Yitzhak Rabin 1922 - 1995
İsrael Devleti Başbakanı 1974-1977 ve 1992-1995
Yitzhak Rabin – ISRAEL SAVUNMA KUVVETLERI (tsahal - IDF) Genel Kurmay Başkanı, diplomat ve İsrael Devletinin beşinci Başbakanı - ateşli bir işçi-Siyonist ailenin oğlu olarak Yeruşalayim’de 1922'de doğdu.
Rabin, okulunu Kadoorie Tarım Lisesi'nde tamamladı ve ardından Haganah gizli savunma teşkilatının elit grev gücü olan Palmach'a katıldı.
Palmach'daki yedi yıllık hizmetinde kendini daha önce bir askeri lider olmayı istemişti. Bu kuvvetin (Palmach) İsrail Devletinin kurulmasıyla birlikte dağılmasından sonra, Rabin, iki yıl boyunca yayılmış olan IDF'de (Israel Savunma Kuvvetleri)inde askeri kariyere başlamıştır.
32 yaşındaki general(Aluf) rütbesine yükseldikten sonra Rabin, IDF eğitim doktrini ve "Beni takip et" komutuyla bilinen liderlik tarzını kurdu. 1962'de Genelkurmay Başkanı seçildi ve Tümgeneral (Rav Aluf) rütbesine terfi etti. 1967'de Altı Gün Savaşı sırasında hava üstünlüğünün sağlanması ve zırhın büyük oranda konuşlandırılmasının ünlü askeri zaferle sonuçlanmasına neden olan, hareket ve sürpriz üzerine kurulu olan IDF savaş doktrinini geliştirdi. Ocak 1968'de üniforma giydikten 26 yıl sonra Rabin, İsrail Ordusu IDF’ten emekli oldu.
1968'de Amerika Birleşik Devletleri'ne İsrail Büyükelçisi olarak atandı. Washington'daki beş yılı boyunca ikili ilişkileri pekiştirmek için çabaladı ve Birleşik Devletlerle "stratejik işbirliği" nin teşvikinde büyük rol oynadı ve bu da İsrail'e büyük oranda Amerikan askeri yardım sağladı. Rabin, 1973'te Yom Kippur Savaşı'ndan önce İsrail'e döndü. Çalışma Partisinin aktif üyesi oldu; Aralık 1973 genel seçimlerinde Knesset'e seçildi; ve Mart 1974'te Golda Meir tarafından kurulan hükümette Çalışma Bakanı olarak atandı. Bu hükümet kısa bir süre sonra istifa etti ve 2 Haziran 1974'te Knesset, Yitzhak Rabin'in oluşturduğu yeni hükümete güven Verdi.
İsrailde dogan ilk Başbakan olan Yitzhak Rabin, samimi, doğrudan ve bazen de düşündüğünü söylemekten hiç çekinmeyen yaratılışta olup öyle bir liderlik tarzı sergiledi. Sadece IDF'yi daha iyi yapma, toplumsal problemleri çözme ve ülke ekonomisini iyileştirme ihtiyacı ile karşı karşıya kalmanın yanı sıra hem kamuoyundaki askeri hem de sivil liderlik konusundaki güvenini yeniden inşa etmek zorunda kaldı. Bu görev, yerel skandallar, artan endüstri huzursuzluğu ve hükümet içindeki kişisel rekabete bağlı olarak karmaşıktı. Rabin, 1975 yılında Mısır ile geçici anlaşma imzaladı ve Süveyş kanalından serbestçe geçişi karşılığında İsrail'in Süveyş Kanalı'ndan çekilmesine yol açtı. Bu anlaşmanın bir sonucu olarak İsrail Hükümeti ile ABD arasında ilk Mutabakat Zaptı (Memorandum of Understanding) imzalandı ve İsrail'in çıkarları için uluslararası arenada Amerikan desteğini ve yenilenen Amerikan yardımını temin etti
. Temmuz 1976'da Yitzhak Rabin başkanlığındaki hükümet, teröristlerin kaçırdığı Air France yolcularının Uganda'ya kurtarılması için "Entebbe Operasyonu" emri verdi. Bu cesur operasyonda, evden binlerce mil uzakta, rehineler serbest bırakıldı ve İsrail'de emniyete alındı. Operasyonun komutanı, Albay Yonatan Netanyahu, Entebbe havaalanındaki savaşta hayatını kaybetti.
Güvensizlikle sonuçlanan Knesset oylaması, Rabin hükümetini devirdi ve yeni seçimleri başlattı. O seçimlerden önce İşçi Partisi'ne aday gösterildi ancak 1977 seçimlerinden önce Rabin'in eşine ait yurtdışı bankalarından birinde hesabı olduğu, dövizle ilgili uygulamalara riayet edilmediği belli olunca Rabin partisinden istifa etti ve 1977ide Menahem Begin başbakan oldu.
Rabin, 20 yıl müddetle Knesset üyesi olmuştur. Altı yıl boyunca (1984-1990), iki ulusal birlik hükümetinde Savunma Bakanı ve İsrail-Lübnan sınırındaki güvenlik düzenlemelerini planlayarak İsrail askerlerinin dar bir güvenlik bölgesine çekilmesini sağladı. Rabin, ülkenin intifada'ya olan ilk tepkisini de yönlendirdi. Mart 1990'dan Haziran 1992'ye kadar Rabin, tekrar Knesset'te muhalefet üyesi olarak görev yaptı.
Şubat 1992'de İşçi Partisi ilk ön seçimleri gerçekleştirdi (( primaries): Rabin, İşçi Partisi'nin Başkanı seçildi ve Haziran 1992'deki seçim zaferi sonrasında ikinci görevine Başbakan ve Savunma Bakanı olarak başladı.
Rabin'in Başbakan olarak ikinci döneminde iki tarihi olay yer aldı: Filistinlilerle olan Oslo Anlaşmaları ve Ürdün'le Barış Antlaşması. Dışişleri Bakanı ve uzun süredir rakibi olan Shimon Peres ile yakın işbirliği içinde çalışarak, Eylül 1993'de Beyaz Saray'da FKÖ ile imzalanan İlkeler Bildirgesi üzerine müzakereleri üstlendi. Bu, Rabin, Peres ve Arafat'ı 1994 Nobel Barış Ödülü'nü kazandırdı ve Gazze'deki özerklik ve Ürdün nehrinin batı yakası (Yehuda ve Şomron)’un bazı bölgelerinde Filistinlileri ve Filistin Otoritesini kurmalarına yol açtı. Ardından Ekim 1994'te Ürdün Krallığı ile Barış Antlaşması imzalandı. Bu, Kuzey Afrika ve İran Körfezi'ndeki diğerArap ülkeleri ile bağların geliştirilmesini teşvik etti.
Yitzhak Rabin, 4 Kasım 1995'te "Barışa Evet, Şiddete Hayır" sloganı altında düzenlenen barış için düzenlenen toplu mitingden ayrılmakta iken, bir Yahudi sağcı aşırı dinci(Yigal Amir tarafından öldürüldü. 73 yaşındayken ölümünden sonra şaşkın ve üzücü bir ulusun önünde hayatını kaybetmiş oldu. Yeruşalayim Herzl tepesinde dünyanın dört bir yanından gelen liderlerin katılımıyla son derece görkemli bir cenaze töreniyle toprağa verildi..
Kaynak : http://www.mfa.gov.il/MFA/AboutIsrael/State/Pages/Yitzhak%20Rabin.aspx
Tercüme: Selim Amado