Şu son aylarda, ardı ardına yaşlıların, hatta gençlerin ölüm haberlerini izlediğimizde ve özellikle Yakup Baruh dostumuz gibi yakından tanıdıklarımızın hayata veda ettiklerini öğrendiğimizde ‘bizim de sonumuz gelebilir’ ürpertilerini hissetmemiş olanlarımız var mıdır?
Tahmin etmiyorum. Esasen hükümetler ve medya da yaşamdan ayrılma istatistiklerini vurgulayarak hayatta olanların dışarı çıkma ve virüsü kapma riskini en aza indirmeye çalışmışlar ve büyük çapta da başarı kazanmışlardır.
Risk almak ile ölüme yaklaşmak arasındaki bağlantı nedir? Yalnız korona açısından sormuyorum. Tabii 60 yaşın üzerindeki bizler için şu son 3 ayda korunmasız kalabalığa girmek veya Covid-19’u güç atlatmış olan oğlumuzun ve torunlarımızın yakınlarında olmak gibi kesin risk ifade eden durumlardan da bahsetmiyorum.
Tedbirli davranmaya mecburuz. Fakat aşırı kapalı yaşam veya tehlikeleri olduklarından çok daha fazla abartarak korkularımıza yenilmenin de bedeli vardır muhakkak.
Bugün dünya devletlerinin sıkıntısı ne: Milleti evde tutarak ekonomiyi boğmak veya açarak ölüm sayısını siyaseten taşınamayacak düzeye gelmesi riskini almak. Arada ince ayar var ve tüm tıbbi verilere rağmen sonuçta bu karar her yöneticinin kendi ülkesi ve halkını iyi tanımasından, Hazinesinin gücünden ve biraz da şansdan kaynaklanıyor.
75 yıldır savaş görmemiş Avrupa ülkelerinde hükümetler gıda veya ulaşım standartlarıyla vatandaşlarının hastalık veya ölüm olasılıklarını sıfıra indirmeye çalıştılar. Savunma bütçelerini azalta azalta kuşa çevirdiler. Sonuçta Rusya’nın tehditlerine (Gürcistan, Kırım, Estonya veya Ukrayna’da) boyun eğme noktasına geldiler.
Demek istediğim risksiz hayat yok! Ne milletler, ne de bireyler için. Aksine tehlikeleri göğüsleme yeteneğini yitirirsek, kendimize olan güveni yerle bir edecek ve psikolojik depresyondan güme gideceğiz.
Yaşını başını almışlarda bu tutum daha da önemli: Varsa tehlikeyi iyi algılamak, koruma mekanizmalarımızdan bir miktar feda ederek bazı riskleri almak ruhumuz ve özgüvenimiz için şart.
Nasıl? Yıllardır alışılan ve rahat gelen ortamı kırıp yenilikler deneyerek, yeni dostlar edinerek, yeni riskler alarak. ‘’Aman yapma, oranı buranı incitirsin, seni yaşlı bulacaklar alay ederler, o kadar riske girilir mi?’’ söylemlerini hem uslu dinleyip, hem de kulak arkasına atarak ve iç enerjinin gücüne yol vererek.
Bu seyahat Covid-19 sonrasında, sokağa çıkmaya başlayıp, yeni korumalı hayatımıza yön verme sürecinde daha elzem olacak. Hastalık ve ölüm korkularını nispeten yenmiş olmanın getirdiği güven ile yeni tatlar ve ilişkiler edinerek, hayata yeniden asılarak, ayaklarımıza ağırlık bağlamış gibi bizi yavaşlatan yaşımıza rağmen yeni akıllıca riskler alarak…
… ve yaşamımızı kaliteli uzatmanın sırrını keşfetme imkanı verdiği için Koronavirüs’e ‘’sağol’’ diyerek.