’ İnsanlar hatırlamayı tahayyül etmeye tercih ederler. Bellek tanıdığımız şeylerle ilgilidir. Hayal etme ise bilinmeyenle. Hayal etmek ürkütücü olabilir. Tanıdığımız şeylerden ayrılma riskini taşır.
İsrael’in tohumları sürgündeki bir milletin hayal gücüyle oluştu. Sürgün Yahudi milletini bir duayla, ama vatansız bırakmıştı. Bu dua onların atalarının topraklarına dönme ümidini canlı tuttu. Ve İsrael devletinin kurulmasıyla bu ulu dua küçük bir yurtta ekilmiş oldu, yerini buldu. Toprak vefasızdı, çevre düşmanla doluydu. Kendimizi yeni baştan yaratmamız gerekiyordu. Fakir topraklara gelen fakir bir millet olarak yokluktan bir varlık yaratmak zorundaydık.
Elimizdeki tek kaynak insan kaynağımızdı. ‘’
Yukardaki sözler rahmetli lider Şimon Peres’in ‘’Start- Up Nation’’ adlı kitaba yazmış olduğu önsözden.
İsrael’in 70.yıl kutlamaları bağlamında Ekonomi ve Sanayi Bakanlığı ile Ynet haber sitesi, İsrael’lilerin sadece ülke yurttaşlarını değil, tüm insanlığı etkileyen en önemli 70 buluşunu tespit etmek için bir anket tertipledi.
Şimdilik oylar toplanıyor, sonuçlar önümüzdeki haftalarda açıklanacak. (Dileyen ynet sitesine girerek oyunu kullanabilir). Aday listesinde çoğumuzun tanıdığı ancak bazen de pek duymadığımız ama önemi sınır tanımayan buluşlar da var.
Merak edenleriniz uzunca, (ama tam değil) aday listesini yazımın sonunda bulabilir.(*)
Listedeki buluşlar gerçekten 70 yıllık ve nüfusu ancak son zamanlarda 8 milyon sınırına yaklaşan bir ülkeden beklenemeyecek kadar çok ve akıllara durgunluk verecek cinsten.
Burada bir parantez açayım.
Torunlarımdan birinin ilkokulunda torunlarla büyükanne ve/veya büyükbabaları haftada bir, bir araya getiren bir workshop düzenlendi. Gittim. İki saatlik bir çalışma.
Sınıf öğretmenleriyle tanıştım. (Daha doğrusu o benim resmimi görmüş daha evvelden, sınıfa girdiğimde kim olduğumu biliyordu bile). Çalışma sırasında altıncı sınıf öğrencilerinin öğretmenlerini çağırış şekli İstanbul’daki bir genel müdürün çaycısını çağırmasıyla eşdeğerdeydi. Başka bir öğrenciyle meşgul olduğu anlarda bile, iki sıra öteden öğretmenlerini küçük adıyla çağırmaktan kaçınmıyorlar. (Torunlarımdan en disiplinlisi olan İtay da bu tanımlamanın içinde kaldı, şoke olmuş büyükbabasının gözleri önünde). Ve öğretmen büyük bir şevkle öğrencileri için bir baştan bir başa koşturuyordu.
Acaba diyorum ülkenin bu inanılmaz başarılarının arkasındaki sebeplerden ikisi baştaki cümleler ile son satırlarımdaki eğitim sistemi olabilir mi?
Siz ne dersiniz?
(*) Aday Listesi:
Netafim: Damla sulama sistemi. Branşında dünya lideri. İki milyar dolara yakın bir fiyata Meksikalı bir şirkete satıldı geçenlerde
Güneş enerjisiyle su ısıtma tekniği
Göklerimizi düşman roketlerden koruyan ‘’Demir Kubbe’’ güvenlik sistemi
Bilgisayarımızı nerdeyse cebimizde taşıyan ‘’disc on key’’
Cyber güvenliğinde dünyanın lider şirketlerinden Checkpointin ‘’ Firewall’’ yazılımı
Cyberarc; dijital kasa
Babysense; Bebeklerin uykudayken nefes monitörlüğünü temassız sağlayan sistem
Aksalon: Alzheimer ilacı
Pillcam: Endoskopide kullanılan foto tablet
Elscint şirketinin bilgisayarlı CT tomografisi
Rewalk: Belden aşağısı felçli hastaları yürüten iskelet sistemi
Kalp hastalarında kullanılan stent
ND0612: Parkinson hastalarına yeni ümit
Ameliyatlarda operatörlere yardımcı olan robotlar
İHA : İnsansız hava araçları
Rav Bariah çelik kapılar
Vasıtalara zırh koruma kaplaması
Hets, (Ok): Balistik füzelere karşı koruma
Redwer/ Defense Pro: Dijital bilgi güvenliği (FBI tarafından kullanılıyor)
Sodastream: Ev yapımı sodalı içecek
Epilady: İstenmiyen tüylerin alınması
Islak mendil
Meitronix: Havuz temizleme robotu
Tama: Tarladaki mahsulu ambalajlama sistemi
Tivol: Et tadında bitkisel gıda
Alflex: İneklerin verimini kontrol eden akıllı tasma
Friendly Robotics: Otomatik çim biçme
Iscar: Kesici aletlerde inovasyon (Warren Baffetin satin aldığı İsrael şirketi)
Indigo: Dijital sınai baskı teknolojisi
Mobileye: Sürücüsüz vasıtaların gözü
Wix: İnternet sitesi kurma platformu
Babylon: Tercüme yazılımı
Waze: Yol Haritası
Pango: Dijital parkyeri ödeme sistemi
Ve liste yetmişi buluyor..