sorularının cevabını bulmayı beklediler. Gece yarısı Roş Aşana'dan önce, Hancı Moşe'nin odasının önünde hışırtılar duydular. Dışarı baktılar, Moshe'nin raftan iki büyük defteri indirdiğini gördüler. Moshe, tabureye oturdu, mum yaktı, defterinden okumaya başladı.

Defter, yıl boyunca hancının işlediği ihlallerin, günlüğüydü - her birinin tarihi, saati, titizlikle not edilmişti. "Günahları" oldukça iyi huyluydu - bir gün bir dedikodu sözü, başka gün dua vaktinden fazla uyumak, üçüncü günü, günlük parasını sadaka vermeyi ihmal etmek - ama Moshe ilk birkaç sayfayı okuduğunda gözyaşlarına boğuldu, bir saatten fazla süre okudu, son sayfaya kadar ağladı.

Sonra ikinci defteri açtı. Bu da yıl boyunca başına gelen tüm sıkıntı, talihsizliklerin günlüğüydü. O gün Moşe bir köylü çetesi tarafından dövüldü, çocuğu hastalandı; kışın ortasında, aile odun eksikliğinden birkaç gece donmuştu; başka bir zaman inekleri ölmüştü, başka bir tane satın almak için yeterli parayı biriktirecek kadar süt yoktu.

İkinci defteri okumayı bitirdiğinde, meyhaneci gözlerini göğe kaldırdı, şöyle dedi:

“İşte görüyorsun, sevgili Cennetteki Baba, Sana karşı günah işledim. Geçen yıl tövbe ettim, emirlerini yerine getireceğime söz verdim, ama defalarca kötü eğilimime yenik düştüm. Ama geçen yıl da sağlık ve refah dolu bir yıl için dua ettim, yalvardım ve gerçekten böyle olacağına ‘Sana’ güvendim.”

“Sevgili Baba, bugün herkesin bağışladığı, Roş Aşana'nın arifesi. Geçmişi arkamızda bırakalım. Her zaman benden isteneni yapmadım ve ‘Sen’ her zaman ‘Senden’ isteneni yapmadın. Ben seni affediyorum, sen de beni affet, biz de ödeşeceğiz."

Hukuki Savunma

Bir yıl, Şabat'ta Roş Aşana'nın ilk günü gerçekleştiğinde, Rab Levi Yitzchak sinagogun podyumuna çıktı, göklere seslendi:

"Evrenin Efendisi! Bugün, bütün yaratıkların bir koyun sürüsü gibi önünden geçiyor, sen onları yargılıyorsun. Önünüzde iki büyük kitap vardır; yaşam kitabı, ölüm kitabı. Doğrular yaşam kitabına yazılmıştır, günahkarlar ölüm kitabına yazılmıştır, Tanrı korusun.

Ama bugün Şabat. Kutsal Tevrat'ında Şabat'ta yazılmasını yasaklamadın mı? Doğru!

Bir hayatı korumak için Şabat'ı ihlal etmenize izin verilir, bu yüzden doğruları yaşam kitabına yazmanıza izin verilir, böyle bir hüküm, ‘Senin’ iradeni çiğneyenlerin ölüm kitabına yazılmasına izin vermez. Bu nedenle, Sevgili Cennetteki Baba, ‘Sana’ bildiriyorum ki, Tora yasasına göre, tüm çocuklarını, yaşam, sağlık, refah yılı için yazmalısın!”

Amen diyorum.

L'shana tovah

Rahel Çela Behar