Tüm süreç 2010’da New York Belediye Başkanı Michael Bloomberg’in vizyonu ile başladı.
2008 finans krizi sonrasında kentte büyük kayba uğrayan bankacılık sektörü Bloomberg’i düşündürüyor ve para operasyonlarından farklı alanların geliştirilmesi gereğini gündeme getiriyordu. Ön planda ‘bilişim teknolojisi’ (information technology – IT) yer alıyor. Mezunların genellikle bitirdikleri üniversitelerin yakınlarında start-up başlattıklarını gözlemledi. Silikon Vadisinin en büyük motoru Stanford Üniversitesi öğrencileriydi. Neden Batı ABD’de oluşan bu ortam Doğu’da ve özellikle New York’da olmasın.
Bir yarışma açıldı ve ABD’nin en prestijli okullarından Columbia ve Carnegie-Mellon’in da katıldılar. Kazanan Cornell idi ve yalnız değildi.
Bloomberg birkaç yıl önce davet mektubunu Technion’a da (Hayfa) göndermişti. İsrail’in en önemli mühendislik ve teknoloji enstitüsü yarışmaya Cornell ile ortak katılmışlar (Cornell Tech) ve başarıya ulaşmışlardı.
Planları New York’da Doğu sahilinin bilim ve teknikde en parlak gençlerini yetiştirecek bir eğitim ve formasyon kurumu yaratmaktı. 500 milyon dolara yaklaşan bir bütçe öngörüldü.
New York Belediyesi 100 milyon $ fon ve Manhattan’in hemen karşısında Roosevelt Adasının bir bölümünü vermeye razı oldu. Ayrıca Cornell mezunlarından biri 350 milyon $ ve Bloomberg ailesi de 100 milyon $ bağış yapma kararı aldılar.
Neden Cornell, Technion ile konsorsiyum kurmak istedi? Israil’in ‘’Start-Up Ulus’’ olmasında en büyük etkenlerden biri, Nasdaq Teknoloji Borsasındaki İsrail şirketlerinin 2/3’si bu enstitünün mezunları tarafından kuruldu veya yönetiliyor. Yalnız teorik değil, pratik girişimcilik ruhu aşılamada da Technion öncü.
Nitekim Cornell Tech, Roosevelt Adası yerleşkesinin açılmasının hemen birinci yılında New York kentine en büyük armağanlardan birini verdiler: Amazon’un 2nci Merkezinin kurulması.
Amazon ilk kurulduğu Seattle’den artık taşmaya başlamış, şehirde emlak fiyatlarının yükselmesine neden olduğu için eleştiriler alan bir noktaya gelmişti. 2017 ortalarında CEO ve kurucu Jeff Bezos, 2nci ‘’Genel Kurmay’’ için 20 kadar kente davetiye gönderdiğinde birincil olarak ‘yetenek’ arayışı içerisindeydi. Bu merkez 25.000 elemana iş vereceğinden, önemli teknik eğitim kurumlarına yakın, uluslararası havaalanı olan ve çalışanlarının yaşam koşullarına cazip gelecek imkanlar sunmalıydı.
Sonuçta 2 yerde karar kıldılar: Arlington, Virginia (Washington D.C. ve federal kurumlara yakın) ve Long Island City (New York kenti doğusu).
Cornell Tech, Amazon’un bu yaklaşımında en önemli unsurlardan birini oluşturuyordu. Amazon, bir tür, Technion’un takibindeydi.
Ben de Technion’u takip ettim, fakat başarısızlıkla. 1965’te liseyi bitirdiğimde İstanbul’da o zamanki İsrail Konsolosluğu binasında (Amerikan Hastanesi arkası) sınava girdim ve 100 üzerinden 43 alarak çuvalladım. Technion’da eğitim hayalim sona ermişti fakat gündemimden hiç bir zaman düşmedi ve o gün bugün başarılarından kendime sanal pay çıkarmaya ve gizli gurur duymaya devam ettim.
Sanki oradan mezun olamayanlara da imkan verilmiş misali.