AMOS OZ

Belki de hiçkimse onun kadar Nobel’e yaklaşmamıştı ama onun arzuladığı barıştı.

4 Mayıs 1939 yılında Britanya Mandası altındaki Yeruşalayim’de doğan büyük İsraelli yazar Amos (Klausner) Oz’un babasının ailesi Litvanya kökenliydi ve o dönemde Polonya’ya ait olan Vilnius yakınlarında çiftçilik yapıyordu. Profesör olmak amacıyla tarih ve edebiyat okumuş olan babası bu amacını asla gerçekleştiremedi ancak aliya yapmalarının ardından uzun yıllar İbrani Üniversitesi’nin Ulusal Yahudi Kitaplığı’nda çalıştı. Amos Oz’un annesi de o dönemde Polonya’ya bağlı Rivne’den gelmekteydi ve oldukça varlıklı ve entelektüel bir insandı.

Söylentilere göre ünlü yazarın ailesinde 16-17 dil konuşabiliniyordu.

Oz’un pek çok akrabası sağ yönelimli siyonist aktivistlerdi. Büyük amcası Joseph Klausner Chaim Weizmann’a karşı Herut partisinin cumhurbaşkanı adayıydı.

14 yaşında Oz, evinden ayrılıp Hulda Kibbutzuna yerleşti ve sol görüşlü Siyonistlere katıldı. Orda Huldai ailesi tarafından evlat edinildi ve soyadını Oz olarak değiştirdi. İbrani Üniversiresi’nde Felsefe ve İbrani Edebiyatı öğrenimi alan yazar, bir yandan yazarken bir yandan kibbutzda öğretmenlik yaptı.

6 Gün Savaşı’nda Sinay’da ve Yom Kipur Savaşı’nda Golan Tepeleri’nde tankçı olarak savaştı.

1960 yılında eşi Nily ile evlenen ve üç çocuğu olan yazar ve ailesi, astım sorunu yaşayan oğlu için Negev’deki Arad’a taşındılar. Burada 1987’den 2014’e kadar Ben Gurion Üniversitesi’nde Edebiyat Profesörlüğü yapan yazarın kızı Fania Haifa Üniversitesi’nde tarih öğretmektedir.

İkinci Lübnan Savaşı’nı destekleyenlerden olan yazar; aralarında Franz Kafka Ödülü, İsrael Edebiyat Ödülü, Primo Levi Ödülü, Heinrich Heine Ödülü gibi sayısız edebi ödüle ve Fransız Légion d’Honneur gibi ödül adaylığına layık görüldü.

Amos Oz, Yeruşalayim’in sadece Yahudi ve Arap olarak değil ama aynı zamanda Doğu Ortodoks, Hasidik Yahudi ve uluslararası bölge gibi alanlara bölünmesini önerdi. 1978 yılında kurulan “Peace Now” (Barış Şimdi) hareketinin kurucuları arasında yer aldı.

İsraelli yerleşim alanları planlarına karşı çıktı ve Oslo görüşmelerini destekledi. Aynı zamanda konuşmalarında Siyonist olmayan sol kesime karşı çıktı. Şimon Peres İşçi Partisi’nden ayrıldığında adı lider adayları arasında geçti. Ancak 1990’larda desteğini İşçi Partisi’nden çekip Meretz’e kaydırdı ve seçim kampanyalarında yer aldı.

Amos Oz, tedavi gördüğü kanser hastalığından 79 yaşında Petah Tikva’da yaşamını kaybetti ve uzun yıllar yaşadığı Hulda Kibutz’unda gömüldü.

Amos Oz’un Türkçe’ye çevrilmiş eserleri şunlardır:

Köy Hayatından Sahneler, Kara Kutu, Aşk ve Karanlık, Bisikletim ve İlk Aşkım, Yaşam ve Ölüm Kafiyeleri, Fima, Bir Kadını Tanımak, Michael ile Hannah, Dostlar Arasında, Pusudaki Panter, Yehuda’ya Göre İncil