İsrail veganlar için bir cennet

İsrailliler gittikçe vegan beslenmeyi seçiyorlar. Orduda bile veganlar için özel menü seçeneği bulunurken, etin tüketilmediği bu beslenme tipinde et yemek hayvan neslinin yok edilmesine benzetiliyor.

Vegan Festivali’nin organizatörü Omri Paz’a göre İsrail halkının yüzde 4’ü kendini vegan olarak tanımlıyor ve bu oran dünya ortalamasının bir hayli üstünde. Veganlar tıpkı vejetaryenler gibi et yemiyorlar fakat ek olarak hayvan ürünlerini de kullanmıyorlar. Bu ürünlere süt, yumurta, bal da dahil. Bazıları deri giymeyi reddederken bazıları ise hayvanlarda denenmiş kozmetik kullanmıyor. Günde 15 bin kişinin ziyaret ettiği ve Tel Aviv’de düzenlenen Vegan Festivali’nde bezelyeden yapılmış hot dog, tofu döner ve glutenli gulaş ikram edildi. Festivalde en çok ziyaret edilen stand ise soyadan yapılmış peynirli vegan sebze pizzası yaratan Domino’s Pizza oldu. Amerikalı dev firmanın bu pizzadan 300 bin tane sattığı açıklandı.

Vegan Festivali’nin organizatörü Omri Paz’a göre İsrail halkının yüzde 4’ü kendini vegan olarak tanımlıyor ve bu oran dünya ortalamasının bir hayli üstünde. Veganlar tıpkı vejetaryenler gibi et yemiyorlar fakat ek olarak hayvan ürünlerini de kullanmıyorlar. Bu ürünlere süt, yumurta, bal da dahil. Bazıları deri giymeyi reddederken bazıları ise hayvanlarda denenmiş kozmetik kullanmıyor. Vegan beslenme ülkeye yayılırken, Tel Aviv’in önemli lokantalarından Nanushka menüsünü tamamen yenileyerek şubat ayından beri vegan beslenmeye geçtiğini açıkladı. Biri bizi gözetliyor programına katılan vegan aktivisti Tal Gilboa’nın yarışmayı kazanmasıyla da dikkat çeken vegan beslenme, Facebook’ta vegay ve vegan çocuklar gibi birçok sayfanın açılmasıyla devam etti. Orduda vegan askerler için deri olmayan çizmeler ve uygun beslenmeleri için ayrı harçlık veriliyor.

Meyve ve sebze beslenmenin önemli bir bölümünü oluştururken, nohuttan oluşan humus ve falafelden de vazgeçilmiyor. Kaşerut kuralları et ve süt ürünlerinin beraber kullanılmasını yasakladığından İsrail’de süt ürünü içermeyen birçok benzer ürün üretilmekte. Vegan beslenen dört kız arkadaş bluzlarında “et=cinayet” ve “tofu acıyla bağırmaz” gibi sloganlar taşıyorlar. Ailelerinin kendilerini anlamalarının zaman aldığını söyleyen gençler, et yemeyi hayvan soykırımı olarak tanımlıyorlar. İsrail’de hayvan soykırımından bahsedilmesi, bu benzetmenin yapılması birçok kişiyi rahat ediyor. Tel Aviv Üniversitesi Gıda Sosyoloğu Rafi Grosglik, bu provokasyonun insanların dikkatini çekmeye yaradığını söylüyor. İsrailli veganların Hintli ve Hippi vegan kültürünü benimsemediğini ve şiddetli bir aktivizm tercih ettiğini de sözlerine ekliyor.

2012 yılında küçük radikal bir vegan aktivist grubu tüm dikkatleri çekmeyi başardı. Bir çiftlikten kurtardıkları ineğin kulağındaki etiketteki sayıdan etkilenerek kurdukları Life269 ile bu grup, Tel Aviv’in ana meydanlarından Rabin Meydanı’nda kızgın ütüyle bu sayıları kendi vücutlarına kazıdılar. O günden itibaren de kanlı kesik hayvan başlarını şehrin ana buluşma noktalarına bırakmaya başladılar. Birkaç gün için tutuklanan aktivistler internetten takipçi sayılarını arttırırken bugün kırk farklı ülkede şubeye sahip.