Bereşit kitabını sona erdiren ve Şemot kitabı ile bağlantı kuran bir hafta içindeyiz. Bereşit, bireylerin hikayesini atalarımızın Tanrı’yla iliskisini öğrendiğimiz bir kitaptan Şemot'a yani Mısır topraklarında toplum olma sürecine geçiş yapiyoruz.
Bereşit kitabının son peraşasi Vayhi “Yaakov Mısır topraklarında on yedi sene yaşadı.” cümlesi ile başlar. Bilgeler “yaşadı” anlamına gelen “vayhi” sözcüğünün nümerik değerinin otuz dört olduğunu öğretir. Bu rakam aslında Yaakov’un hakikaten yaşam bulduğu otuz dört yıla gönderme yapar. Bu yıllar Yosef ile geçirdiği ilk on yedi yıl ve ölmeden önce yine Yosef ile geçirdiği son on yedi yıldır.
Midraş Baal Aturim daha iddialı bir açıklama yapar ve Yaakov’un hayatının Mısır’da geçen son on yedi yılının hayatının en güzel yılları olduğunu söyler. Bu yıllar bereket, iyilik ve barış doludur. Halbuki geriye kalan yüz otuz yıl acı ve sıkıntılarla geçmiştir.
“Atalar içinde en önemlisi olan Yaakov nasıl en güzel yıllarını putperest olan Mısır ülkesinde geçirebilir?” Rabi Zalman bunu Tora’dan bir pasukla açıklar: Bereşit 46:28’de Yaakov’un Mısır ülkesine gelmeden önce Yeuda’yı bir öncü olarak Goşen eyaletine gönderir bu sayede Yaakov ve çocuklarınin birlikte öğrenebilecekleri “öğrenim evleri" kurulur.
Eğer bir kişi devamlı olarak Tora öğrenip kendini Tanrı’ya yakınlaştırırsa herhangi bir yerde bile hayatının en güzel günlerini yaşayabilir. Bu da onun için gerçek bir yaşam olur.
Rabi Schneur Zalman’ın bu öğretisi bir Yahudi’nin yaşamı hakkında çok ciddi ipuçları vermektedir. Mısır sürgünü ile diasporayı tadan Yahudiler artık yaşamlarının değişmez bir parçası olan “sürgün” psikolojisi ile yaşamayı yüzyıllar içinde öğrenmişlerdir. Sadece yetmiş yıl süren Babil sürgününde ayakta kalmayı başaran toplum bir anlamda kendini çok daha uzun süren ve daha sonlanmamış olan Roma sürgününe hazırlamıştır. Yirmi yüzyıla yaklaşan bu acımasız sürgün beraberinde Yahudi toplumuna yıkımı, toplu katliamları, pogromları, enkizisyonu ve nihayet de Holokostu getirmiş toplum yok olmamak için azami bir mücadele vermiştir.
Bu güne kadar ayakta kalmayı başaran Yahudiler bunu öğrendikleri Tora ile yakınlaştıkları Tanrı’nın lütfuna borçludurlar. Tora öğrenimi devam ettikçe toplum Tanrı’ya yakınlaşmış ve toplum yok olmadan yaşamayı başarmıştır.
Şimdi ise Yahudi toplumu çok daha büyük bir tehlikenin eşiğindedir. Sifri’ye göre Asimilasyonun yedi aşamasının ilki Tora öğrenimini bırakmaktır. Yahudiler bu gün Tora öğrenimine gerektiği önemi vermeyen bir toplum haline gelmişlerdir. Bu uzaklaşma Tanrı ile olan iletişimin zayıflamasına neden olmakta ve içinde bulunduğumuz sürgün başka kültürlere adapte olmuş bireylerin giderek fazlalaştığı bir toplumun ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Bu adaptasyon aslında binyıllardır Yahudileri hayata bağlayan ana damarın kesilmesi anlamına gelmektedir.
Bereşit kitabının sonunda Yaakov ölüm döşeğinde çocuklarına bazı sırları açıklamak ve onları kutsamak isterken Tanrı'nın kutsal varlığı Şehina’nın kendisinden uzaklaştığını hisseder. Çocuklarına herhangi birinin bir yanlışı olup olmadığını korkuyla sorar. Çocukları hem babalarını hem de ilkesel olarak gelecek nesilleri rahatlatan ve Tanrısal ışığa dönmelerini sağlayan o eşsiz cümleyi söylerler:
“Şema Yisrael! Ad… E.loenu Ad… Ehad.”
Yaakov bunun üzerine rahatlar, “baruh şem kevod malhuto leolam vaed” diye yanıt verir ve çocuklarını kutsal kılar. “Şema Yisrael! Ad… E.loenu Ad… Ehad.” Yahudiliğin temeli, Tanrısal ışıkla olan bağın devamlı kaynağı. Tek Tanrı inancının, başka tanrı olmayacağının ve Yahudilerin yanlış yapsalar bile en son anda dönecekleri tek istikametin belirleyici cümlesi. Bu cümle gelecek nesillere aktarıldığında en karanlık anları bile aydınlatacak meşale olmaya devam edecektir.
Şimdi bana kaybolan yıllarımı verseler diyorsanız, Yaakov gibi en uzak sürgünlerde bile olsanız, fiziksel ve manevi olarak güçlenmenin ilk şartı Yaakov'un oğulları gibi birlik olabilmek ve düzenli Tora öğrenimini hayatımıza dahil edebilmektedir... Günde beş dakika bir video, haftada bir Tora dersi, Şabat günü okuyacagimiz birkaç sayfa kitap… Bir yerlerden başlayabilmek ve bağlantıya gecebilmek dileğiyle... Rav isak Alaluf 'un paylaşımlarından derlenmiştir.
Comments