Aslında doğanın kendi sesi de yeterdi ...
Derinden gelen ormanın uğultusu, tatlı bir esintinin yaprağa dokunuşu, çalılığın arasından yükselen kanat çırpma yankısı, bir görünüp bir kaybolan kertenkele hışırtısı, küme küme kuşların gök duvarına çarpan çığlığı, kurbağanın kendini suya bırakışı, seher vaktinin ateş böcekleri, çakıl taşlarının ayak seslerine karışmış tüm melodileri yeterdi aslında güneş batımında herkesi tatlı bir rehavet sarmışken gezi sonrasında...
Ama öyle olmadı ....
Barbara'nın sesi bir anda heryeri kapsadı.
Hiç sürpriz yapmadı, balıklama girdi, ilk andan itibaren herşeyi ele geçirdi.
Müzikten çok sesin yarattığı melodik bir yapı vardı.
Hem romantik bir Fransız Şanson’uydu hem de bunun ötesinde başka bir şeydi.
Usul usul dokulara işliyor, insanın içine ılık ılık akıyordu ...
Müziğin güven duyduğun elleriyle hem şifalıyor hem de sorguluyordu,
Duygusal ama kararlı, sessiz bir başkaldırının görkemli bir gövde gösterisi şarkıda hayat buluyordu adeta...
Ve herkes Barbara'nın sesinden yayılan duygu boyutunun büyüsüne kapılmış, nostaljinin doruklarında bir ruh haline bürünmüş, dinliyordu...
Halbuki ne tezat !
İsrael'de Tsafon'un dibinde bir yerdeydik.
Bir otobüs dolusu Fransa'dan Olim Hadaşim Grubu ve ben...
Hepimiz gezi keşif yaprak dal çiçek bürtü böcek dağ tepe âşığı...
Yeşilin bölgesinde Golan tepelerinde ışığın zar zor girdiği ormanlık alanda yürüyüşümüzü bitirmiş, keşif ve doğa birlikteliğinden doğan mutlu bir ruh haline kavuşmuş, tatlı bir yorgunlukla Roger ve ekibinin hazırladığı leziz ikramları değerlendiriyorduk.
Ne güzel diye düşündüm, “hem Siyonizmin bayrağını taşıyorlar hem de kendi etnik kültürlerini doyasıya yaşıyorlar.”
Her yaş grubundan, neşeli canlı kıpır kıpır özellikle ruhu genç olanların ağırlıkta olduğu bir gruptu.
Daha sonra takriben 15-20 kere katıldığım gezilerinde, Fransız Olim Hadaşlarının ortak tarzlarının kaygısız duruş, engeli aşmak adına sınandıkları cesaret gücü ve Siyonizmle kurdukları yüksek bir gönül bağı olduğunu gözlemledim.
İsrael'de yerleşim düzenleri değişkendi. Kimisi 30/40 yıldır ülkenin yerlisi olmuş, kimisi Fransa ve İsrael arasında bir yaşam kurmuş, kimisi de yeni Aliah yapmış orta yaş ve genç kategorisindeki bu insanlar, yeniliğe ve yeni deneyimlere hep açıktılar.
Erotik şakalarını yapmayı ihmal etmiyorlar ama aile terbiyesini de elden bırakmıyorlardı.
Otobüste yol boyunca hikayeler anekdotlar birbiri peşisıra kocaman kahkahalarla anlatılıyor, ama geçtiğimiz her yerleşim yerinin tanıtımı da büyük bir ciddiyetle dinleniyordu.
Fransız Yahudilerinin tarihine kısaca bir göz atarsak:
Bugün Avrupa'nın en büyük Yahudi Cemaatine sahip Fransa'da, Aşkenaz ve Sefaradların oluşturduğu Fransız Yahudilerinin geçmişi Romalılar ve Ortaçağ dönemlerinden başlar.
İsrael'e Fransız Yahudilerinin Aliya'sı son yıllarda büyük oranda Sefarad kesimden gerçekleşiyor.
Fransız Aşkenazları ise İsrael'in kurulduğu ilk yıllarda Ruslar ve Polonyalılar ile güçlü bir oluşumun önemli bir parçası oldular.
Gezideki dostların çoğunluğu ise Sefarad takımdan.
Fransa, 19. yüzyıl sömürgecilik döneminde Kuzey Afrika'da Cezayir, Fas ve Tunus ülkelerini egemenlik altına alınca otomatikman bölge Yahudileri de Fransız kültüründen paylarını aldılar.
