İsrael teknoloji ihraç eden bir ülke… Belki, 5-15 milyar dolarlık exit’lerden sonra 1,35 milyar dolarlık bir exit medyada daha az sansasyon yaratıyor, hatta bizleri pek heyecanlandırmıyor olabilir. Ancak satımı söz konusu olan şirketin kurucusu Türkiye’den aliya yapan bir aileden gelmekte ise gururlanmamız için haklı bir sebep var demektir.
ABD’li “Salesforce” şirketinin, İsraelli “ClickSoftware”i 1.35 milyar dolara satın aldığı haberini geçtiğimiz hafta sitemizde aktarmıştık. “Salesforce”, Forbes tarafından 2018 yılında yapılan sıralamada, dünyanın yenilikçi kuruluşları listesinin üçüncü sırasında yer alıyor. Satışı yapılan İsrael firması ClickSoftware’in kurucusu ise Profesör Moshe Ben Bassat.
“Benbasat”, Türkiyeli Yahudiler arasında oldukça yaygın bir soyadı. Gerçek bir bilim adamı olan Profesör Ben Bassat doktora dönemindeki ilk projesini IBM ile ortak olarak yürüttü. ABD üniversitelerinde gerçekleştirdiği en önemli çalışmalarından biri NASA ile ortak geliştirdiği uzayda sağlığı konusundaydı. Soğuk savaş döneminde balastik füzelere karşı savunma araştırmalarında yer aldı.
Tel Aviv, Los Angeles UCLA ve Güney Kaliforniya Üniversitelerinde öğretim üyesi olan Moshe Ben Bassat, “ClickSoftware” şirketini 1996 yılında kurdu.
Ben Bassat, 2015 yılında şirketin CEO görevinden emekliye ayrıldı ve 2000 yılından itibaren “Nasdaq”ta kayıtlı olan şirket hisselerini “Francisco Parteners” fonuna, bugünkü değerinin üçe biri olan 438 milyon dolara sattı. Üzülmüş müdür, bilemiyorum. J
Ağustos ayında, “Globes” dergisinde yayımlanan bir söyleşide (**) Prof. Ben Bassat, 1980 yılından beri “yapay zekâ” alanında çalışmalar yaptığını, özellikle yola çıkarken, çevresinde oluşturduğu yetenekli bir ekip ile güvenlik sistemleri üzerine araştırmalara yöneldiklerini anlatmakta. O yıllarda “yapay zekâ” kavramı oldukça yeni olduğundan Moshe Ben Bassat konferanslar vermek ve danışmanlık görevinde bulunmak üzere dünyanın pek çok ülkesinden davetler aldı.
Ben Bassat’ın ekip arkadaşları günümüzde hala geliştirilerek kullanılmakta olan ilk yazılım programlarını TSHAL (İsrael Savunma Kuvvetleri) için hazırladı. Söz konusu program kimin, neyi, ne zaman ve ne şekilde yapacağı konularını düzenlemekteydi.
Ben Bassat, ClickSoftware’in kuruluşunu şöyle anlatıyor: “Elde edilen başarı karşısında yazılımın, ordunun dışında sivil gereksinmelere de yanıt verebileceğini düşündük.
Gaz, elektrik şirketlerinin aynı anda binlerce kişinin taleplerini karşılaması gerekmektedir. Hangi arıza için, hangi aboneye, hangi teknik elemanın, hangi sürede ve ne gibi bir donanım ile gönderilmesi tasarlanmalıdır? Matematiksel olarak oldukça karmaşık olan bu düzenlemenin çözümü bizde mevcuttu ve böylece şirketin temellerini atmış olduk.
Tabi hizmet veren kurumun kaç elemana ihtiyacı olduğunu, hangi sürelerde bu elemanlara izin kullandırılacağı gibi planlanması gereken pek çok konu daha vardı… Ve böylece hizmet sektörünün yönetimi alanına girmiş olduk.”
ABD’ye satılan “ClickSoftware”, CRM (Customer Relation Menagement) platformunda, mobil işgücü yönetimi alanında faaliyet göstermekte olup 2018 yılında 126,2 milyon dolar gelir elde etti. Polis, itfaiye ve diğer acil durum ekipleri tarafından kullanılan programlar üretmeye yönelik çalışmalar yapan “ClickSoftware” artık dünyanın dev kuruluşları arasında yer alıyor.
Türkiye’den aliya yapmış nice başarılı insan tanıdım. Türkiyeli Yahudiler göç ettikleri İsrael’e kolaylıkla uyum gösterebilmişler, fazla göze batmadan siyaset dışında pek çok alanda önemli mevkilere gelmişlerdir. Bunlardan biri olan Profesör Moshe Ben Bassat da yapay zekâ ve high-tech alanında önde gelen bir bilim adamı, parlak bir zekâdır…
Çocuklarımızın, gençlerin geleceğinin en üst düzey bir teknolojiye sahip her türlü olanağın sağlandığı İsrael’de olduğuna tüm içtenlikle inanıyor ve yeri geldikçe her fırsatta bu inancımı paylaşıyorum!..
(*) Benbasat soyadını İbranice yazılışına sadık kalarak Ben Bassat şeklinde iki kelime olarak yazıyorum.
(**) Söz konusu röportaj 8/8/2019 tarihinde Globes’da Yasmin İvlonko tarafından gerçekleştirilmiştir.