Tanrı Moşe'ye konuşarak şöyle dedi: “Tüm Bene-Yisrael toplumuna konuş ve onlara söyle: “Kutsal olmalısınız; çünkü BEN – Tanrı’nız AŞEM – Kutsal’ım.” (Vayikra 19:1-2)
Bu haftaki Tora bölümü “KUTSAL OLACAKSINIZ” çağrısıyla açılıyor. Bu emir, kutsallığın ne olduğunu incelememizi zorunlu kılar. Bu bir DUYGU mu? Bir DENEYİM mi?
BİR KİŞİ NASIL KUTSAL OLABİLİR?
“KUTSAL” terimi için birçok tanım yapılmıştır. Bunların içinde en ünlüsü, kutsallığın insan tarafından deneyimlenme biçimini ve terimini tanımlamaya çalıştığı “Kutsal İdea” (The Idea of the Holy) adlı kitabı yazan Alman filozof ve teolog Rudolf Otto'dur. Ona göre kutsallık iki gücün birleşimidir. “Alt düzeyde basitçe KORKU olarak ifade edilen ve daha yüksek düzeyde ihtişam ve görkemin yarattığı HUŞU duygusuna yakınlaşma isteği.
Böyle bir tanımda doğruluk payı olabilir ama bunu “KUTSAL OLACAKSIN!” emriyle ilişkilendirmek zordur. Bir insan nasıl sadece kutsallığı özlemekle kendisi de kutsal olabilir?
Yahudilikte kutsallık kavramının ilahi bir özellik olduğunu ve bu nedenle kutsallığa ulaşmanın yolunun Tanrı'ya bağlanmakla olanaklı olduğunu anlamaktır. Rabinik literatürde, bununla ilgili yollar buluyoruz.
Talmud'da bilgeler, insanın Tanrı'ya bağlanma yeteneğini merak ettiler. İlahi Varlığa bağlanmak mümkün mü? Tanrı’nız RAB için yiyip bitiren bir ateştir diye yazılmamış mıydı? Tanrı ateşe benzetilir. Birisi yanmadan ateş yaklaşabilir mi? Başka bölümlerde de bilgeler benzer sorular sorarlar. Bir insanın İlahi Huzuru takip etmesi gerçekten mümkün mü?
Aslında sorulan şey, kişi, Kutsal Olan'ın niteliklerini takip edebilir mi? O çıplakları giydirdiği gibi, biz de çıplakları giydirebilmeliyiz. Kutsal Olan, mübarek olsun, hastaları ziyaret ettiği gibi... biz de hastaları ziyaret edebilmeliyiz. Yas tutanları teselli ettiği gibi... biz de teselli edebilmeyi öğrenmeliyiz.
Midraş bilgeleri, Tanrı'ya bağlanmanın bir başka yolunu da önerirler. O, dünyanın yaratılışının başlangıcında, önce yalnızca ekin dikmekle uğraştı... Siz de toprağınızda ekinle uğraşabilmelisiniz”
Bu nedenle, Tanrı'ya bağlanmak için üç aracımız olduğunu anlıyoruz. TORA ile bağlantı, SEVGİ dolu iyilik eylemleri ve dünyayı GELİŞTİRMEKLE meşgul olmak. Bunlar ilahi kutsallığın farklı ifadeleridir.
Tora, Tanrı'nın insanlığa sözüdür, insanın, Yaradan'ın ebedi değerlerine maruz kalma tarzıdır. Sevgi dolu şefkatli davranışlar, başkalarını düşünmek ve zayıflara yardım etmek, Tanrı yolunda yürümenin yollarıdır. Ve nihayet bilgelerin meyve ağaçlarını dikme örneğiyle gösterildiği gibi, dünyayı geliştirmek, hergün devam eden yaratılış eyleminde bizleri, Tanrı'nın ortağı yapar.
Bu nedenle, bu haftaki peraşada “Kutsal olacaksın” başlığı altında çeşitli emirler listesi bulmamız şaşırtıcı değil. Çünkü gerçekte kutsallığa ulaşmanın pek çok yolu vardır. Kişi yerine getirdiği her farklı emirde Tanrı'ya bağlanabilir ve böylece kutsal olabilir.
Yahudilikte kutsallık sadece bir deneyim değildir; aynı zamanda bu bir EYLEMDİR. Her şey içimizde ve aramızda.
İsaac Luria (Ari Ha-Kadoş), Hayat Ağacı (Etz-Ahayim) kitabına “Üstteki, basit ışık tüm gerçekliği doldurur” diyerek başlar. Aynı şekilde, “Ben Rab değişmem” (Malaki, 3:6) ve “O bir kanun koydu ve çiğnenmeyecek” (Mezmurlar, 148:6) diye yazılmıştır. Bizlerin de hayatımızın merkezine oturttuğumuz ruhsal değerlere sahip olmalıyız. “Bene-Yisrael bir Kohenler (Kahinler) krallığı ve kutsal bir ulus” olması gereken bir topluluktur. (Şemot 19:6) Önce bu duruma gelmeli, ardından dünyaya ışık (ilham) verebilmeliyiz.
İyi ile kötüyü, aydınlık ile karanlığı birbirinden ayırarak kendimizi inşa edebiliriz. Tıpkı bir çocuğun LEGO tuğlalarıyla inşa ettiği ve süreç içinde öğrendiği gibi.
Sevgilerimle - Shabat Shalom
Rabi. Yishak BİLMAN (z”l) & Moşe PASENSYA
Commentaires