22-23 Ocak tarihlerinde Yeruşalayim’de gerçekleşen Dünya Holokost Forumu’na 50 ülke temsilcisi katıldı. Yad Vashem’de düzenlenen tören öncesinde Leningrat’ta yaşamını yitiren bir milyon kişinin anısına gerçekleştirilen anıtın açılışı yapıldı.
Yeruşalayim’de gerçekleşen tören tarihte bugüne kadar benzeri görülmemiş bir katılımla gerçekleşti. Foruma Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Almanya Cumhurbaşkanı Frank –Walter Steinmeier, İtalya Cumhurbaşkanı Sergio Matarella, Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelensky, Avusturya Cumhurbaşkanı Alexender Van der Bellen, Amerika Başkan Yardımcısı Mike Pence, İngiltere Kraliyet Sarayından Prens Charles, İspanya Kralı Filipe gibi 50 ülkenin en üst düzey temsilcileri katıldı.
Dünyanın çeşitli ülkelerinden davet edilen liderlerin ağırlanmasında konaklanacak yerlerde ve geçecekleri yollarda üst düzey güvenlik tedbirleri alındı. Liderler tek tek Ben Gurion Hava Limanında resmi törenle karşılandılar. Forumun ilk gününde İsrael Devlet Başkanı Reuven Rivlin “Bet Hanasi”de resmi bir akşam yemeği verdi. Yemekte 120 garson servis yaptı.
23 Ocak günü Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Putin’in İsrael’e gelmesi üzerine İsrael Başbakanı Binyamin Netanyahu ile Rusya’da uyuşturucu bulundurmak suçundan 7 yıl hapse mahkum olan Neama’nın annesi Yafa’nın da sonradan katıldığı görüşmede bütün dikkatler Putin’in basın toplantısında konuya ilişkin söyleyeceği sözlere kitlendi. Putin, Neama’nın affından söz etmeyerek “iyi olacak” sözleri ile yetindi.
Beşinci Dünya Holokost Forumu’nun bu seneki teması Holokost’u hatırlamak ve dünyada antisemitizm ile savaşmaktı. Auschwitz’in kurtarılışının 75. yılının da anıldığı forumda verilen mesaj çok açıktı: “Bugünkü küresel toplumda antisemitizmin yeri yoktur.”
Tören esnasında bir konuşma yapan Reuven Rivlin, Kızıl Orduya Auschwitz’i kurtardığı için teşekkür etti, Shoa’yı asla unutmamaktaki amacın geçmişte yaşanan acıları tekrar hatırlamak olmadığını, İsrael’in güçlü bir devlet olduğunu ve bir daha Diaspora’da Yahudilere karşı bu türden bir katliamın olmasına asla izin verilmeyeceğinin belirtilmesi olduğunu söyledi. İsrael’in demokratik bir Yahudi devleti olduğunu ve öyle kalacağını ifade etti.
Binyamin Netanyahu, dünya için en büyük tehdidi oluşturan İran’a karşı tüm demokratik ülkelerin mücadele etmeleri gerektiğine vurgu yaptı. İsrael devletinin Shoa’nın bir sonucu olmadığını, iki bin yıllık bir özlemin gerçekleştiğini söyledi.
Vladimir Putin Shoa’da katledilen Yahudilerin 1,2 milyonunun Ukranyalı, iki yüz bininin Lita’lı olduğunu, altı milyonun dörtte birinin Rus Yahudisi olduğunu belirtti. Güvenlik Konseyinin beş asli üyesinin antisemitizme ve ırkçılığa karşı mücadelede büyük yükümlülük taşıdıklarının altını çizdi.
ABD Başkan Yardımcıs Mike Pence, Amerika’nın 1948 beri İsrael’in müttefiki olduğunu ve öyle kalmaya da devam edeceğini ifade ettikten sonra, dünyada tek antisemit ülke olan ve İsrael’i haritadan silmeyi amaçlayan İran’a karşı durmaya devam edeceklerini belirtti.
Fransa Cumhurbaşkanı Macron da AB’nin dünyada yükselen antisemitizme, ırkçılığa ve şovenizme karşı birlik için karşı durmaktan ve Alman Cumhurbaşkanı Frank Walter Steinmeir ile aynı sırada yan yana yer almaktan memnuniyet duyduğunu ifade etti. Antisemitizm ve ırkçılığa karşı mücadelede eğitimin önemine değindi. Cumhurbaşkanı Jacques Chirac’ın Fransa’nın Shoa’da sorumluluğunu kabul ettiğini, ancak diğer yandan Fransızların 250 bin Yahudi’nin ve 30 bin çocuğun kurtarılmasını da sağladıklarını söyledi.
Sırası ile İngiliz Kraliyet Sarayından Prens Charles ve Almanya Cumhurbaşkanı Frank Walter Steinmeir’in İbranice lisanında birkaç cümle söyleyerek başladığı ve Almanya’nın sorumluğunun altını çizdiği konuşmasının yanı sıra törende bir Holokost Kurtulanı olan Yad Vashem Kurulu Meclis Başkanı Rav Yisrael Meir Lau, ve Yad Vashem Genel Müdürü Avner Shalev açıklamalarda bulundular. Rav Lau 50. yılda yaptığı konuşmayı tekrarladı ve Nuh’un gemisini örnek göstererek dünya liderlerini antisemitizme karşı birlikte mücadele etmeye çağırdı.
Törende Shoa hakkında ve dünyada yükselen antisemit olaylarla ilgili birer belgesel filim de gösterildi.
Elli ülke temsilcisinin bu forumda bir araya gelerek antisemitizme ve ırkçılığa karşı tek vücut olmaları dünyada yükselen antisemitizme ve ırkçılığa karşı mücadelede umut verdi.