Daha sonraki iç çatışmalarda 1960'larda Cezayir ve Tunus'tan kaçmak zorunda kalan Yahudiler, Fransız yaşam ve kültürüne hızla adapte olup, Fransa'da yeni dalga Fransız vatandaşı statüsüne geçtiler.
Ancak Anti-Semitizmin önüne geçilir mi ….?
Aliya sonrası kendi içlerinde örgütlenme ve sosyalleşme hayatlarının en önemli bir parçası; aralarında düzenledikleri etkinlikler kadar İsrael toplumunun bir parçası olarak da yer edinmede, toplumsal değerleri benimsemede, uyum sağlamada, toplum içinde etkin konuma gelmede de hatırı sayılır adımlar atıyorlar, İsrael toplumuna farklı bir stil kazandırıyor, politik çalışmalarda bulunuyor ve seçim zamanlarında siyasi partilerin hedef kitlesi olmayı başarıyorlar.
Olgun yaşta bir ülkeden diğer bir ülkeye göç basit değildir, sancılar kaçınılmazdır.
Kişinin yeni yüzleştiği yaşam biçimiyle uyumu ise yanında getirdiği o yaşam pakedinde gizli... Kişilik yapısı, kültürü, yaratıcılığı, gelme hikâyesi, inandığı değerler, varlık durumu ve en nihayetinde Kısmet/Şans gibi öğeler o uzun yolun dağlık/tepelik mi, dönemeçlerle dolu bir ova mı, şırıl şırıl akan bir su mu olacağını belirliyor...
Hepimiz o yollardan geçtik geçiyoruz.
Eski yaşam pakediyle yeni yaşam pakedinin birbirini desteklediği ve yeni bir dönüşüme kavuşturduğu bir noktadan başlıyor Aliyah yapmış Fransız Yahudilerinin başarısı..
Aralarında düzenledikleri etkinlik sayısı ve çeşitliliği her bir bireyinin İsrael'e uyumuna katkı sağlıyor.
Hayatım da tam bu şekilde değdi onlara..
Aliyamın ilk yılında Ulpandaki Fransız arkadaşımın önerisiyle katıldım Roger'nin gezi grubuna...
Ve o gezi grubundaki ilk günümde müzik seçimi harikaydı..
Elde şarap kadehi (bir kullanımlık plastik bardakta ama olsun) - ve kaşer kurallarınca süt ürünlerine uygun tadımlık minik sunumlarla günün bitimi ve güneşin batışı kutlanırken...O gün, oniki yıl önce Roger'in gezi grubunda..
Barbara'nın müziğini ilk defa orada duydum
Bir yandan ülkenin bir bölgesi arşınlanmış, yer gök tepe orman ve tarihi doku ile örülü bir günün içinden çıkan o mutlu halin yanına bir Fransız Şanson’unun enteresan kesişmesinin yarattığı duygu yüklü melodik an; nedense bende unutulmaz bir kare olarak iz bıraktı.
Bir resim gibi belleğime kaydoldu.
"La longue dame brune" şarkısına gönderme yapılarak, uzun esmer kadın diye anılan Barbara'nın, simsiyah giysileri ve kısacık saçlarıyla sahneye çıktığı andan itibaren, üç kuşaktan hayranıyla kurduğu yoğun ve elektrik yüklü benzersiz iletişim dillere destandı.
Nazi işgalindeki Fransa'da küçük bir Yahudi kızı büyüdü, romantizm, başkaldırı, hümanizm, özgürlük tutkusu, mizah ve isyankârlığıyla 68 kuşağı ve Fransız ozan geleneğinin simgesi olarak destanlar geçidinde yerini aldı.
1930 - 1997
Que sa mémoire soit bénie ____”
Geçtiğimiz günlerde Barbara'nin doğum günü vardı.
Bu vesile ile anılara bir format daha attım.
İşte… Öylesine___
-------------------------------------------
*Tsafon : İbranice Kuzey
*Aliah : Yahudilerin vaadedilmiş ülkesi İsrael’e dönüşü. Kelime anlamı tam olarak
Yukarı çıkma
*Olim Hadaşim : Aliah eyleminde bulunmuş Yahudiler
*Ulpan : Olim Hadaşimlere yönelik İbranice dil kursu