İsrael’deki Türkiyeliler Birliği’nin göçmenlere yardım ve destek faaliyetlerini işbirliği içinde yürüttüğü Sohnut (Jewish Agency) bu yıl 90. kuruluş yılını kutluyor.
1929 yılından beri faaliyet gösteren Sohnut’un amacı dünyadaki Yahudi toplumlarının geçmişleri ile bağlantı kurmalarını sağlamak ve İsrael devletinin güçlenmesine katkıda bulunmaktır. Sohnut doğrudan doğruya aliyaları düzenlemekle görevli olan kurumdur ve İsrael devletinin kuruluşunda merkezi bir rol oynamıştır.
Tarihçi Esther Benbasa’ya göre, Dünya Siyonist Teşkilatının temsilcisi ve yetkili organı konumunda olan Jewish Agency, 1940’lı yıllarda, Türk devlet makamları tarafından resmi olarak tanınmış ve İstanbul'da faaliyete başlamıştır. Siyonizm’in vatana ihanetle eşdeğerde sayıldığı Türkiye’de, Sohnut’un geçmişte alenen faaliyet göstermiş olması gerçekten şaşırtıcıdır. 1940-1945 yılları arası Jewish Agency’nin İstanbul sorumlusu Hayim Barlas’tı. (Aliya Bet ve Türkiye üzerinden Eretz İsrel’e kaçış yolları ayrı bir araştırmanın konusudur). Barlas, ayrıca Nazi işgali altındaki Avrupa’dan Yahudilerin kurtarılmasını düzenleyen kişiydi.
Sohnut’un 90. kuruluş yıldönümü vesilesi ile Sohnut Başkanı Isaac Herzog, CEO’su Amira Ahronoziv ve Mütevelli Heyeti Başkanı Michael Siegal birlikte bir kutlama mesajı yayınladılar. Bu mesajda, devletin kuruluşunu 29 Kasım’da ilan eden David Ben Gurion’un bağımsızlık ilanı öncesinde Sohnut’un başkanı olduğu hatırlatılmakta ve bu köklü kuruluşun İsrael halkı ile tüm dünya Yahudileri arasındaki ilişkileri sağladığının altı çizilmekte.
Devletin ilanından günümüze 80 ülkeden 3.200.000 Yahudi’nin aliyalarına öncülük eden Sohnut’un aynı işlevi günümüzde de sürdürdüğü ve her yıl 40 ülkeden 30 bin göçmenin ülkeye geldiği ifade edildi. Sohnut’un, göçmenlerin ülkeye en iyi şekilde uyum göstermeleri için çalışmalar yaptığı belirtildi.
Söz konusu açıklamada, Sohnut’un mevcut yapısının 21. yy. koşullarına uyumlu şekilde organize edilerek dünya gençlerinin Yahudi kimliklerini ve İsrael’e bağlılıklarının korunması yönünde çalışmalar yapıldığı ileri sürüldü. Yürütülen diğer stratejilerin yanı sıra Diaspora Yahudileri ile İsrael arasındaki ilişkileri güçlendirmek amacıyla hükümetin işbirliğinde Masa programının yaşama geçirildiği ve yaz kampları gibi etkinliklerin düzenlendiği açıklandı.
İsrael’in geçmiş dönem devlet başkanı Chaim Herzog’un oğlu, aynı ismi taşıdığı İsrael’in ilk baş hahamının torunu olan İsaac Herzog, dünya Yahudi toplumunun tehdit altında olmasından dolayı uykusuz geceler geçirdiğini samimiyetle dile getiriyor. Herzog gerek ABD’de, gerek Avrupa ülkelerinde baş gösteren antisemitizm nedeni ile Yahudilerin kendilerini güvende hissetmediklerinin ve İsrael devletinin varlığının giderek daha çok önem kazandığının altını çizdi.
(İYT heyeti İsaac Hertzog ile)
İtahdut Yotsey Turkiya (İsrael’de Türkiyeliler Birliği) 60 yıllık bir tarihe sahip olup Uyum Bakanlığı’nın (Misrad HaKlita) yanı sıra Sohnut’un Türkiye’den aliya konusunda tek yetkili tanıdığı kuruluştur. Birliğin esas amacı İsrail’e göç eden ole hadaşların ülkenin yaşam şartlarına uyum sağlamalarına destek ve yardımcı olmaktır. Birliğin düzenlediği konferans, gezi, kurs ve her türlü etkinlik olelerin ülkeye daha kolaylıkla kaynaşmaları amacını taşır.
Diaspora’da Yahudiler yaşadıkça Sohnut’a daha çok uzun zaman görev düşecektir. Sohnut’a nice yıllar dileriz.