top of page

İbn Gvirol


Ortaçağ felsefesinden günümüze İbn Gvirol

İbn Gvirol'un hayatına dair çok az bilgiye sahip olunsa da çoğu kaynak ünlü Ortaçağ düşünürünün İspanya'nın Malaga şehrinde 1021 sonunda ya da 1022 yılı başında doğduğunu yazar. Ölüm tarihi ise kesin değildir. Kimi kaynaklara göre 48 yaşında ölmüştür. Bazı kaynaklar ise 30 yaşını göremediğini yazar.

Ünlü düşünür, çalışma kaygısı olmadan konforlu bir yaşam sürmüş ancak hastalıklar, güçlü düşmanlar ve gönül sorunları ile uğraşmıştır.

Genç yaşlarından itibaren ağrılı ve yüzünü kötü etkileyen Lupus Vulgaris'ten muzdaripti.

Şiirlerinde kendini kısa ve çirkin gördüğünü belirten İbn Gvirol günümüzde yaşasaydı muhtemelen sosyal olarak uyumsuz olarak tabir edilecekti.

İbn Gvirol'un yazılarından, babasının Kordoba'da önemli bir şahsiyet olduğunu, ancak 1013'te siyasi bir kriz sırasında Malaga'ya taşınmaya zorlandığını öğreniyoruz. Gvirol'un anne ve babası, o henüz çocukken öldüler ve onu kardeşsiz ailesiz bıraktılar.

Zamanın önemli bir siyasi figürü olan Yekutiel ibn Hassan al-Mutawakkil ibn Qabrun ile arkadaş oldu, onun tarafından desteklendi ve korundu, sonra Yahudi kültürünün önemli bir merkezi olan Zaragoza'ya taşındı.

Gvirol'un anti-sosyal mizacı ve keskin zekâsı ona güçlü düşmanlar kazandırdı, ancak Yekutiel yaşadığı sürece Gvirol güvende kaldı. Ancak Yekutiel bir politik suikast sonucu öldürüldüğünde yine yalnız kaldı. Bu kez ona destek olan kişi Samuel ibn Naghrillah (Shmuel HaNaggid) idi. Şiirlerinde İbn Nagrillah'ı öven, kutsayan düşünür, araları bozulduğunda ise onu yine edebiyat yolu ile alaya almıştır.

Ortaçağ'ın bu ünlü düşünürü çok genç yaşlarda çok değerli eserler vermiştir.

17 yaşında tanınmış şiirlerinden beşini yazmıştır. Bu şiirlerinden biri, Yahudiliğin 613 kuralını sıralar. Yine aynı yaşta, destekçisi Yekutiel için 200 kıtalık bir ağıt yazmış, Hai Gaon için ise dört kıtalık bir ağıt kaleme almıştır.

19 yaşında ise İbranice dilbilgisi kurallara yer verdiği 400 kıtalık alfabetik ve akrostiş tekniği kullandığı eserini yazmıştır.

23 ya da 25 yaşında Ahlaki Değerlerin Gelişimi adlı Arapça bir eser kaleme almıştır. Bu eseri İbraniceye Yeuda ben Saul İbn Tibbon tarafından çevrilmiştir.

25 yaşında atasözlerinden oluşan çalışması Mivhar Pninim- Seçme İnciler adlı eserini kaleme alan ve bu eseri akademisyenler arasında tartışma yaratan filozof ve şair, 28 yaşında felsefi çalışması Fons Vitæ'yi kaleme almıştır. Çalışmanın orjinali Arapçadır ve Yanbu' al-Hayat adıyla kaleme alınmıştır.

Düşünürün ne zaman ve nasıl öldüğü konusunda kesin bilgi olmamakla birlikte, rakibi Arap bir şair tarafından kıskançlık nedeniyle öldürüldükten sonra bir incir ağacının kökleri arasına gömüldüğü efsanesi yaygındır. Söylentiye göre ağacın verdiği meyveler o kadar tatlıdır ki merak sonucu yapılan soruşturma ile alan kazılır ve düşünürün vücudundan kalanlar gün yüzüne çıkartılır.

İbn Gvirol'un adını Latince'ye çevrilmesi ise çeşitli hataları beraberinde getirmiş, eseri Fons Vitæ'nin Avicebron adlı başka bir edebi figür tarafından yazıldığı sanılmıştır.

Ancak 18. Yüzyıl Oryantalistlerinden Solomon Munk, Fransız Milli Kütüphanesi'nde yer alan ve ŞemTov ibn Falaguera'ya ait olan elyazıları latince yazılmış Fons Vitæ 'le kiyaslamış ve Avicebronb'un aslında İbn Gvirol olduğunu ispatlamıştır.

Kendi çalışmasında yirmi felsefi eser yazdığını söyleyen düşünürden günümüze sadece iki eser kalmıştır.

NeoPlatoncu olarak bilinen düşünür, ruh ve zeka dahil her şeyin madde ve formdan, İlahi irade ile oluştuğunu söyler.

Bir filozof olarak Yahudi cemaati tarafından dışlanmış olan düşünür, Yahudiliğe yer verdiği şiirleri ile ise kabul görmüştür.

İbn Gvirol'e, özellikle Ortaçağ düşünürleri tarafından kendi eserlerinde yer vermişlerdir.

Bizi Takip Edin
  • Facebook Basic Square
  • Twitter Basic Square
  • Google+ Basic Square
bottom of page