Agnes Keleti

2017 yılında, spor dalında İsrael Devlet Madalyası ile onurlandırılmış olan Agnes Keleti, 9 Ocak 1921 tarihinde Mcaristan'ın başkenti Budapeşte'de dünyaya geldi. Henüz 4 yalındayken jimnastik ile tanıştı. 16 yaşında ise genç Agnes, Macaristan Ulusal Şampiyonu oldu.

İkinci Dünya Savaşı dönemini de kapsayan 1937-1956 yılları arasında 10 kez Macaristan Şampiyonu oldu. 1940 Olimpiyatları'nda Keleti, Macar takımının en büyük madalya umuduydu.

22. Olimpiyat Oyunları'nın aslında önce 21 Eylül - 6 Ekim tarihleri arasında Tokyo'da yapılması belirlenmişti. Oyunlar daha sonra 20 Temmuz - 4 Ağustos tarihleri arasında olmak üzere Helsinki'de yapılmak üzere tarih ve yer değişikliğine gidildi. Ancak İkinci Dünya Savaşı'nın patlaması ile Oyunlar tamamen iptal edildi.

Helsinki ve Tokyo'ya ise ev sahipliği yapma onuru 1952 ve 1964 yıllarında verilecekti. 1944 Oyunları'nda madalya getireceğine kesin gözüyle bakılan Agnes'in plânları, Londra'da gerçekleştirilmesi gereken bu Oyunların da İkinci Dünya Savaşı nedeniyle iptal edilmesi sonucu suya düşecekti.

Londra daha sonra ev sahipliği hakkını, 1948 yılında kullanacaktı. Agnes Keleti kulübünden, Aryan olmadığı gerekçesi ile 1941 yılında kovuldu ve hayatını kurtarmak için saklanmaya başladı. Evli kadınların kamplara gönderilmediği söylentisini duyunca yine bir başka jimnastikçi István Sárkány ile apar topar evlendi. 1936 Berlin Olimpiyatları'na katılmış olan Sárkány ile olan evliliği, savaş sonrası 1950 yılında sonlanacaktı.

Keleti, sahte kimlikle ve bir köyde hizmetçilik yaparak savaştan sağ kurtulmayı başardı. Annesi ve kız kardeşi ise İsveçli diplomat Raoul Wallenberg tarafından kurtarıldılar. Babası ve pek çok akrabası ise Auschwitz'de gaz odalarında can verdiler.

Sovyetler Birliği'nin Budapeşte'yi kuşattığı 1944-45 kışında, sabahları bulduğu cesetleri derin çukurlara gömmekle meşguldü. Savaştan sonra profesyonel olarak çello çalmaya başlayan Agnes Keleti, 1946'da Macaristan ve 1947'de Merkez Avrupa Jimnastik Şampiyonu oldu. 1948 Yaz Olimpiyatları'na hazırlanırken geçirdiği sakatlık nedeniyle Oyunlar'dan çekilmek zorunda kaldı.

1949'da İtalya'da ilki düzenlenen Dünya Üniversite Oyunları'nda dört altın, bir gümüş ve bir bronz madalya kazandı. Sakatlığını atlattıktan sonra çalışmalarına devam eden Agnes, 1952 Oyunları'na katıldı ve 31 yaşında biri altın, biri gümüş, ikisi bronz olmak üzere dört madalya ile eve döndü.

1954 yılında ise Keleti, Dünya Jimnastik Şampiyonu oldu. Melbourne'de 1956 yılında gerçekleştirilen Olimpiyat Oyunları'nda sporcu, üçü altın olmak üzere altı madalya kazandı. Keleti 35 yaşında altın madalya kazanmış en yaşlı kadın sporcu unvanını da kazanmış oldu. Ancak Olimpiyatlar sırasında Sovyetler Birliği Macaristan'ı işgal etti. Keleti ve beraberindeki 44 atlet, Avustralya'ya siyasi ilticada bulundular.

1957 yılında ise Keleti henüz genç bir devlet olan İsrael'e göç etti. Aynı yıl atlet, Ramat Gan Stadyumu'nda gerçekleşen ve 980 atletin mücadele ettiği 1957 Makabiyatları'nda bu kez İsrael bayrağı altında yarıştı.

Agnes Keleti 1959 yılında İsrael'de tanıştığı Macar Robert Biro ile evlendi ve çiftin Daniel ve Rafael adlı iki çocukları oldu. Emekli olduktan sonra Tel Aviv Üniversitesi için spor antrenörü olarak çalışmaya başlayan büyük sporcu, 34 yıl boyunca da Netanya'daki Wingate Enstitüsü'nde çalıştı.

Herzlia'da yaşayan 99 yaşındaki efsane sporcu, Olimpiyatlar'ın hayatta olan en yaşlı şampiyonu.