İsrael’de Rosh Hashana /Yom Kippur Hikayelerim

Bayramlarımızın, geleneklerimizin bizleri bir araya getirerek güçlendirdiğini biliyoruz. Sizler nasıl yaşıyorsunuz bilmem ama bayramlar ilişkilerimiz ve yaşamımızla dürüst bir şekilde yüzleşmemiz için güzel bir fırsat bana göre. Geçtiğimiz Rosh Hashana ve Yom Kippur’da yaşadıklarım bana hem bayramların hem de İsrael’in geliştirici ve birleştirici gücünü bir kez daha fark ettirdi.

İsrael’de, malum, bayram zamanı toplu taşıtlar erkenden çalışmayı durdururlar. Taksi bulmak da zor olduğundan bayram gecesi başka bir şehre gitmek -eğer araba kullanmıyorsanız- streslidir. O yüzden, Rosh Hashana’yı beraber kutlayacağımız bir yakınımla aynı taksiye binmeye karar verip onun evinde buluştuk. Sohbet sırasında çalışma arkadaşının da bizimle geleceğini öğrendim.

Bayram gecesi için davetli olduğumuz kuzinim eğer gidecek yeri olmayan arkadaşımız varsa mutlaka getirmemizi söylemişti. Sohbet sırasında hiç tanımadığım arkadaşının da bizimle geleceğini öğrenince sevindim. Genç kızla tanıştığımda, onun İskoçya’dan aliya yaptığını üstelik de Glasgow’lu olduğunu öğrenince ne kadar sevindiğimi anlatamam. Çünkü yıllar önce ben ve ailem yedi sene Glasgow’da yaşadık. O da kendi şehrinde yasayan biriyle karşılaşmayı hiç beklemediğinden hem çok şaşırdı hem de memnun oldu.

Üstelik oğlumla Glasgow’da aynı okulda okuduklarını keşfettik. Annesinin o okulda tarih öğretmeni olduğunu belirtince, başka bir memlekette yaşayan oğluma hemen mesaj gönderip annesinin ismini yazdım. Oğlumun cevabı “benim lisedeki müthiş tarih öğretmenimdi” oldu. Oğluma tarihi sevdiren öğretmen meğer annesiymiş diye düşünerek kızına belirttim. Rosh Hashana gecesi yanımda çocuklarım yoktu ama, İsrael’deki sevdiklerim ve kalbimde ayrı bir yeri olan Glasgow şehri sayesinde bir şekilde bağlantı kurduğum bir insan vardı. Böylelikle, Rosh Hashana gecesini Israel’in Nes Tsiyona şehrinde Türk, İskoç ve Israelli Yahudiler hep beraber kutladık.

Yom Kippur’a gelince, taşıtlar çalışmadığı için uzaklara gitme imkanım olmadığından kendimle baş başa kaldım. Bu da yaşamımı sorgulamak ve yeni kararlar almak için güzel bir fırsat oldu. Özellikle deniz kenarında gün batımına yakın yürüyüş yapmak buna yardımcı oldu. Benim çevremde oturan arkadaşlarıma Şofarı hangi sinagoglarda dinleyeceklerini sormuştum. Ama yürüyüşün sonunda aklımdan ve kalbimden geçenlerin etkisiyle bana yakın başka bir sinagoga gitmeye karar verdim. İyi ki de gitmişim...

Kadınların dua ettiği üst kata giden merdivenlerde bile oturanlar olduğundan, girişte ayakta durdum bir müddet. Daha sonra içimden bir ses yukarıyı denememi söyleyince, merdivenlerden zar zor yukarı çıktım. O sırada kapıda duran bir kadın, bana İbranice içeride hiç yer olmadığını belirtti. Kadının yüzü tanıdık gelince, “birbirimizi bir yerden tanıyor muyuz? “ diye sordum. O da bana ismimi ve soyadımı sordu, öğrenince de sarıldı. Meğer İstanbul’da yaşayan ortak arkadaşımızın bana uzun süredir tanıştırmak istediği kişiymiş. Telefonda bir kez konuşmuştuk ama bir türlü buluşamamıştık. Merdivenlerde beraber oturup Şofar dinledik. Çok uzun zaman önce aliya yaptığını ve bulunduğumuz sinagoga ilk defa geldiğini anlattı. Ben orucu tek başıma bozmaya hazırken, o geceyi yeni arkadaşım ve ailesi ile geçirdim. Hüzünle başlayan günüm güzel bir sürpriz ve birliktelikle bitmiş oldu.

Göç etmenin elbette zorlayan yanları var; yalnız hissetmek, yeni düzene ve ortama uyumlanmaya çalışmak gibi. Ancak bir kez daha anladım ki, o hiç bitmeyen kendimizi tanımak ve geliştirmek süresi için göç etmek güzel bir fırsat. En güzeli de yeni insanlar tanımak, dostluklar ve bağlar kurmak, başka kültürleri tanımak. Özellikle birçok kültürün bir arada yaşadığı İsrael’de bu pek mümkün.

Hepimizin deneyimleri, hissettikleri kendine özel olsa da, yaşadıklarımı yine de sizlerle çok derine inmeden kısaca paylaşmak istedim. Deneyimlerimizin pozitif yanlarını görerek, bakış açımızı değiştirerek yasam hikayemizi yeniden düzenlersek belki de daha anlamlı yaşayabiliriz.

.